Safeya Binzagr, një artiste pioniere që përjetësoi trashëgiminë popullore në vendlindjen e saj në Arabinë Saudite, vdiq në moshën 86-vjeçare.
Karriera e Binzagrit “shpëtoi” kulturën autoktone saudite, e cila rrezikohej gjithnjë e më shumë nga modernizimi në mesin e shekullit të 19-të. E vetëdijshme për kufizimet e historive gojore - në atë kohë, mbajtja e të dhënave nuk ishte praktikë e zakonshme në Gjirin Arabik - Binzagr dokumentoi arkitekturën tradicionale dhe ritualet e brendshme gjatë disa vjetëve. Ajo i përktheu këto studime në kolazhe të ndërlikuara prej pëlhure, skica ekspresive dhe piktura me ngjyra të guximshme.
E lindur në Al Balad në Jeddah në vitin 1940, Binzagr u rrit përkrah mbretërisë së sapobashkuar. Paratë e naftës derdheshin në projekte të mëdha urbane, por infrastruktura e artit nuk ekzistonte. Opsionet për një artiste për të pasur sukses profesionalisht ishin të kufizuara. Kjo do të ndryshonte pjesërisht për shkak të Binzagrit.
Ajo u largua nga Arabia për të studiuar në Kajro dhe më vonë në Londër, më në fund u kthye në shtëpi në fund të viteve ‘60. Si mësuese, ajo mbështeti krijimin e një konteksti për studimin e artit rajonal. Dhe në vitin 1968, së bashku me shoqen e saj, Mounirah Mosly, ajo ekspozoi në shkollën e vajzave “Dar Al Tarbiya”, duke u bërë një nga dy artistet që mbajtën ndonjëherë një ekspozitë arti në Arabinë Saudite.
“Mendova, do ta bëj ekspozitën; do ta marrin ose do të kundërshtojnë. Nëse e bëjnë, unë do të provoj përsëri”, kishte thënë Binzagr për “Vogue Arabia”, duke shtuar: “Nëse keni vullnet, do ta bëni. Puna e palodhur jep gjithmonë rezultat dhe të shtyn të jesh në fillim të linjës”.
Në vitin 1995, ajo hapi “Darat Safeya Binzagr”, qendra e parë dhe e vetme kulturore në Arabinë Saudite në atë kohë. Kurse për studentë dhe kurse private për femra, si dhe një sallon arti mujor vetëm për femra.
Binzagr vazhdoi të ekspozonte gjerësisht në rajon dhe Evropë, duke u bërë një nga artistët e parë sauditë me një audiencë ndërkombëtare. Puna e saj, ndonëse vështirë se mënjanohet në rekordin e artit të Gjirit Arabik, vitet e fundit ka fituar vëmendje të re kritike për shkak të përfshirjes së saj në disa ekspozita të profilit të lartë. Portreti i saj i një gruaje me fustan të verdhë ishte një veçori e ekspozitës së vitit 2022 “Khaleej Modern: Pionierë dhe Kolektivë në Gadishullin Arabik” në Galerinë e Artit “NYU Abu Dhabi”.
Kuruar nga Aisha Stoby me ndihmën e Tala Nassar, ekspozita u përpoq të bënte narrativën e parë vizuale të këtij rajoni - një detyrë që përfshinte zhbërjen e keqkuptimeve perëndimore të njerëzve që jetojnë atje. Binzagr dhe subjekti i saj, i stolisur plot gjallëri dhe që rrezatonte vetveten, shkuan shumë drejt këtij qëllimi.
Binzagr u përfshi gjithashtu në edicionin e dytë të bienales së artit bashkëkohor “Diriyah” të Arabisë Saudite, e cila u mbyll në maj. Arti i saj u shfaqet në seksionin “Trashëgimet moderne dhe gjeopolitika”, një vitrinë e gjeneratës së mëparshme të artistëve të Azisë Jugore dhe të Gjirit, ku ishte ndër veprat më të mira të shfaqura.
Ajo u përfaqësua nga “Turathuna” (Tradita jonë), 1997–99, një seri prej 39 gravurash. Çdo panel i vogël i bardhë përmbante një pikturë me bojëra uji të një gruaje të veshur me veshje tradicionale saudite.
Binzagr u nderua në vitin 2017 nga mbreti Salman bin Abdulaziz me nderime të klasës së parë për përpjekjet e saj për të ruajtur artin dhe kulturën saudite.
