Pavarësisht klimës së saj shumë të ndryshueshme, shkretëtira e Saharasë është shtëpia e mbi 100 llojeve të zvarranikëve, 70 gjitarëve dhe 90 llojeve të shpendëve.
Shkretëtira e Saharasë shtrihet në rreth 8.600.000 kilometra katrorë në Afrikën Veriore, duke e bërë atë shkretëtirën e nxehtë më të madhe në botë. Ky rajon përfshin pjesë të Libisë, Nigerit, Sudanit, Algjerisë, Malit, Marokut, Çadit, Egjiptit, Mauritanisë dhe Tunizisë.
Gjatë ditës, temperaturat në Saharë rriten në nivele shumë të larta dhe bien sërish me ardhjen e natës. Peizazhi i thatë përfshin duna mbresëlënëse, dete rëre, pllaja shkëmbore dhe oaze të gjelbra.
Megjithë këto kushte të vështira jetese, Shkretëtira e Saharasë nuk është një vend i pajetë.
A ka qenë Sahara gjithmonë një shkretëtirë?
Shkencëtarët besojnë se zona që sot njihet si Shkretëtira e Saharasë ishte e mbuluar nga Deti i madh i Tetisit miliona vite më parë. Tkurrja e këtij deti çoi në formimin e shkretëtirës dhe la pas Detin e Zi, Detin Mesdhe dhe Detin Kaspik.
Sipas ekspertëve, humbja e këtij trupi të madh ujor çoi në uljen graduale të reshjeve në këtë rajon. Megjithatë, rreth 6 mijë vite më parë, Sahara nuk ishte aq e thatë, pasi kishte ende mjaft reshje për të mbështetur vegjetacionin.
Fosilet e zbuluara në Saharë tregojnë historinë e një toke dikur të mbushur me krijesa mahnitëse, përfshirë një fosil dinosauri 10 metra të gjatë, që besohet të jetë miliona vjeçar.
Studiuesit kanë identifikuar gjithashtu mbetje të kafshëve detare në këtë rajon, përfshirë mustakë dhe tilapia, duke ofruar një pamje se si mund të ketë qenë kjo zonë dikur, shkruan The Fact Site.
Si mbijetojnë njerëzit në Shkretëtirën e Saharasë?
Temperaturat në Saharë mund të arrijnë nivele jashtëzakonisht të larta gjatë ditës, deri në 50 gradë celsius. Megjithatë, gjatë natës, temperatura mund të bjerë ndjeshëm, ndonjëherë edhe nën zero gjatë muajve të dimrit, si janari ose shkurti.
Këto luhatje ekstreme të temperaturës e bëjnë Saharën një mjedis sfidues për jetesën dhe mbijetesën njerëzore.
Njerëzit e paktë që jetojnë rreth zonave të caktuara të Saharës veshin rroba të gjera për t’u përballur me nxehtësinë. Kjo ndihmon në ngadalësimin e avullimit të djersës dhe redukton humbjen e ujit. Ata gjithashtu mbajnë mbulesa për fytyrën dhe kokën, të cilat i mbrojnë nga erërat e pluhurosura të shkretëtirës.
Temperaturat e ashpra dhe erërat nuk janë e vetmja arsye pse Sahara nuk është një vend i lehtë për të jetuar. Rajoni merr shumë pak reshje shiu në vit. Kjo është arsyeja pse shumë komunitete ndodhen rreth oazeve, dhe fiset nomade lëvizin sipas stinëve nga një rajon në tjetrin.
Çfarë kafshësh dhe bimësh mund të gjenden në Shkretëtirën e Saharasë?
Pavarësisht vështirësive të jetesës në Saharë, një shumëllojshmëri bimësh dhe kafshësh janë përshtatur me këto kushte. Bimët që gjenden këtu mund t’i mbijetojnë nxehtësisë dhe thatësirës.
Një nga bimët më të njohura në Saharë është palma e hurmës, e cila rritet deri në 23 metra e lartë. Hurmat me shije karamele që prodhon kjo pemë janë një pjesë thelbësore e dietës së banorëve aty. Bimë të tjera të zakonshme përfshijnë ullirin, selvinë sahariane, palmën doum, tamariskën e kungullin e shkretëtirës.
Shumë njerëz e lidhin Saharën me devetë, dhe me të drejtë. Por Sahara ka më shumë lloje kafshësh sesa mund të imagjinohet, duke përfshirë mbi 100 zvarranikë, 70 gjitarë dhe 90 lloje shpendësh.
Disa kafshë interesante në këtë rajon janë akrepi, krokodili i shkretëtirës, zogthi afrikan dhe qeni i egër afrikan. Fatkeqësisht, disa popullata të kafshëve dhe bimëve të shkretëtirës po përballen me rrezikun e zhdukjes.
Shkretëtira e Saharasë nuk ka qenë gjithmonë e thatë. Kjo zonë dikur ishte nën një det të madh dhe mbështeste florë dhe faunë të pasur. Megjithë kushtet e saj të ashpra të jetesës, miliona njerëz e quajnë Saharën shtëpi.
Ata kanë përshtatur veshjen dhe stilin e jetesës për t’iu përshtatur këtij mjedisi unik. Edhe bimët dhe kafshët e këtij rajoni kanë evoluar për të mbijetuar.