Gazetari dhe autori britanik Tim Judah ka thënë se rënia e normave të fertilitetit dhe plakja e shoqërive janë një mega-trend global, por Kosova përbën një rast veçanërisht interesant për shkak të shpejtësisë me të cilën ka ndodhur ky ndryshim.
Në një bashkëbisedim në podcastin PIKË me publicistin Veton Surroi, Judah theksoi se ajo që në Britani ka zgjatur rreth 150 vjet, në Kosovë ka ndodhur brenda dy brezave.
Sipas Judahit, pas Luftës së Dytë Botërore, Kosova kishte një normë fertiliteti jashtëzakonisht të lartë, rreth 7.6 fëmijë për grua, ndërsa sot kjo normë ka rënë nën nivelin e zëvendësimit prej 2.1.
“Ky është një ndryshim jashtëzakonisht i shpejtë”, u shpreh ai, duke shtuar se rënia e lindshmërisë shoqërohet edhe me emigracion të lartë, çka e përshpejton tkurrjen e popullsisë.
Judah krahasoi situatën e Kosovës me vende të tjera evropiane, duke theksuar se megjithëse trendet janë të ngjashme, pasojat ndryshojnë. Ndërsa Britania përjeton plakje të popullsisë, ajo vazhdon të rritet falë imigracionit. Spanja, nga ana tjetër, përballet me fenomenin e ashtuquajtur “Spanja e zbrazur”, ku pjesë të mëdha të territorit po mbesin pa banorë.
Ai vuri në dukje se normat e fertilitetit në Kosovë tashmë janë të krahasueshme me ato të Italisë dhe Spanjës, edhe pse të dhënat mbeten të pasakta për shkak të lindjeve jashtë vendit dhe regjistrimeve në diasporë.
“Megjithatë, është e qartë se rënia ka ndodhur”, theksoi Judah.
Duke komentuar perspektivën e ardhshme, Judah ka thënë se Ballkani Perëndimor mund të përballet me një paradoks: nevojën për imigracion për zhvillim ekonomik, në një rajon ku konfliktet historike kanë qenë të lidhura ngushtë me identitetin. Sipas tij, ardhja e punëtorëve nga Azia dhe vende të tjera është ende në fazë fillestare dhe në shifra të vogla, por mund të shndërrohet në një çështje të rëndësishme politike në të ardhmen.
