-
Përktheu:
Flutura Gashi-Mehmeti
- 2 qershor 2025 11:11
- Shpërndaje në:
Agjencia e lajmeve Reuters ka parë tekstin e propozimeve të paqes që negociatorët ukrainas planifikojnë t'ia paraqesin palës ruse në bisedimet e paqes, që pritet të zhvillohen sot në Stamboll.
Teksti i dokumentit ukrainas është publikuar më poshtë i plotë dhe pa ndryshime.
Korniza e negociatave Ukrainë-Rusi
I. Parimet kryesore të Marrëveshjes dhe Procesit të Negocimit:
• Armëpushimi i plotë dhe i pakushtëzuar në qiell, në tokë dhe në det si një sfond dhe parakusht i domosdoshëm për negociatat e paqes.
• Masat e ndërtimit të besimit – adresimi i çështjeve humanitare: kthimi i pakushtëzuar i të gjithë të dëbuarve dhe të zhvendosurve ilegalisht.
• Fëmijët ukrainas; shkëmbimi i të gjithë të burgosurve (parimi "të gjithë për të gjithë"). Lirimi nga Rusia i të gjithë pengjeve civile.
• Mospërsëritja e agresionit: Qëllimi i negociatave është rivendosja e një baze të përhershme për paqen dhe sigurinë e qëndrueshme dhe për të siguruar që agresioni të mos përsëritet.
• Garancitë e sigurisë dhe angazhimi i komunitetit ndërkombëtar: Ukraina duhet të marrë garanci të forta sigurie. Palët do të ftojnë komunitetin ndërkombëtar të marrë pjesë në negociata dhe të japin garanci për të siguruar zbatimin e marrëveshjeve.
• Sovraniteti: Ukraina nuk është e detyruar të jetë neutrale. Ajo mund të zgjedhë të jetë pjesë e komunitetit euroatlantik dhe të shkojë drejt anëtarësimit në BE. Anëtarësimi i Ukrainës në NATO varet nga konsensusi brenda Aleancës. Asnjë kufizim nuk mund të vendoset për numrin, vendosjen ose parametrat e tjerë të Forcave të Armatosura të Ukrainës, si dhe për vendosjen e trupave të shteteve të huaja mike në territorin e Ukrainës.
• Çështjet territoriale: Përfitimet territoriale të bëra nga Rusia që nga shkurti 2014 nuk njihen nga komuniteti ndërkombëtar. Linja e kontaktit është pika fillestare e negociatave. Çështjet e territorit diskutohen vetëm pas një armëpushimi të plotë dhe të pakushtëzuar.
• Sanksionet: Disa sanksione mund t’i hiqen Rusisë, por në faza dhe vetëm gradualisht, me një mekanizëm për rifillimin e sanksioneve nëse është e nevojshme. Asetet sovrane të ngrira ruse përdoren për rindërtim ose mbeten të ngrira derisa të paguhen dëmshpërblimet.
• Zbatimi: Pajtimi për një udhërrëfyes të qartë, të balancuar dhe të arritshëm për zbatimin e marrëveshjeve.
II. Hapi tjetër – dakordimi për armëpushimin dhe agjendën e takimit të liderëve:
• Pas takimit në Stamboll, palët vazhdojnë bisedimet të cilat do të fokusohen në: (1) armëpushimin e plotë dhe të pakushtëzuar: modalitetet dhe monitorimi; (2) masat e ndërtimit të besimit; (3) përgatitjen, dakordimin për agjendë dhe strukturën e negociatave të liderëve të ardhshëm mbi temat kryesore.
• Negociatat do të zhvillohen me pjesëmarrjen e SHBA-së dhe Evropës.
III. Armëpushimi
• Armëpushimi i plotë dhe i pakushtëzuar në qiell, në tokë dhe në det të paktën për 30 ditë (me mundësi vazhdimi çdo 30 ditë) si një sfond dhe parakusht i nevojshëm për negociatat e paqes.
• Monitorimi i armëpushimit i udhëhequr nga SHBA-ja dhe i mbështetur nga vende të treta.
IV. Masat për ndërtimin e besimit
• Pas shkëmbimit të suksesshëm të të burgosurve pas bisedimeve të Stambollit, palët vazhdojnë procesin e shkëmbimit për të gjithë robërit e luftës (parimi "të gjithë për të gjithë").
• Marrëveshja për kthimin e pakushtëzuar nga Federata Ruse i të gjithë fëmijëve ukrainas të deportuar dhe të zhvendosur dhe lirimi nga Rusia e të gjithë të burgosurve civilë. Këto masa duhet të përfshijnë të gjitha kategoritë e personave të listuar, duke filluar nga shkurti 2014.
V. Takimi i liderëve
• Udhëheqësit e Ukrainës dhe Rusisë takohen për të rënë dakord mbi aspektet kryesore për zgjidhjen përfundimtare të paqes.
• Temat kryesore të marrëveshjes së paqes për t'u rënë dakord nga udhëheqësit:
1) Ndërprerja e përhershme dhe e plotë e armiqësive: kushtet, monitorimi, sanksionet për shkeljet
2) Garancitë e sigurisë dhe mospërsëritja e agresionit
3) Çështjet territoriale
4) Ekonomia, kompensimi, rindërtimi
5) Ndëshkimet për shkelje të marrëveshjeve
6) Përfundimi i marrëveshjes përfundimtare të paqes
