-
Përktheu:
Vita Abrashi-Kajtazi
- 6 maj 2025 15:40
- Shpërndaje në:
Një analizë e re ndërkombëtare, e publikuar ditë më parë në revistën Psychological Bulletin, ka nxjerrë në pah një lidhje mes çrregullimeve neurozhvillimore që përcillen me vështirësi në lexim që në fëmijëri dhe prirjes për të qenë majtak ose person që përdor dy duart për të shkruar, ka raportuar NeuroscienceNews.
Kjo lidhje vihet re në çrregullime si disleksia, autizmi dhe skizofrenia, ndryshe nga depresioni apo çrregullimet që shfaqen më vonë gjatë jetës, ku një lidhje e tillë nuk është vërejtur.
“Gjuha, ashtu si dorëshkrimi, ka lokalizim të njëanshëm në tru, prandaj ka kuptim që zhvillimi i të dyjave dhe çrregullimet përkatëse të jenë të ndërlidhura”, ka shpjeguar doktori Julian Packheiser nga Instituti i Neuroshkencës Kognitive në Universitetin Ruhr në Bochum.
Çfarë tregon studimi?
Studiuesit nga Bochum, Hamburgu, Nijmegen dhe Athina kanë analizuar të dhënat e 402 studimeve me mbi 202,000 individë, duke krahasuar personat me çrregullime me ata pa çrregullime.
Rezultatet e studimit kanë treguar se:
-Dorëshkrimi jo i djathtë (i majtë ose i përzier) ishte dukshëm më i shpeshtë te personat me çrregullime si disleksia, autizmi dhe skizofrenia.
-Kjo prirje nuk u vërejt te depresioni, i cili zakonisht shfaqet më vonë, rreth moshës 30 vjeçe.
-Sa më herët të shfaqen simptomat dhe sa më të lidhura me gjuhën të jenë, aq më e madhe është prirja për dorëshkrim të pazakontë.
“Të dyja hipotezat tona u konfirmuan. Dorëshkrimi dhe çrregullimet gjuhësore ndajnë procese të përbashkëta në zhvillimin e hershëm të trurit”, ka theksuar profesori Sebastian Ocklenburg nga Medical School Hamburg.
Pse është kjo e rëndësishme?
Zbulimi ka theksuar se mënyra si formohet truri i fetusit gjatë shtatzënisë dhe në vitet e para të jetës mund të ndikojë njëkohësisht në dorëshkrim dhe në gjasat për të zhvilluar çrregullime si disleksia apo autizmi.
“Kjo është një provë e fortë që dorëshkrimi dhe çrregullimet neurozhvillimore ndajnë procese të përbashkëta gjatë zhvillimit të hershëm të trurit”, ka thënë Packheiser.
Ai ka sqaruar se fakti që një fëmijë përdor dorën e majtë nuk është në vetvete shenjë e çrregullimit, por kur kjo shoqërohet me vështirësi në të folur apo në të lexuar, mund të jetë një tregues i hershëm për të kërkuar vlerësim profesional.
