Talebanët u shpallin luftë fushave të drogës

Afganistani është prodhuesi më i madh i opiumit në botë dhe burimi kryesor i heroinës në Evropë dhe Azi. Prodhimi u rrit gjatë 20 vjetëve të fundit, pavarësisht miliarda dollarëve të shpenzuar nga Shtetet e Bashkuara në përpjekje për të ndaluar kultivimin e lulëkuqes

Sundimtarët talebanë të Afganistanit kanë filluar fushatën për të zhdukur kultivimin e lulëkuqes duke synuar të zhdukin prodhimin masiv të opiumit dhe heroinës në vend, edhe pse fermerët kanë frikë se burimet e tyre të jetesës do të shuhen në kohën e varfërisë në rritje.

Ditëve të fundit në distriktin Vashir në provincën jugore të Helmandit luftëtarë të armatosur talebanë bënë roja, ndërsa një traktor shkatërroi një fushë me lulëkuqe. Pronari i fushës qëndronte afër.

Talebanët, të cilët morën pushtetin në Afganistan më shumë se nëntë muaj më parë, lëshuan një dekret në fillim të prillit që ndalonte kultivimin e lulëkuqes në të gjithë vendin.

Sundim me Sheriat

Ata që shkelin ndalimin "do të arrestohen dhe gjykohen sipas ligjeve të Sheriatit në gjykatat përkatëse", tha zëvendësministri i Brendshëm taleban për kundërnarkotikët, Mullah Abdul Haq Akhund, për Associated Press, në kryeqytetin provincial të Helmandit, Lashkar Gah.

Afganistani është prodhuesi më i madh i opiumit në botë dhe burimi kryesor i heroinës në Evropë dhe Azi. Prodhimi u rrit gjatë 20 vjetëve të fundit pavarësisht miliarda dollarëve të shpenzuar nga Shtetet e Bashkuara në përpjekje për të ndaluar kultivimin e lulëkuqes.

Por ndalimi ka të ngjarë të sjellë një goditje të rëndë për miliona fermerë të varfër dhe punëtorë ditorë, të cilët mbështeten në të ardhurat nga të korrat për të mbijetuar. Vendimi për ndalim është marrë në kohën kur ekonomia e Afganistanit është dërrmuar nga ndalja e ndihmave financiare ndërkombëtare pas marrjes së pushtetit nga talebanët. Shumica e popullsisë lufton për të përballuar ushqimin dhe vendi ka vuajtur nën thatësirën më të keqe në vite.

Noor Mohammed, i cili zotëron një fushë me lulëkuqe në Vashir që u shkatërrua nga traktorët talebanë, tha se parcela e tij është e vogël dhe i mungon uji, kështu që nuk mund të mbijetojë nga të korrat më pak fitimprurëse.

"Nëse nuk na lejohet të kultivojmë këtë kulturë, nuk do të fitojmë asgjë", tha ai për lulëkuqet e tij.

Punëtorët ditorë mund të fitojnë mbi 300 dollarë në muaj duke korrur opium nga lulëkuqet. Fshatarët shpesh mbështeten në premtimin e korrjes së ardhshme të lulëkuqes për të marrë para hua për produkte të tilla si mielli, sheqeri, vaji i gatimit dhe vaji për ngrohje.

Zemra e opiumit

Helmandi është zemra e kultivimit të lulëkuqes në Afganistan. Duket se fushata e re e çrrënjosjes po synon kryesisht ata që mbollën pas shpalljes së ndalimit. Shumë të tjerë që kishin mbjellë më parë ia dolën të korrnin, duke shkuar nga një bimë në tjetrën, duke prerë lulëkuqen, pastaj duke mbledhur lëngun që rrjedh, lëndën e parë për opiumin.

Akhund, zëvendësministri i Brendshëm, tha se talebanët ishin në kontakt me qeveritë e tjera dhe organizatat joqeveritare për të krijuar kultura alternative për fermerët.

Nuk dihet se sa lulëkuqe janë mbjellë këtë sezon, sa janë korrur dhe sa fusha kanë zhdukur talebanët deri më tani.

Por prodhimi i Afganistanit është rritur në mënyrë të vazhdueshme, duke arritur lartësi të reja çdo vit në vitet e fundit. Në vitin 2021, 177.000 hektarë u mbollën me lulëkuqe, duke prodhuar opium të mjaftueshëm për të prodhuar deri në 650 tonelata heroinë, thuhet në vlerësimet e Zyrës së OKB-së për Drogën dhe Krimin. Kjo ishte një rritje nga deri në 590 tonë heroinë në vitin 2020.

Vlera totale e prodhimit të Afganistanit në vitin 2021 ishte 1.8-2.7 miliardë dollarë, deri në 14% të bruto prodhimit të brendshëm të vendit, duke tejkaluar vlerën e eksporteve të tij legale, tha UNODC-ja në raportin e saj më të fundit.

Luftë e humbur

Gjatë kohës së tyre të parë në pushtet në fund të viteve 1990, talebanët gjithashtu ndaluan kultivimin e lulëkuqes dhe me një fushatë të ashpër të shkatërrimit të tokave bujqësore pothuajse zhdukën prodhimin brenda dy vjetëve, njoftojnë Kombet e Bashkuara.

Megjithatë, pas pushtimit të udhëhequr nga SHBA-ja që rrëzoi talebanët në vitin 2001, shumë fermerë iu kthyen kultivimit të lulëkuqeve.

Gjatë gati 20 vjetëve të ardhshëm, Uashingtoni shpenzoi më shumë se 8 miliardë dollarë duke u përpjekur për të zhdukur prodhimin afgan të lulëkuqes. Në vend të kësaj ajo vetëm u rrit në mënyrë të qëndrueshme: në vitin 2002 rreth 75.000 hektarë u mbollën me lulëkuqe, duke prodhuar rreth 3.400 tonë opium. Vitin e kaluar prodhimi ishte dyfishi.

Gjatë kryengritjes prej vitesh të talebanëve lëvizja thuhet se fitoi miliona dollarë duke taksuar fermerët dhe ndërmjetësit për të trafikuar drogën e tyre jashtë Afganistanit. Zyrtarë të lartë të qeverisë së mbështetur nga SHBA-ja thuhet gjithashtu se fituan miliona në lulëzimin e tregtisë së drogës.

Sot prodhimi i opiumit në Afganistan është më i madh se të gjitha vendet e tjera prodhuese të opiumit së bashku. Gati 80% e heroinës së prodhuar nga opiumi afgan arrin në Evropë përmes Azisë Qendrore dhe Pakistanit.