SHBA-ja godet Iranin

Ambasadori i Iranit në OKB i quan “të motivuara politikisht” sulmet e SHBA-së

Ambasadori i Iranit në Kombet e Bashkuara, Amir-Saeid Iravani, i ka quajtur “të pabaza” akuzat e Shteteve të Bashkuara të Amerikës kundër Teheranit, duke thënë se sulmi ndaj bazave të centraleve bërthamore ishte i motivuar politikisht.

Ai është shprehur në mbledhjen urgjente të Këshillit të Sigurimit që secili shtet duhet ta dënojë sulmin.

“Kjo është një provë historike për këtë Këshill dhe për Kombet e Bashkuara në tërësi...Secili shtet dhe secili akter përgjegjës duhet të ngrihet dhe t'i dënojë, pa asnjë dilemë, këto krime të hapura”, ka thënë ambasadori iranian, teksa tha se sulmi amerikan i kryer në tri vende ishte flagrant.

Ambasadori i Izraelit në OKB, Danny Danon, ka deklaruar se kostoja e mosveprimit në Iran “do të kishte qenë katastrofike”, derisa shtoi se një Iran bërthamor “do të kishte qenë dënim me vdekje”.

Ambasadori izraelit ka shtuar se “kështu duket linja e fundit e mbrojtjes kur çdo linjë ka dështuar”.

Danon po ashtu akuzoi Iranin se po përdor negociatat bërthamore si kamuflazh për të fituar kohë, për të ndërtuar raketa dhe për të pasuruar uranium.

Rusia për sulmet e SHBA-së në Iran: Askush s’e di çfarë katastrofash të reja do të sjellë

Ambasadori i Rusisë në OKB, Vasily Nebenzya, i ka dënuar sulmet amerikane në Iran, duke i cilësuar si të papërgjegjeshme, të rrezikshme dhe provokuese.

Në mbledhjen urgjente që po mbahet të dielën, Nebenzya u shpreh se “SHBA-ja ka hapur kutinë e Pandorës”, duke shtuar se askush nuk e di se çfarë katastrofash të reja do të sjellë.

“SHBA-ja shihet qartë që nuk është e interesuar për diplomaci”, ka thënë ai, ka raportuar Skyneës.

Ndërsa, ambasadorja e SHBA-së, Dorothy Shea, u shpreh se Irani i ka penguar bisedimet e mëparshme bërthamore.

Sipas saj, Irani “e ka errësuar prej kohësh programin e armëve bërthamore dhe i ka penguar përpjekjet tona me mirëbesim”.

Ajo i ka kërkuar Këshillit të Sigurimit që të ftojë Iranin t'iu japë fund përpjekjeve për të zhdukur Izraelin.

Guterres: Sulmi amerikan, kthesë e rrezikshme për një rajon tashmë të tronditur

Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres, tha se sulmi amerikan ndaj centraleve bërthamore iraniane “shënon një kthesë të rrezikshme në një rajon që tashmë është i tronditur”.

Ai ka thënë se dënon çfarëdo përshkallëzimi ushtarak në Lindje të Mesme, teksa ftoi për diskutime.

“Dy ditë më parë, në këtë sallë, bëra një apel të drejtpërdrejtë: jepini paqes një shans. Kjo thirrje nuk u mor parasysh”, ka deklaruar Guterres në një takim urgjent të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të dielën.

“Në vend të kësaj, bombardimi i objekteve bërthamore iraniane nga Shtetet e Bashkuara shënon një kthesë të rrezikshme në një rajon që tashmë është duke u tronditur...E megjithatë, tani rrezikojmë të biem në një vrimë hakmarrjeje pas hakmarrjeje”, ka shtuar ai.

Ndërsa, Rafael Grossi, shef i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), dha përditësime mbi situatën aktuale në uzinat bërthamore iraniane.

“Krateret janë të dukshme në vendin e Fordoë - vendi kryesor i Iranit për pasurimin e uraniumit në 60%, duke treguar përdorimin nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës të municioneve që depërtojnë në tokë. Kjo është në përputhje me deklaratat nga Shtetet e Bashkuara”, ka thënë Grossi, duke shtuar se në këtë kohë, askush, përfshirë IAEA-n, nuk është në pozicion “për të vlerësuar dëmet nëntokësore në Fordow”.

Sipas shefit të IAEA-s, në sulme kundër centraleve iraniane, SHBA-ja përdori municione që depërtojnë në tokë. Gjatë diskutimit u theksua se s’ka pasur rritje të niveleve të rrezatimit jashtë vendeve ku u sulmua.

Trump: Iranit ia hoqëm bombën nga duart

Photo: Associated Press

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka deklaruar se nëpërmjet sulmit ndaj vendeve bërthamore të Iranit, iranianëve “ua ka marrë bombën nga duart”, ku tha se ata “do ta përdornin nëse do të mundnin”.

Duke i reaguar kongresistit Thomas Massie, që sulmet amerikane i cilësoi si “jokushtetuese”, Trump ka shkruar se ky kongresist “mendon që është politikë e mirë që Irani të ketë armë bërthamore të nivelit më të lartë, ndërsa në të njëjtën kohë bërtet ‘vdekje Amerikës’”.

“Ai është një forcë negative që pothuajse gjithmonë voton ‘Jo’, pavarësisht se sa e mirë mund të jetë. Ai mendon se është politikë e mirë që Irani të ketë armë bërthamore të nivelit më të lartë, ndërsa në të njëjtën kohë bërtet ‘Vdekje Amerikës’, në secilin rast që i jepet. Irani ka vrarë dhe gjymtuar mijëra amerikanë, dhe madje ka marrë kontrollin e Ambasadës Amerikës në Teheran nën Administratën Carter”, ka shkruar Trump në rrjetin Truth Social.

Presidenti amerikan ka shtuar se Massie duhet të fillojë ta vendosë SHBA-në të parën. Ai gjithashtu i falënderoi ushtarët “për punën e mrekullueshme që bënë mbrëmë”.

“Ishte vërtetë e veçantë. Bëjeni Amerikën sërish të madhe”, ka thënë Trump, duke përdorur sloganin e tij.

Britania, Franca dhe Gjermania i kërkojnë Iranit të mos ndërmarrë asnjë veprim destabilizues

Photo: Associated Press

Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania i kanë bërë thirrje Iranit të mos ndërmarrë asnjë veprim të mëtejshëm që mund të “destabilizojë” Lindjen e Mesme, ka raportuar BBC.

Nëpërmjet një deklarimi të përbashkët, kryeministri britanik, Keir Starmer, presidenti francez Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman Friedrich Merz thonë se kanë qenë “vazhdimisht të qartë se Irani nuk mund të ketë armë bërthamore” dhe se e mbështesin sigurinë e Izraelit.

Për sulmet amerikane ndaj vendeve bërthamore iraniane, tre liderët thanë se “qëllimi ynë vijon të jetë parandalimi i Iranit nga pajisja me armë bërthamore”.

Udhëheqësit gjithashtu i kanë bërë thirrje Iranit që të angazhohet në negociata “për të siguruar një marrëveshje që i adreson të gjitha shqetësimet që lidhen me programin bërthamor”.

“Ne jemi të gatshëm të kontribuojmë për këtë qëllim, në koordinim me të gjitha palët”, thuhet në deklaratën e përbashkët të tri vendeve.

Këshilli i Sigurimit i OKB-së thërret seancë të jashtëzakonshme

Photo: Associated Press

Këshilli i Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) ka njoftuar se do të mbajë një seancë të jashtëzakonshme, pas sulmeve amerikane ndaj objekteve bërthamore në Iran.

BBC-ja ka raportuar të dielën se Irani ka kërkuar një takim të organit prej 15 anëtarësh, për t'i trajtuar veprimet e Shteteve të Bashkuara, që paraprakisht i cilësoi “skandaloze” dhe me pasoja të përjetshme.

SHBA-ja është një prej pesë anëtarëve të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Anëtarët e tjerë të përhershëm janë Kina, Franca, Rusia dhe Mbretëria e Bashkuar.

Irani nis procedurat për mbylljen e Ngushticës së Hormuzit

Parlamenti iranian ka miratuar një masë për të mbyllur Ngushticën e Hormuzit për trafikun detar, pas sulmeve amerikane në tri objekte bërthamore, ka raportuar të dielën Anadoly Agency.

“Parlamenti ka arritur në përfundim se Ngushtica e Hormuzit duhet të mbyllet. Vendimi final për këtë çështje i takon Këshillit Suprem të Sigurisë Kombëtare”, ka njoftuar gjeneralmajori Esmaeil Koësari, njëherit anëtar i Komisionit të Sigurisë Kombëtare të Parlamentit.

Ngushtica e Hormuzit cilësohet si porta më e rëndësishme për transportin e naftës në botë.

Rubio bën thirrje për negociata të drejtpërdrejta midis SHBA-së dhe Iranit

Photo: Associated Press

Sekretari amerikan i Shtetit , Marco Rubio, ka bërë thirrje për negociata të drejtpërdrejta midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit pas sulmeve ushtarake të së shtunës.

Rubio ka thënë se SHBA-ja është "e përgatitur të flasë me ta nesër".

Diplomati më i lartë amerikan ka përsëritur se Irani mund të ketë një program bërthamor civil, por jo pasurim të uraniumit, raporton CNN.

"Regjimi iranian duhet të zgjohet dhe të thotë: 'Në rregull, nëse duam vërtet energji bërthamore në vendin tonë, ka një mënyrë për ta bërë këtë'. Kjo ofertë është ende. Ne jemi të përgatitur të flasim me ta nesër dhe të fillojmë të punojmë për këtë”, ka thënë Rubio në Fox Neës.

"Steve Wtkoff ka udhëtuar shumë nëpër botë duke u përpjekur të arrijë atë marrëveshje me ta, por ata luajnë shumë lojëra. Ata luajnë shumë lojëra”, ka shtuar Rubio.

Rubio ka argumentuar se Irani "është përpjekur të luante" në negociata, kështu që "presidenti duhej të ndërmerrte veprime si përgjigje". 

Rubio ka thënë se Irani ka “një vendim shumë të thjeshtë” për të marrë.

“Nëse ajo që duan janë reaktorë bërthamorë në mënyrë që të kenë energji elektrike, ka kaq shumë në kaq shumë vende të tjera në botë që e bëjnë këtë dhe nuk kanë nevojë të pasurojnë uraniumin e tyre, ata mund ta bëjnë këtë”, është shprehur ai.

Irani e ka hedhur poshtë idenë e mospasjes së mundësisë për të pasuruar uranium.

NYT: Ushtria e SHBA-së po tërhiqet sërish në luftërat e Lindjes së Mesme

Photo: Associated Press

Sulmet ndaj objekteve bërthamore në Iran janë kthesë e jashtëzakonshme për Ushtrinë e SHBA-së që ishte supozuar të largohej nga dy dekada luftërash të pafundme në Lindje të Mesme. Këto sulme e kthyen SHBA-në sërish në gatishmëri lufte, shkruan “The New York Times”.

Në të gjithë rajonin, ku mbi 40 mijë trupa amerikane janë në baza dhe luftanije, dhe sulmet sollën një periudhë gatishmërie të lartë ndërsa Pentagoni po përgatitet për një hakmarrje thuajse të sigurt nga Irani.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se tri objektet bërthamore iraniane janë goditur, përfshirë edhe objektin Fordow që gjendet brenda një mali.

Bombat e përdorura në sulme besohet se përfshinë edhe “bunker shkatërruesit”, që janë të ndërtuar për të goditur bunkerët e thellë nëntokësorë apo armët që gjenden në objekte të mbrojtura nëntokësore.

Një zyrtar amerikan, që foli në kushte anonimiteti, tha se disa bomba bunker-shkatërruese u hodhën në Fordow, dhe se sipas vlerësimeve fillestare mendohet se objekti është “hequr nga tavolina”.

Sulmi ishte hera e parë që Ushtria amerikane kishte përdorur armën në luftime.

Sulmet, pavarësisht të sukseshme apo jo, me shumë gjasë të hasin në përgjigje të ashpër. Teherani është zotuar t’i sulmojë bazat amerikane në Lindjen e Mesme dhe agjencitë amerikane të inteligjencës konfirmuan para se të ndodhte sulmi, se Irani do të ndërmerrte hapa për ta zgjeruar luftën dhe për t’i goditur forcat amerikane në rajon.

Zyrtarët amerikanë, duke folur në kushte anonimiteti, thanë se sulmet kundër tri objekteve bërthamore ishin të kompletuara. Zyrtari tha se nuk pritej të ketë sulme pasuese, megjithëse komandantët ishin gati t’i përgjigjeshin çdo hakmarrjeje iraniane.

Një zyrtar amerikan tha se gjashtë aeroplanë bombardues amerikane B-2 hodhën 12 bomba bunker shkatërruese në Fordow, nëndetëset e Marinës amerikane lëshuan 30 raketa lundrimi në Natanz dhe Isafahan. Një B-2 hodhi dy bomba bunker shkatërruese në Natanz, tha zyrtari. Sulmet janë kulmi i viteve planifikim nga Komanda Qendrore e SHBA-së, që është përgjegjëse për operacionet në rajon. Por, pak pritën se këto plane do të realizoheshin aq papritur. Erdhën mbi një javë pasi Izraeli lansoi sulme në Iran.

Irani reagoi me breshëri raketash, si dhe ofroi të rifillonte negociatat mbi programin e tij të zhvillimit bërthamor.

Irani ndërtoi objektin e centrifugave në Fordow për të parandaluar sulmin ndaj tij. Në vitin 1981, duke përdorur avionë luftarakë F-15 dhe F-16, Izraeli bombardoi një objekt bërthamor në afërsi të Baghdatit si pjesë e tentimit për ta ndalur Irakun që të siguronte armë bërthamore – një sulm që në thelb ndaloi programin e armëve të Irakut. Ai objekt ishte mbi tokë.

Në sulmet e tij ndaj Iranit, Izraeli kishte goditur objektet bërthamore mbi tokë, por jo Fordown. Vetëm Shtetet e Bashkuara kanë GBU-57 Massive Ordnance Penetrator – emri zyrtar për bombën e nevojshme për të shkatërruar bunkerët. Administratat e mëparshme amerikane kanë refuzuar t’ia japin Izraelit një bombë të tillë. Forca Ajrore e Izraelit gjithashtu nuk ka avionë luftarakë të nevojshëm për të dërguar bombën te destinacioni.

Bombat kanë mbështjellës të trashë çeliku dhe përmbajnë sasi më të vogël eksplozivi sesa bombat e madhësisë së njëjtë që përdoren për përdorim të përgjithshëm. Mbështjellësi i rëndë lejon që municioni të mbetet i paprekur ndërsa shpon tokën, shkëmbinjtë dhe betonin para se të shpërthejë.

Irani ka shumë mënyrë për t’u hakmarrë, duke përfshirë asetet detare dhe aftësitë e tjera që do t’i duheshin për ta mbyllur Ngushticën e Hormuzit, një veprim që mund të bllokojë çdo anije të Marinës Amerikane në Gjirin Persik, thonë zyrtarët ushtarakë amerikanë.

Zyrtarët iranianë kanë kërcënuar ta minojnë ngushticën nëse SHBA-ja bashkohet në sulmin e Izraelit ndaj Iranit.

Rruga e ngushtë ujore prej rreth 90 miljesh që lidh Gjirin Person me oqenin e hapur është një rrugë kyçe transporti detar.

Një e katërta e naftës në botë dhe rreth 20 për qind e gazit natyror të lëngshëm në botë kalon nëpërmjet kësaj ngushtice. Bllokimi do të shkaktonte rritje të çmimit të naftës dhe gazit.

Më herët këtë javë, anijet e Marinës amerikane filluan të shpërndaheshin për ta shmangur sulmin.

Në mandatin e tij të parë, Trump autorizoi një sulm me dron që vrau një gjeneral të fuqishëm iranian në Baghdad. Irani u kundërpërgjigj me një breshëri raketash të qëlluara drejt trupave amerikane në Irak, duke lënë rreth 110 trupa me lëndime të rënda në kokë dhe duke goditur aksidentalisht një aeroplan të pasagjerëve të Ukrainës, duke vrarë 176 persona që ishin në të.

Iranit nuk i duhet shumë përgatitje për të goditur bazat ajrore dhe detare të SHBA-së në rajon. Ushtria e Iranit ka baza ushtarake brenda distancës së goditjes së Bahrejnit, Katarit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe.

Zyrtarët amerikanë thanë më herët këtë javë se Irani ka përgatitur raketat dhe pajisjet tjera ushtarake për sulme ndaj bazave ushtarake amerikane në rajon.

Duke parashikuar një sulm të tillë, forcat amerikane në ditët e fundit kanë forcuar mbrojtjen ajrore.

Të shtunën zyrtarët amerikanë thanë se avionë luftarakë shtesë F-22, F-16 dhe F-35 të Forcave Ajrore të SHBA-së ishin pozicionuar në Lindjen e Mesme nga bazat në Evropë, dhe pritet të vijnë tjerë.

Po ashtu aeroplanmbajtësja “Carl Vinson”, me 60 avionë në bord, përfshirë avionë luftarakë F-35, aktualisht po lundron në Detin Arabik.

Një aeroplanmbajtëse e dytë, “Nimitz”, anuloi një ndalesë në portin e Vietnamit më herët këtë javë për të nxituar për në rajon dhe pritet të mbërrijë ditët e ardhshme, thanë zyrtarët amerikanë.

Kryeministri britanik i bën thirrje Iranit të kthehet në tryezën e negociatave

Photo: Associated Press

Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer, ka bërë thirrje të dielën që Irani të kthehet në tryezën e negociatave, duke thënë se stabiliteti është përparësi në rajonin e paqëndrueshëm.

Mbretëria e Bashkuar dhe disa aleatë të ngushtë të SHBA-së kërkuan një kthim në tryezën e negociatave pas sulmeve amerikane ndaj Iranit që nxitën frikën e një konflikti më të gjerë, duke vënë në dukje kërcënimin që paraqet programi bërthamor i Teheranit, raporton AP.

Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, ka thënë se SHBA-ja ka "kaluar një vijë të kuqe shumë të madhe", koha për diplomaci ka mbaruar dhe se Irani ka të drejtë të mbrohej. 

Mbretëria e Bashkuar, së bashku me Bashkimin Evropian, Francën dhe Gjermaninë, u përpoqën pa sukses të ndërmjetësonin një zgjidhje diplomatike në Gjenevë javën e kaluar me Iranin. Starmer ka thënë se programi bërthamor i Iranit përbënte një kërcënim të madh për sigurinë globale. 

Vance: SHBA-ja nuk është në luftë me Iranin

Photo: Associated Press

Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës JD Vance, në një intervistë për “NBC News”, ka thënë se “SHBA-ja nuk është në luftë me Iranin”.

“Ne jemi në luftë me ambiciet bërthamore të tij”, ka thënë Vance, duke shtuar se SHBA-ja beson se “ka shkatërruar” programin bërthamor të Iranit.

Vance ka thënë se SHBA-ja dhe aleatët do të punojnë që “përgjithmonë” ta çmontojnë programin bërthamor të Iranit.

Ai po ashtu ka thënë se presidenti Trump e ka marrë vendimin përfundimtar pak minuta para sulmit. 

Imazhet satelitore tregojnë shkatërrimin e objektit bërthamor në Iran

Imazhet e reja satelitore tregojnë pasojat e sulmeve të mbrëmshme amerikane në objektin bërthamor nëntokësor të Iranit, në Fordo.

Imazhet me rezolucion të lartë nga Maxar Technologies të marra më 22 qershor tregojnë gjashtë kratere të reja, me shumë gjasë pikat e hyrjes për municionet amerikane si dhe pluhur gri dhe mbeturina të shpërndara poshtë malit të shkaktuara nga sulmet.

Analisti i imazheve në Shërbimin e Inteligjencës McKenzie, Stu Ray, tha për BBC Verify: “Nuk do të shihni një efekt të madh shpërthimi në pikën e hyrjes pasi nuk është projektuar të shpërthejë në hyrje, por më thellë në objekt”.

Ai shtoi se  duket sikur municione të ndara janë hedhur në dy pika të ndara impakti dhe se ngjyrosja gri në tokë duket se tregon mbeturina betoni të hedhura në ajër nga shpërthimet.

Ray tha se se hyrjet e tunelit duket se janë bllokuar. Meqenëse nuk ka kratere të dukshme ose pika impakti pranë tyre, ai sugjeron se kjo mund të ketë qenë përpjekje iraniane për të “zbutur shënjestrimin e qëllimshëm të hyrjeve nga bombardimet ajrore”.

Nuk është e sigurt se sa dëme i kanë shkaktuar sulmet vetë vendit bërthamor. Në ditët para sulmit, Irani duket se ka ndërmarrë veprime duke i parashikuar këto sulme.

Izraeli sulmon qytetin Bushehri në Iran

Photo: Associated Press

Izraeli ka shënjestruar dy vende pranë qytetit të Bushehrit, raporton agjencia e lajmeve “Fars”, transmeton “BBC”.

Ndërkohë, agjencia e lajmeve “Mehr” ka njoftuar se mbrojtja ajrore është aktivizuar në “disa lokacione” në qytetin Yazd në pjesën qendrore të Iranit.

Provinca Bushehr është vendi ku ndodhet centrali bërthamor Bushehrit në Iran.

Mbikëqyrësi bërthamor i Kombeve të Bashkuara ka paralajmëruar dje se goditja e centralit do të çonte në një “lëshim të lartë të radioaktivitetit”.

Ushtria izraelite ende nuk ka komentuar mbi sulmet e reja.

“Kur Trumpi flet, bota duhet të dëgjojë”, SHBA-ja me mesazh të fuqishëm pas goditjes së Iranit

Në një konferencë të jashtëzakonshme të Pentagonit, disa orë pas goditjes së tri objekteve bërthamore të Iranit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, janë shpalosur detaje nga planifikimi i operacionit dhe janë dhënë mesazhe të fuqishme ndaj Iranit.

“Kur Trump flet, bota duhet të dëgjojë”, tha sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth. Kjo për të vënë theksin në paralajmërimet e presidentit amerikan Donald Trump, ndaj Iranit për armët bërthamore.

Ai nënvizoi se SHBA-ja ka shkatërruar programin bërthamor iranian, duke shtuar Trump e bëri atë që “shumë presidentë ëndërronin, por nuk mundën”.

Hegseth ka thënë se çdo akt hakmarrjeje nga Irani kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës do të përballej me “forcë shumë më të fuqishme” se sa ajo që është treguar në orët e para të së dielës kundër tri objekteve bërthamore.

“Presidenti Trump ka thënë ‘jo armë bërthamore’, ai ka kërkuar paqe dhe Irani duhet ta ndjekë këtë rrugë”, ka thënë Hegseth. “Irani do të tregohej i zgjuar nëse do t’i merrte seriozisht këto fjalë, sepse ai vërtetë i mendon ato”.

Në anën tjetër shefi i shtatmadhorisë së SHBA-së, Dan Caine, ka thënë se sulmi i SHBA-së ndaj objekteve bërthamore në Iran, ishte një mision shumë i klasifikuar që shumë pak njerëz e dinin për të. 

“Ky ishte mision shumë i klasifikuar me shumë pak njerëz në Washington që dinin kohën ose natyrën e këtij plani”, tha Caine. 

Ai ka treguar se shtatë bombarduesit B-2 ishin të përfshirë në fluturimin 18-orësh në zonën e synuar.  Pasi bombarduesit arritën në hapësirën ajrore iraniane, një nëndetëse amerikane lëshoi dhjetëra raketa lundruese “Tomahaëk” kundër objektivave kyç në centralin bërthamor të Isfahanit. Gjithsej mbi 125 avionë u përfshinë, në mesin e tyre bombardues B-2, cisterna furnizimi me karburantë, aeroplanë zbulimi dhe avionë luftarakë. Duke fluturuar nga një bazë në Missouri, misioni ishte më i gjati me B2 që nga sulmi pas sulmeve të 11 shtatorit të vitit 2001 në SHBA.

Ai tha se në këtë mision kishte një operacion mashtrimi ku bombardues u dërguan në Paqësor si “karrem”. 

Caine ka theksuar se sistemet mbrojtëse të Iranit nuk i panë bombarduesit amerikanë. Sipas tij, raketat Tomahawk u lansuan për të siguruar që SHBA-ja ta ruajë "elementin e surprizës". 

“Duket se sistemet e raketave tokë-ajër të Iranit nuk na panë”, ka shtuar ai. 

Ka deklaruar se tri objektet bërthamore në Iran kanë pësuar dëme të konsiderueshme. 

“Duhet kohë për të bërë vlerësimin final, por vlerësimi fillestar tregon se të tri objektet kanë pësuar dëme ekstreme dhe shkatërrim”, thotë Caine. 

Ai ka thënë se forcat amerikane në rajon janë në gjendje të gatishmërisë së lartë.

SHBA-ja ka sulmuar tri objekte bërthamore në Iran. Janë sulmuar objektet Fordow, Natanz dhe Esfahan.  

Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) i Iranit ka thënë se përgjigjja e tij ndaj sulmeve të Shteteve të Bashkuara ndaj objekteve bërthamore iraniane do të "shkaktojë keqardhje të thellë".

"Akti i sotëm i agresionit nga regjimi terrorist amerikan i ka dhënë Republikës Islamike të Iranit të drejtën legjitime për të vepruar në vetëmbrojtje, duke përfshirë edhe përmes opsioneve që shkojnë përtej llogaritjeve iluzive të koalicionit agresor", thuhet në një deklaratë të IRGC-së e botuar në agjencinë shtetërore të lajmeve Tasnim të Iranit, raporton CNN.

IRGC-ja ka trajnuar, armatosur dhe financuar rrjetin e përfaqësuesve iranianë që shtrihen në Lindjen e Mesme.

Pentagoni tregon se sa bombardues u përdorën në goditjen ndaj Iranit

Photo: Associated Press

Kreu i shtatmadhorisë së SHBA-së, Dan Caine, ka thënë se sulmi i SHBA-së ndaj objekteve bërthamore në Iran, ishte një mision shumë i klasifikuar që shumë pak njerëz e dinin për të. 

“Ky ishte mision shumë i klasifikuar me shumë pak njerëz në Washington që dinin kohën ose natyrën e këtij plani”, tha Caine. 

Ai thotë se shtatë bombarduesit B-2 ishin të përfshirë në fluturimin 18-orësh në zonën e synuar. 
Pasi bombarduesit arritën në hapësirën ajrore iraniane, një nëndetëse amerikane lëshoi dhjetëra raketa lundruese “Tomahawk” kundër objektivave kyçe në centralin bërthamor të Isfahanit. 

Gjithsej mbi 125 avionë u përfshirë, në mesin e tyre bombardues B-2, cisterna furnizimi me karburantë, aeroplanë zbulimi dhe avionë luftarakë.

Duke fluturuar nga një bazë në Missouri, misioni ishte më i gjati me B2 që nga ofensiva pas sulmeve të 11 shtatorit të vitit 2001 në SHBA.

Ai tha se në këtë mision kishte një operacion mashtrimi ku bombardues u dërguan në Paqësor si “karrem”. 

Caine shtoi se sistemet mbrojtëse të Iranit nuk i panë bombarduesit amerikanë. 

Ai thotë se raketat Tomahawk u lansuan  për të siguruar që SHBA-ja ta ruajë "elementin e surprizës". 

“Duket se sistemet e raketave tokë-ajër të Iranit nuk na panë”, tha ai. 

Ai ka thënë se të tri objektet bërthamore në Iran kanë pësuar dëme të konsiderueshme. 

“Duhet kohë për të bërë vlerësimin final, por vlerësimi fillestar tregon se të tri objektet kanë pësuar dëme ekstreme dhe shkatërrim”, thotë Caine. 

Ai ka thënë se forcat amerikane në rajon janë në gjendje të gatishmërisë së lartë.

SHBA-ja paralajmëron Iranin në rast hakmarrjeje: Do të përballeni me forcë

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka thënë se çdo akt hakmarrjeje nga Irani kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës do të përballet me “forcë shumë më të fuqishme” se sa ajo që është treguar në orët e para të së dielës kundër tri objekteve bërthamore.

“Presidenti Trump ka thënë ‘jo armë bërthamore’, ai ka kërkuar paqe dhe Irani duhet ta ndjekë këtë rrugë”, ka thënë Hegseth. “Irani do të tregohej i zgjuar nëse do t’i merrte seriozisht këto fjalë, sepse ai vërtetë i mendon ato”.

Hegseth: Sulmi amerikan shkatërroi programin bërthamor të Iranit

Pete Hegseth

Photo: Associated Press

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka thënë se sulmet e së shtunës mbrëma ishin të dizajnuara për të "degraduar" dhe "shkatërruar" aftësitë bërthamore të Iranit.

Ai ka deklaruar se sulmi ka shkatërruar programin bërthamor iranian, por nuk ka pasur ndikim te trupat apo civilët iranianë. Sipas tij, sulmi po ashtu nuk kishte për qëllim ndërrimin e regjimit në Iran.

Hegseth ka vazhduar duke thënë se shumë presidentë "ëndërronin t'i jepnin goditjen përfundimtare programit bërthamor të Iranit, por askush nuk mundi deri me Trumpin".

Ai ka shtuar se operacioni ndaj Iranit ishte "i guximshëm dhe brilant".

"Kur presidenti Trump flet, bota duhet të dëgjojë", ka thënë ai, duke shtuar se "asnjë vend tjetër përveç SHBA-së nuk mund ta kishte bërë këtë".

SHBA-ja ka goditur tri objekte bërthamore të Iranit, Fordoë, Natanz dhe Esfahan.

Irani ka paralajmëruar për pasoja.

Rusia dënon sulmin e SHBA-së mbi objektet bërthamore të Iranit

Photo: Associated Press

Ministria e Jashtme e Rusisë ka “dënuar fuqishëm" sulmet ajrore të SHBA-së mbi objektet bërthamore iraniane, duke i quajtur ato "një shkelje e rëndë e së drejtës ndërkombëtare, Kartës së OKB-së dhe rezolutave të Këshillit të Sigurimit të OKB-së".

Në deklaratën e saj në Telegram, ministria ka paralajmëruar për pasoja të mundshme "radiologjike" dhe ka thënë se sulmet shënuan "një përshkallëzim të rrezikshëm... me dëmtim të mëtejshëm të sigurisë rajonale dhe globale".

Garda Revolucionare e Iranit thotë se përgjigjja ndaj SHBA-së do të shkaktojë "keqardhje të thellë"

Photo: Associated Press

Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) i Iranit ka thënë se përgjigjja e tij ndaj sulmeve të Shteteve të Bashkuara ndaj objekteve bërthamore iraniane do të "shkaktojë keqardhje të thellë".

"Akti i sotëm i agresionit nga regjimi terrorist amerikan i ka dhënë Republikës Islamike të Iranit të drejtën legjitime për të vepruar në vetëmbrojtje, duke përfshirë edhe përmes opsioneve që shkojnë përtej llogaritjeve iluzive të koalicionit agresor", thuhet në një deklaratë të IRGC-së e botuar në agjencinë shtetërore të lajmeve Tasnim të Iranit, raporton CNN.

IRGC-ja ka trajnuar, armatosur dhe financuar rrjetin e përfaqësuesve iranianë që shtrihen në Lindjen e Mesme.

"Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike është i njohur mirë me realitetet e kësaj lufte hibride në shkallë të plotë dhe nuk do të frikësohet kurrë nga zhurma e Trumpit ose bandave kriminale që sundojnë Uashingtonin dhe Tel Avivin", thuhet më tej në deklaratë.

SHBA-ja ka sulmuar të shtunën vonë tri objekte bërthamore të Iranit, Fordoë, Netanz dhe Esfahan.
Irani ka paralajmëruar për pasoja menjëherë pas sulmit.

Çka janë bombarduesit B-2 të cilët SHBA-ja i ka përdorur edhe në Kosovë

SHBA-ja ka goditur tri centralet bërthamore të Iranit, Fordow, Natanz dhe Esfahan, mes një konflikti të vazhdueshëm midis Izraelit dhe Iranit.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka konfirmuar se bombarduesit e fshehtë B-2 ishin të përfshirë në sulm.

Një zyrtar amerikan më vonë ka konfirmuar se bombat bunker-shkatërruese u hodhën në centralet Fordow dhe Natanz, ka raportuar The New York Times.

Këta bombardues SHBA-ja i kishte përdorur edhe në luftën e fundit në Kosovë, e po ashtu në luftërat në Irak e Afganistan. 

Menjëherë pas sulmit mbi Iran, Trumpi ka kërcënuar me sulme të mëtejshme kundër tij nëse kombi nuk dorëzohet.

Por, çfarë është një bombardues i fshehtë B-2 dhe arma bunker-shkatërruese që është përdorur për të sulmuar objektet iraniane?

Bombarduesit e fshehtë B-2 thuhet se janë të përfshirë në sulmet e SHBA-së në tri centralet bërthamore të Iranit. 

Bombarduesit amerikanë B-2, të njohur si avioni ushtarak më i shtrenjtë i ndërtuar ndonjëherë, kushtojnë rreth 2.1 miliardë dollarë amerikanë secili.

Prodhuar nga Northrop Grumman Corporation  B-2 është i vetmi avion i aftë të mbajë një bombë mjaftueshëm të madhe për të goditur objektin kryesor dhe më të mbrojtur bërthamor të Iranit në Fordow, i cili është ndërtuar thellë në një mal.

Rrezja e veprimit të B-2 është rreth 9,600 kilometra, sipas Forcave Ajrore të SHBA-së. Me furnizim ajror me karburant, bombarduesi, me vëzhgueshmëri të ulët, mund të arrijë praktikisht çdo objektiv në të gjithë botën.

Avioni mund të mbajë një gamë të larmishme armësh konvencionale dhe bërthamore.

Bombarduesit mund të kenë një ekuipazh prej dy personash, pilotin në sediljen e majtë dhe një komandant misioni në të djathtë, sipas Forcës Ajrore. Sipas Reuters, vetëm 21 B-2 janë prodhuar pasi programi i planifikuar i blerjes së Pentagonit ishte shkurtuar.

Ato konsiderohen si një nga platformat më të përparuara të armëve strategjike të Amerikës, të afta të hyjnë në mbrojtjet ajrore të sofistikuara dhe të kryejnë sulme precize kundër objektivave si Fordoë.

Teknologjia e fshehtësisë së B-2 përfshin materiale që nuk mund të kapen nga radarët dhe karakteristika këndore të dizajnit që minimizojnë zbulimin nga sistemet e mbrojtjes ajrore të armikut, sipas Reuters.

Seksioni tërthor i radarit të bombarduesit thuhet se është i krahasueshëm me atë të një zogu të vogël, duke e bërë atë pothuajse të padukshëm për radarët konvencionalë.

Materialet e përbëra të B-2, veshjet speciale dhe dizajni i krahëve kontribuojnë të gjitha në "fshehtësinë" e tij, sipas Forcës Ajrore Amerikane.  

Bombarduesit B-2 operojnë nga një bazë e Forcave Ajrore Amerikane në Misuri.

Çfarë është një bombë shkatërruese bunkerësh?

Sipas raportimeve, hapësira e brendshme e B-2 është projektuar posaçërisht për të ruajtur karakteristikat e fshehtësisë, ndërkohë që akomodon ngarkesa të mëdha municionesh, të cilat mund të përfshijnë dy GBU-57 Massive Ordnance Penetrators (MOP).

MOP është një bombë me precizitet të lartë, e cila ndonjëherë quhet "bombë shkatërruese bunkerësh".

Siç ka raportuar ABC Neës, MOP është e vetmja armë konvencionale që mendohet se është e aftë të depërtojë dhe shkatërrojë uzinën bërthamore Fordow.

Ajo peshon më shumë se 13 tonë, është gjashtë metra e lartë dhe është projektuar posaçërisht për të "mposhtur objektiva të forta dhe të varrosura thellë" si bunkerët dhe tunelet, sipas një dokumenti faktesh nga një agjenci e Departamentit të Mbrojtjes të SHBA-së.

Besohet se MOP-t mund të arrijë thellësi deri në 60 metra para se të shpërthejnë.

Këto janë zonat bërthamore iraniane të cilat i goditi SHBA-ja

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë goditur tri zona kryesore bërthamore në Iran gjatë orëve të hershme të së dielës, duke iu bashkuar Izraelit në sulmet ndaj Iranit dhe duke shkaktuar potencialisht një fazë më të rrezikshme të konfliktit, shkruan “The New York Times”. 

Një zyrtar amerikan ka thënë se gjashtë aeroplanë luftarakë amerikanë B-2 hodhën një duzinë bomba bunker-shkatërruese në objektin bërthamor Fordow, dhe nëndetëset e Marinës amerikane goditën me 30 raketa lundruese objektet bërthamore në Natanz dhe Isafahan. 

Një bombardues B-2 po ashtu hodhi dy bomba bunker-shkatërruese në Natanz, ka thënë zyrtari. 

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, në fjalimin e tij të shkurtër pas sulmeve tha se objektet bërthamore iraniane janë “shkatërruar plotësisht”. 

Organizata e Energjisë Atomike e Iranit ka konfirmuar se tri objektet janë goditur dhe tha se do të marrë masa ligjore kundër SHBA-së në gjykatat ndërkombëtare. 

Këto janë lokacionet bërthamore që janë goditur nga SHBA-ja:

Fordow

Fordow shihet si lokacioni më kritik i pasurimit të uraniumit në Iran, i vendosur thellë brenda një mali për ta mbrojtur atë nga sulmet. Vetëm Ushtria amerikane zotëron bomba që mund ta godasin objektin dhe duhen hedhur shumë bomba në lokacionin e njëjtë për të arritur deri te objekti. 

Një zyrtar amerikan tha se vlerësimet fillestare tregojnë se objekti “ishte hequr nga tavolina”. 

Një ligjvënës iranian ka shkruar në rrjete sociale se vendi ishte evakuuar “shumë kohë më parë” në pritje të sulmeve.

Natanz

Natanz është qendra më e madhe të pasurimit të uraniumit në Iran dhe është dëmtuar në sulme të shumta nga Ushtria izraelite. 

Objektet mbitokësore në Natanz u dëmtuan ditën e parë të sulmeve të Izraelit. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike tha të hënën se infrastruktura elektrike në uzinë është shkatërruar nga sulmet izraelite dhe se humbja e energjisë mund të ketë dëmtuar edhe centrifugat në vend.

Isafahan

Mendohet se karburanti bërthamor i nivelit për të krijuar bombë ruhet në një kompleks jashtë Isafahanit, kryeqytetit të dikurshëm të Iranit. Inspektorët ndërkombëtarë i panë furnizimet me karburant vetëm dy javë më parë, megjithëse nuk ishte e qartë nëse Irani i kishte lëvizur ato furnizime në ditët e fundit, siç thanë disa zyrtarë iranianë. 

Ushtria izraelite më parë kishte goditur laboratorët në objekt që punojnë për ta kthyer uraniumin e gazët në formën që duhet për të prodhuar një armë. Aeroplanët luftarakë izraelitë goditën objektin para bombardimit nga SHBA-ja. 
 

Putini nuk e ka në plan të bisedojë me Trumpin pas sulmeve

Foto: Arkiv

Photo: Associated Press

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, nuk e ka në plan të bisedojë me homologun e tij amerikan, Donald Trump ka thënë Kremlini, pas goditjeve amerikane ndaj objekteve bërthamore të Iranit. Por ka shtuar se thirrja mes dy presidentëve mund të caktohet shpejtë, ka raportuar TASS.

Rusia dhe Irani kanë nënshkruar një marrëveshje të përgjithshme partneriteti në janar, duke përforcuar aleancën e tyre strategjike, megjithëse marrëveshje nuk kërkonte nga të dyja vendet që t’i dilnin në mbrojtje njëra-tjetrës nëse sulmohen.

Ndërkohë, në një telefonatë të enjten, Putini dhe lideri kinez, Xi Jinping kanë dënuar sulmet izraelite në Iran.

Ndërkohë që deklaratat nuk e kanë përmendur SHBA-në, në një mesazh pak më të fshehur drejtuar Trumpit — theksoi se “fuqitë e mëdha” që kanë një ndikim të veçantë mbi palët në konflikt duhet të punojnë për të “qetësuar situatën, jo të kundërtën”.

86 të lënduar nga sulmet iraniane në Izrael

86 persona janë pranuar në spital pas lëndimeve që kanë marrë gjatë natës dhe mëngjesin e së dielës nga sulmet iraniane, ka bërë të ditur Ministria izraelite e Shëndetësisë.

Që nga fillimi i sulmeve të Iranit në Izrael, të cilat filluan si hakmarrje për nisjen e veprimeve ushtarake të Izraelit kundër Iranit më 13 qershor, 1.835 izraelitë janë shtruar në spital me 23 të plagosur rëndë.

Raketat goditën disa ndërtesa që janë të grumbulluara së bashku, ka thënë zëdhënësi ndërkombëtar i policisë së Izraelit, Dean Elsdunne për CNN, duke shtuar se ekipet e ndihmës po kërkojnë ende pjesë të raketave nën rrënoja dhe për persona që mund të jenë bllokuar nga shembjet e ndërtesave.

Ekipet e ndihmës po presin gjithashtu edhe telefonata nga familjet që mund të kenë humbur kontaktin me të dashurit e tyre.

Lagjja që u sulmua është pranë një qendre tregtare dhe një shkolle, tha një zëdhënës.

Ministri iranian thotë se SHBA-ja “e hodhi në erë” diplomacinë, paralajmëron përgjigje

Abbas Araghchi

Photo: Associated Press

Ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araghchi, tha se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë vendosur “ta hedhin në erë” diplomacinë. SHBA-ja ka goditur tri objekte bërthamore të Iranit në mëngjesin e të dielës, raporton "CNN".

“Javën e kaluar, ne ishim në negociata me SHBA-në kur Izraeli  vendosi ta hidhte në erë diplomacinë. Këtë javë, ne zhvilluam bisedime me E3/EU (grup të ministrave evropianë) kur SHBA-ja vendosi ta hedhë në erë atë diplomaci”, ka shkruar Araghchi në platformën “X”. “Për Britaninë dhe përfaqësuesen e lartë të BE-së, është Irani ai që duhet të ‘kthehet’ në tryezën e bisedimeve. Por, si mund të kthehet Irani në diçka që nuk e la kurrë, e lëre më ta hedhë atë në erë?”

Ai ka thënë se Shtëpia e Bardhë “luftënxitëse” është “plotësisht përgjegjëse” për pasojat dhe veprimet. 

“Republika Islamike e Iranit dënon me fjalët më të ashpra agresionin brutal ushtarak të Shteteve të Bashkuara kundër objekteve bërthamore paqësore të Iranit. Është një shkelje e egër, e rëndë dhe e pashembullt e parimeve themelore të Kartës së Kombeve të Bashkuara dhe të drejtës ndërkombëtare”, tha Araghchi në një konferencë për media në Stamboll të dielën. “Administrata luftënxitëse në Washington është e vetmja dhe plotësisht përgjegjëse për pasojat e rrezikshme dhe implikimet e gjera të aktit të saj të agresionit”. 

Araghchi ka thënë se nuk ka më “shumë hapësirë për diplomaci”. 

“Ata kaluan një vijë të kuqe shumë të madhe duke sulmuar objektet bërthamore...Ne duhet të reagojmë bazuar në të drejtën tonë për vetëmbrojtje”, tha Araghchi. 

Araghchi ka akuzuar presidentin e SHBA-së, Donald Trump, se ka tradhtuar si popullin iranian ashtu edhe atë amerikan.

“Ndërsa presidenti Trump u zgjodh me një platformën për t’i dhënë fund përfshirjes së kushtueshme të Amerikës në luftëra të përjetshme në pjesën tonë të botës, ai ka tradhtuar jo vetëm Iranin duke abuzuar me angazhimin tonë ndaj diplomacisë, por ka mashtruar edhe votuesit e tij duke iu nënshtruar misionit të një krimineli lufte të kërkuar, i cili është mësuar t'i shfrytëzojë jetën dhe pasurinë e qytetarëve amerikanë për t'i çuar më tej objektivat e regjimit izraelit”, tha Araghchi.

Ai ka thënë se është në bisedime me disa ministra të jashtëm të rajonit, të “gjithë shumë të shqetësuar” dhe janë të interesuar të luajnë rol në ndaljen e “agresionit izraelit”. 

Imazhet satelitore të objekteve bërthamore në Iran që goditi SHBA-ja

Ende nuk ka imazhe satelitore të objekteve bërthamore të cilat SHBA-ja pretendon se i ka shkatërruar në Iran. Por, kompania satelitore Maxar ka ndarë fotografi të kapura ditëve të fundit të njërës pre tyre.

Maxar thotë se fotografitë e kapura më 19 dhe 20 qershor kanë treguar “një aktivitet të pazakontë të kamionëve dhe automjeteve” pranë hyrjes së objektit ushtarak nëntokësor.

Gërmime të reja mund të shihen afër, me shenja të punimeve tokësore, duke përfshirë edhe hyrjet e tuneleve, ku supozohet se Irani është përpjekur ta përforcojë kompleksin, në pritje të sulmeve.

Një imazh i kapur të premten tregon gjithashtu mbrojtje të ndërtuara rishtazi në rrugë, pak më shumë se një kilometër nga i njëjti vend, sipas Maxar.

SHBA-ja ka sulmuar tri objekte bërthamore në Iran. Janë sulmuar objektet Fordow, Natanz dhe Esfahan.  

Presidenti i Izraelit thotë se programi bërthamor i Iranit është goditur “ndjeshëm”

Presidenti i Izraelit, Isaac Herzog, e ka quajtur sulmin e SHBA-së ndaj objekteve bërthamore të Iranit si një vendim “historik” dhe të “guximshëm”. 

I pyetur nga “BBC” nëse aftësitë bërthamore të Iranit janë eliminuar, Herzog, tha se nuk i di detajet, “por është mjaft e qartë se programi nuklear i Iranit është goditur ndjeshëm”. 

Ai po ashtu është pyetur nëse Izraeli i kërkoi drejtpërdrejt presidentit amerikan Donald Trump që ta godasë Iranin. 

Herzog tha se “vendosëm t’ua lëmë amerikanëve” vendimin, ndërsa shtoi se nuk e dinte se SHBA-ja do t’i sulmonte objektet bërthamore të Iranit. 

“U zgjova kur ndodhi”, tha ai. 

I pyetur nëse do ta ndalojë Izraeli tash sulmin ndaj Iranit, presidenti izraelit nuk ka pasur përgjigje të drejtpërdrejtë, por tha se Irani po lanson raketa në drejtim të territorit izraelit dhe “duhet të bëjmë gjithçka që është e nevojshme për ta mbrojtur veten nga ato raketa”. 

“Mënyra për ta bërë këtë është sigurisht ta trajtojmë në nivel ndërkombëtar dhe të sigurohemi se ka një strategji daljeje”, tha Herzog. 
 

Çmimi i naftës pritet të rritet pas sulmit të SHBA-së ndaj objekteve bërthamore të Iranit

Çmimet globale të naftës pritet të rriten kur tregjet e energjisë ta rinisin tregtimin të hënën në mëngjes në Azi, shkruan “BBC”. 

“Sulmet e SHBA-së e kanë çuar konfliktin në një nivel të ri dhe shumë njerëz kanë frikë se kjo vetëm sa do ta përkeqësojë situatën”, ka thënë Carole Nakhle, drejtoreshë ekzekutive te “Crystol Energy”. “Kjo frikë do të reflektohet në një premium më të lartë gjeopolitik shtuar në çmimet e naftës”. 

Nafta bruto “Brent” e mbylli javën e tregtimit të premten me 77.01 dollarë për fuçi, pasi u rrit çmimi thuajse 20 për qind në muajin e fundit. 

Përkundër këtyre rritjeve, prapë çmimet janë ende më të ulëta se që ishin në të njëjtën pikë vitin e kaluar. 

Sulmi i SHBA-së ndaj objekteve bërthamore të Iranit, Kallas bën thirrje për negociata

Photo: Associated Press

Ministrat e jashtëm të Bashkimit Evropian do të takohen të hënën për të diskutuar për sulmet e SHBA-së ndaj Iranit. 

Përfaqësuesja e lartë e BE-së për politikë të jashtme dhe siguri, Kaja Kallas, në platformën “X” ka shkruar se Iranit nuk duhet t’i lejohet zhvillimi i bombës bërthamore, ndërsa ka bërë thirrje për qetësi. 

“Irani nuk duhet lejuar ta zhvillojë një armë bërthamore, pasi kjo do të përbënte një kërcënim për sigurinë ndërkombëtare. U bëjë thirrje të gjitha palëve të tërhiqen, të kthehen në tryezën e negociatave dhe ta parandalojnë përshkallëzimin e mëtejshëm. Ministrat e jashtëm të BE-së do të diskutojnë nesër lidhur me situatën”, ka shkruar Kallas. 

Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së thërret takim urgjent

Photo: Associated Press

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA) do të mbajë një takim urgjent të hënën "në dritën e situatës urgjente në Iran", sipas shefit të agjencisë mbikëqyrëse bërthamore të OKB-së, 

Ndërkohë, shefi i agjencisë bërthamore të Iranit, Mohammad Eslam, i ka shkruar IAEA-së, duke thënë se Teherani dëshiron një hetim mbi sulmet e SHBA-së dhe po i kërkon agjencisë mbikëqyrëse të dënojë veprimin e SHBA-së, raportojnë mediat iraniane, raporton BBC.

Më parë, IAEA ka kofirmuar se nuk ka pasur "rritje" të niveleve të rrezatimit pasi SHBA-ja ka goditur tri centrale bërthamore në Iran.

Vazhdojnë sulmet, Irani godet aeroportin izraelit

Sulmet mes Izraelit dhe Iranit janë duke vazhduar edhe të dielën.

Ushtria izraelite ka thënë se forca ajrore ka nisur një valë të re të sulmeve kundër caqeve ushtarake në perëndim të Iranit.

Kjo ka ardhur pasi forcat izraelite kanë paralajmëruar se kanë identifikuar se disa raketa iraniane janë nisur në drejtim të territorit të Izraelit.

Në anën tjetër Irani ka shënjestruar disa objektiva në Izrael, përfshirë edhe aeroportin Ben Gurion.

Objektiva të tjera të raportuara përfshijnë baza mbështetëse, qendra komande dhe kontrolli dhe një qendër kërkimore biologjike. Media shtetërore thotë se Trupat e Gardës Revolucionare Islamike njoftoi se sulmi u krye duke përdorur raketa me rreze të gjatë veprimi.

Britania i del në krah SHBA-së për sulmin ndaj objekteve bërthamore të Iranit

Kryeministri i Mbretërisë së  Bashkuar, Keir Starmer, ka thënë se SHBA-ja ka ndërmarrë veprim për të “zbutur” kërcënimin e madh të programit bërthamor të Iranit.

Në një deklaratë ai ka thënë se programi bërthamor i Iranit është kërcënim i madh për sigurinë kombëtare.

“Iranit nuk duhet t’i lejohet kurrë të zhvillojë armë bërthamore dhe SHBA-ja ka ndërmarrë masa për të zbutur këtë veprim.

Ka shtuar se “situata në Lindjen e Mesme mbetet e paqëndrueshme dhe stabiliteti në rajon është prioritet. Ne i bëjmë thirrje Iranit të kthehet në tavolinën e bisedimeve dhe të arrijë zgjidhje diplomatike për t’i dhënë fund krizës”.

SHBA-ja godet tri objekte bërthamore në Iran, Teherani paralajmëron për pasoja

Photo: Associated Press

SHBA-ja ka sulmuar tri objekte bërthamore në Iran. Janë sulmuar objektet Fordow, Natanz dhe Esfahan.  

Presidenti amerikan Donald Trump, në një adresim publik, e ka quajtur këtë sulm si “sukses të madh ushtarak”. 

“Sot, mund t’i raportojë botës se sulmet ishin sukses spektakular ushtarak. Objektet kyçe të pasurimit nuklear janë shkatërruar tërësisht”, tha Trump, në paraqitjen e tij të parë publike pas sulmit. 

Ai ka paralajmëruar se do të vazhdojë sulme ndaj objekteve tjera nëse Irani nuk bën paqe. 

“Irani, bullizuesi i Lindjes së Mesme, tash duhet të bëjë paqe. Nëse nuk bën, sulmet e ardhshme do të jenë shumë më të mëdha dhe shumë më të lehta. Kjo mund të vazhdojë. Ose do të ketë paqe, ose do të ketë tragjedi për Iranin. Një tragjedi shumë më e madhe se që kemi parë tetë ditëve të fundit. Mos harroni, kanë mbetur shumë objektiva”, tha Trump.

Trump tha se mund të sulmohen objektivat tjera me saktësi, shpejtësi dhe aftësi dhe atë brenda pak minutash. 

E në “Truth Social”, Trump tha se Irani do të përballet me hakmarrje të madhe nëse vendos të përgjigjet me forcë. 

Para se të mbante adresimin publik, Trump kishte njoftuar  në “Truth Social” për sulmin. 

“E kemi përfunduar me sukses sulmin ndaj tri objekteve bërthamore në Iran, përfshirë Fordoë, Natanz dhe Esfahan. Të gjitha avionët tani ndodhen jashtë hapësirës ajrore iraniane”, shkroi Trump. 
Në sulm raportohet se u përdorën aeroplanit B-2, nga të cilët u hodhën 12 bomba GBU-57, të njohura si shkatërruese të bunkerëve, e po ashtu nga nëndetëset u lansuan 30 “Tomahawks”, transmetoi “Fox News”. 

Agjencia Botërore për Energji Atomike ka thënë se aktualisht nuk ka rritje të nivelit të rrezatimit jashtë tri objekteve që janë goditur nga SHBA-ja. 

Zyrtarët iranianë kanë mohuar pretendimet e Trumpit se objektet nukleare janë shkatërruar. 

Mohammad Manan Raisi ligjvënës nga Qom, ku gjendet objekti Fordow, tha se objekti nuk është dëmtuar rëndë. 

E Hassan Abedini tha se materiali ishte larguar nga objektet më herët. 

“Rezervat e uraniumit të pasuruar janë transferuar nga ato qendra nukleare dhe nuk ka materiale atje, që nëse shënjestrohen, do të shkaktonte rrezatim”, tha Abedini, zëvendëskryesues politik për transmetuesn shtetëror iranian.

Ministri i Jashtëm i Iranit, Seyed Abbas Araghchi, ka paralajmëruar “pasoja të përjetshme”, duke e cilësuar sulmin si shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare. 

“Shtetet e Bashkuara, anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuar, kanë kryer një shkelje të rëndë të Kartës së OKB-së, të së ndretës ndërkombëtare dhe NPT-së, duke sulmuar instalimet bërthamore paqësore të Iranit. Ngjarja e këtij mëngjesi është skandal dhe do të ketë pasoja të pëjetshme. Çdo anëtar i OKB-së të alarmohet për këtë sjellje të rrezikshme, të paligjshme dhe kriminale. Në përputhje me Kartën e OKB-së dhe dispozitat e saja që lejojnë një përgjigje në vetëmbrojtje, Irani rezervon të gjitha opsionet për t’i mbrojtur sovranitetin, interesin dhe popullin e vetë”, ka shkruar Araghchi në rrjetet sociale. 

E nga Ministria e Jashtme e Iranit u tha se "SHBA-ja ka nisur luftë të rrezikshme ndaj Iranit". 

Irani ka kërkuar mbledhje të Këshillit të Sigurimit të OKB-së për të diskutuar për sulmin. 

Sulmet janë dënuar edhe nga Hamasi në Gaza dhe Houthit në Jemen, grupe militante që përkrahen nga Irani. 

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka përgëzuar sulmin. 

“Presidenti Trump dhe unë shpesh themi: ‘Paqe nëpërmjet forcës’. Së pari vjen forca, më pas paqja. Dhe sot, presidenti Trump dhe SHBA-ja vepruan me shumë forcë”, thuhet në një komunikatë të lëshuar nga Netanyahu. 

Trump e përgëzoi Netanyahun duke thënë se kanë punuar si ekip për ta eliminuar këtë “rrezik të tmerrshme ndaj Izraelit”. 

Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, e ka quajtur “përshkallëzim i rrezikshëm”, sulmin e SHBA-së. 

“Tash ka një rrezik të madh që konflikti në mënyrë të shpejtë mund të dalë nga kontrolli – me pasoja katastrofale për civilët, rajonin dhe botën. Është me rëndësi të evitohet spiralja e kaosit. Nuk ka zgjidhje ushtarake. Mënyra e vetme para është diplomacia. Shpresa e vetme është diplomacia”, ka shkruar Guterres në platformën “X”. 

Në SHBA, senatorët demokratë e kanë kritikuar vendimin e Trumpit për sulmin ndaj Iranit pa marrë aprovimin paraprak nga Kongresi. 

Nga Shtëpia e Bardhë, të enjten ishte thënë se Irani ka dy javë kohë për të bërë marrëveshje, por sulmet nisën pas dy ditëve. 

Senatori demokrat Bernie Sanders tha se Trump bëri “shkelje të rëndë Kushtetuese”. 

“Entiteti i vetëm që mund ta çojë këtë vend në luftë është Kongresi i SHBA-së. Presidenti nuk e ka këtë të drejtë”, tha Sanders. 

E kongresistët republikanë kanë përkrahur vendimin e Trumpit. 

Është thënë se SHBA-ja ka kontaktuar Iranin nëpërmjet kanaleve diplomatike të shtunën duke thënë se sulmet ajrore janë e gjitha që do të bëjë dhe se “nuk e ka plan ndryshimin e regjimit”.