Botë

Vendet që e përkrahin Iranin në luftën me Izraelin

Irani

Irani ka luajtur gjithmonë një rol të fuqishëm dhe të diskutueshëm në Lindjen e Mesme dhe në politikën globale. 

Irani ka mbështetje të fortë nga shumë vende në mbarë botën, pavarësisht se i nënshtrohet sanksioneve ndërkombëtare dhe ka konflikte të rregullta me vendet perëndimore, veçanërisht Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin. Këto vende shpesh e mbështesin Iranin në luftëra ose mosmarrëveshje diplomatike sepse kanë interesa të ngjashme politike, fetare, strategjike ose rajonale.

Ndërsa konflikti midis Iranit dhe Izraelit tërheq vëmendjen ndërkombëtare, shumë nga aleatët e hershëm të Iranit kanë dalë publikisht ose diplomatikisht për të mbështetur Teheranin. 

Pakistani, Turqia, Palestina, Siria dhe Libani janë ndër vendet që kanë treguar mbështetje për Iranin, veçanërisht pas sulmeve ajrore të Izraelit dhe hakmarrjes ushtarake të Iranit. Kina gjithashtu ka dalë në mbështetje të Iranit, duke dënuar sulmin e Izraelit. Këto vende mbështesin të drejtën e Iranit për vetëmbrojtje dhe shpesh denoncojnë veprimet e Izraelit.

Përveç këtyre, kombe si Jemeni, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Egjipti kanë ofruar mbështetje në mënyra të ndryshme, duke përfshirë përmes njoftimeve për media, ofertave për ndërmjetësim ose duke avokuar për paqe rajonale. Marrëdhëniet me Iranin janë të ndryshme për secilin prej këtyre kombeve, varësisht nga faktorë si feja, politika rajonale ose bashkëpunimi i mëparshëm.

Vendet që mbështesin vazhdimisht Iranin dhe si secili prej tyre reagoi ndaj konfliktit të fundit Iran-Izrael.

Foto: AP

1. Pakistani

Gjeografikisht, fetarisht dhe politikisht, Pakistani dhe Irani kanë lidhje shumë të ngushta. Islamabadi ka denoncuar sulmet izraelite në territorin iranian në shumë raste, duke i përshkruar ato si "shkelje të rënda" të sovranitetit të Iranit dhe duke paralajmëruar se ato mund të rrezikojnë paqen rajonale në Azinë Jugore. Kohët e fundit, Irani pretendoi se nëse Izraeli vazhdon t'i dëmtojë ata, atëherë Pakistani do të sulmojë Izraelin me armë bërthamore. Megjithëse Pakistani përsëriti mbështetjen e tij për stabilitetin dhe diplomacinë për Iranin, Islamabadi mohoi zyrtarisht pretendimet e fundit iraniane se Pakistani do të hakmerrej në rast të agresionit bërthamor.

2. Turqia

Irani dhe Turqia kanë punuar së bashku në fushat e energjisë, diplomacisë dhe sigurisë rajonale. Turqia ka shprehur mbështetje të fortë për Iranin dhe Palestinën nën drejtimin e presidentit Erdogan, ka kritikuar mbështetjen perëndimore për Izraelin dhe është ofruar të ndërmjetësojë në konflikt. Për më tepër, Putini dhe Erdogani kanë bërë thirrje për dialog dhe kanë denoncuar sulmet ajrore izraelite si përshkallëzuese.

3. Palestina

Teksa sulmet izraelite ndaj Iranit shihen si shkelje e së drejtës ndërkombëtare, udhëheqja zyrtare palestineze mbështet qëndrimin e Iranit. Zyrtarët palestinezë kanë përsëritur thirrjet për moderim dhe i kanë cilësuar veprimet e Izraelit si pjesë të luftës së tij të gjatë, pavarësisht se nuk është një aleat formal si Hamasi.

4. Siria

Aleati i ngushtë i Iranit, Siria, ka deklaruar solidaritetin e saj të plotë me Teheranin, duke pretenduar se veprimet e Iranit ishin vetëmbrojtje e justifikuar. Damasku mbështet përgjigjen ushtarake të Iranit dhe i sheh sulmet e Izraelit si agresion të paligjshëm.

5. Iraku

Iraku ka shprehur solidaritet me Teheranin, duke i parë sulmet e Izraelit si agresion të pajustifikuar. Bagdadi mbështet të drejtën e Iranit për vetëmbrojtje, duke theksuar nevojën për stabilitet rajonal dhe duke dënuar veprimet që përshkallëzojnë tensionet në Lindjen e Mesme.

6. Arabia Saudite

Arabia Saudite ka dënuar sulmet izraelite ndaj Iranit, pavarësisht marrëdhënies së tyre të tensionuar prej kohësh, dhe ka paralajmëruar për një përshkallëzim rajonal. Riadi bën thirrje për zgjidhje diplomatike.  Emiratet e Bashkuara Arabe denoncuan sulmet e Izraelit në territorin iranian dhe bënë thirrje për "përmbajtje maksimale", duke arritur një ekuilibër midis marrëdhënies së saj me Iranin dhe lidhjeve të saj me Perëndimin. Ajo favorizon zgjidhjen diplomatike dhe i frikësohet paqëndrueshmërisë.

7. Kina

Udhëheqësi kinez, Xi Jinping, ka thënë se vendi i tij është "thellësisht i shqetësuar" nga "përshkallëzimi i papritur" i tensioneve në Lindjen e Mesme, i shkaktuar nga veprimi ushtarak i Izraelit kundër Iranit, raportoi të martën agjencia shtetërore e lajmeve Xinhua e Kinës. Në komentin e tij të parë publik mbi konfliktin Iran-Izrael që nga shpërthimi i tij të premten, Xi ka thënë se Kina, një mbështetëse kryesore diplomatike dhe ekonomike e Iranit, kundërshton "çdo akt që cenon sovranitetin, sigurinë dhe integritetin territorial" të vendeve të tjera.

8. Egjipti

Edhe pse Egjipti dhe Izraeli kanë një paqe formale, ai është i shqetësuar për përshkallëzimin rajonal. Kajro ka paralajmëruar kundër përhapjes së luftës dhe ka shprehur "shqetësim të thellë" për sulmet izraelite që ndikojnë në Iranin. Egjipti promovon qetësinë ndërsa ruan lidhjet diplomatike me Teheranin.

9. Libani

Hezbollahu i Libanit, vendi i Lindjes së Mesme, i mbështetur nga Irani, vlerësoi përgjigjen e Iranit ndaj agresionit izraelit si "të guximshme" dhe tha se Teherani ishte brenda të drejtave të tij. Qeveria libaneze gjithashtu dënoi sulmet, duke i quajtur ato përshkallëzuese dhe të paligjshme.

10. Jemeni

Rebelët Huthi në Jemen, të cilët janë pjesë e rrjetit rajonal të Iranit, mbështesin qëndrimin e Teheranit. Sulmet e tyre të përsëritura ndaj anijeve të lidhura me Izraelin në Detin e Kuq demonstrojnë solidaritetin e tyre me Iranin, megjithëse indirekt, dhe tregojnë se ata ndajnë rezistencën.

Lexo përditësimet tjera
Khamenei

Në ditën e gjashtë të luftimeve me Izraelin, Irani kërcënon SHBA-në

Dita e gjashtë e konfliktit:Lideri suprem iranian, Ayatollah Ali Khamenei, ka paralajmëruar në rrjete sociale duke...