Mesazhi i Putinit për Perëndimin përmes paradës së Kinës

Rendi ndërkombëtar që u vendos pas përfundimit të Luftës së Ftohtë është qartësisht në rrezik të shpërbëhet. SHBA-ja është tërhequr nga skena globale nën presidentin Donald Trump dhe agjendën e tij “Amerika e Para”. Evropa po lufton me demonët e vet, duke përfshirë një rritje të nacionalizmit të ekstremit të djathtë dhe presioneve ekonomike. E Rusia, Kina, India dhe vende të tjera që nuk e pëlqenin idenë e një bote të dominuar nga SHBA-ja, papritmas panë një mundësi për dominim.

Këtë javë, presidenti rus Vladimir Putin kishte një mesazh të qartë për Ukrainën dhe aleatët e saj evropianë: Moska mund të vazhdojë, sepse kemi miq të fuqishëm.

Udhëheqësi rus qëndroi krah për krah në ngjarje të ndryshme në Kinë me burrat që e kanë mundësuar atë të zhvillojë luftën e tij kundër Ukrainës për aq kohë dhe me aq egërsi sa ka bërë ai: udhëheqësi i Kinës Xi Jinping, kryeministri indian Narendra Modi, presidenti iranian Masoud Pezeshkian dhe Kim Jong Un i Koresë së Veriut.

Për më shumë se tre vjet, në atë që Putini dikur mendonte se do të ishte një marrje e shpejtë e kontrollit të fqinjit të tij shumë më të vogël dhe më të dobët, Rusia nuk do të ishte në gjendje të përballonte luftën pa paratë kineze dhe indiane, armët iraniane dhe, në një masë më të vogël, forcave ushtarake nga Koreja e Veriut.

Por mesazhet nga samiti dhe parada ushtarake e organizuar nga Kina këtë javë shkuan përtej luftës në Ukrainë.

Udhëheqësit që u mblodhën në Kinë mund të mos bien dakord për gjithçka. Disa prej tyre mund të mos e pëlqejnë shumë njëri-tjetrin. Por ata po shohin mundësinë e jetës për t’i dhënë fund dominimit perëndimor në skenën globale. Dhe Evropa ka frikë se mund të jetë në vijën e zjarrit.

Ngjarjet ofruan një pamje të fortë vizuale se pse Evropa duhet të rimendojë sigurinë e saj. Ajo ka kaluar vitet e fundit duke u përpjekur të izolojë udhëheqësin e Rusisë dhe të shkatërrojë ekonominë e saj, ndërkohë që po përballet edhe me faktin se Shtetet e Bashkuara mund të mos jenë më aleati të cilit mund t’i drejtohet gjithmonë.

Megjithatë, aty ishte Putini, duke qëndruar së bashku me disa nga burrat më të fuqishëm në botë, duke riafirmuar miqësitë e tyre.

“Rusia po përpiqet të tregojë se edhe pse është izoluar nga bota perëndimore, ajo ende ka partnerë dhe aleatë që janë vende ekonomikisht të forta ... Dhe ky izolim nuk do të thotë që ekonomia ruse do të shkatërrohet ose se Rusia nuk do të jetë në gjendje të vazhdojë përpjekjet e saj të luftës”, ka thënë për CNN Natia Seskuria, një bashkëpunëtore në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (RUSI).

Rendi ndërkombëtar që u vendos pas përfundimit të Luftës së Ftohtë është qartësisht në rrezik të shpërbëhet.

SHBA-ja është tërhequr nga skena globale nën presidentin Donald Trump dhe agjendën e tij “Amerika e Para”. Ndërkohë, Evropa po lufton me demonët e vet, duke përfshirë një rritje të nacionalizmit të ekstremit të djathtë dhe presioneve ekonomike.

Rusia, Kina, India dhe vende të tjera që nuk e pëlqenin idenë e një bote të dominuar nga SHBA-ja, papritmas panë një mundësi.

“Dominimi i vendosur i aleancës perëndimore në çështjet ndërkombëtare po zbehet dhe ata shohin mundësinë për të filluar, në një mënyrë serioze, riorganizimin e sistemit ndërkombëtar”, ka thënë për CNN, John Lough, kreu i politikës së jashtme në Qendrën e Strategjive të Reja Euroaziatike.

Kjo javë i ka zbuluar këto ambicie për të gjithë, përfshirë për Trumpin, për t’i parë.

Presidenti amerikan e mori mesazhin.

“Ju lutem, dërgojini përshëndetjet e mia më të ngrohta Vladimir Putinit dhe Kim Jong Un-it ndërsa bëjnë plane kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, ka shkruar ai në një mesazh drejtuar Xi-së të mërkurën, në fillim të paradës ushtarake në të cilën u shpalos armatimi më i ri dhe më i sofistikuar i Kinës.

Kushtet e ndërlidhura

Pavarësisht të gjitha përqafimeve dhe buzëqeshjeve të fundit, qasja e Kinës dhe Indisë ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë dominohet nga pragmatizmi, thonë analistët.

Të dyja shtetet vazhdimisht deklarojnë neutralitetin e tyre në luftë - ndërsa në të njëjtën kohë e nxisin atë duke i siguruar linja financiare Rusisë.

Kina dhe India ishin tejet të lumtura të ndërhynin kur aleatët perëndimorë të Ukrainës vendosën sanksione mbi naftën ruse, një burim kyç parash për Moskën.

Si rezultat, ata marrin furnizime me energji më çmime më të lira, por ekspertët thonë se marrëdhënia nuk ka të bëjë vetëm me paratë.

Teksa as Kina dhe as India nuk janë të gatshme të hyjnë në një konfrontim të drejtpërdrejtë me Perëndimin, të dyja janë të lumtura që shohin Rusinë duke shtyrë përpara një agjendë anti-perëndimore.

“Kina është shumë më afër Rusisë kur bëhet fjalë për multipolaritetin dhe uljen e ndikimit perëndimor në përgjithësi. Ekziston një afinitet ideologjik dhe ekziston edhe një interes i pastër ekonomik”, ka thënë Natia Seskuria.

E John Lough ka thënë se shtytja e Rusisë kundër rendit botëror të dominuar nga SHBA-ja gjithashtu luan rol të madh në narrativën indiane.

“Mendoj se indianët nuk janë të pakënaqur që shohin Rusinë duke shtyrë përpara këtë agjendë të luftimit të Jugut Global dhe duke siguruar që sistemi i qeverisjes globale të përshtatet për të akomoduar ekonomitë në rritje me popullsi të mëdha”, i ka thënë ai CNN-it. Pekini dhe Delhi janë tani dy blerësit më të mëdhenj në botë të naftës dhe qymyrit rus, teksa Kina është gjithashtu blerësi i dytë më i madh i gazit dhe produkteve të naftës të Rusisë.

Mbështetja shkon përtej vetëm naftës. Sipas Thesarit të SHBA-së, kompanitë kineze dhe indiane kanë furnizuar Rusinë me të ashtuquajturat teknologji me përdorim të dyfishtë, ose komponentë që mund të përdoren si për qëllime civile ashtu edhe ushtarake, siç janë çipat ose pajisjet e telekomunikacionit, që Rusia nuk mund t'i marrë diku tjetër për shkak të sanksioneve perëndimore.

“Mjafton të shikosh numrin e komponentëve kinezë në dronët rusë që po zbarkojnë në Ukrainë për të parë se Kina është me të vërtetë një furnizues shumë i rëndësishëm”, ka shtuar Lough.

Ndërkohë, Ukraina dhe aleatët e saj evropianë nuk janë të gatshëm t’i shpërfillin plotësisht Indinë dhe Kinën, sepse janë të vetëdijshëm se, nëse dikush mund të ushtrojë presion të vërtetë mbi Putinin për t’i dhënë fund luftës - në mungesë të veprimeve më të ashpra nga Trumpi, ka të ngjarë të jetë Pekini dhe, ndoshta në një masë më të vogël, New Delhi.

Ndërkohë, Koreja e Veriut dhe Irani kanë qëndruar fort në anën e Rusisë. Tashmë të sanksionuar dhe të izoluar nga Perëndimi për shkak të programeve të tyre bërthamore dhe aktiviteteve të tjera, ata kanë pak për të humbur.

Irani ishte veçanërisht i dobishëm për Moskën në muajt e parë të luftës, duke i ofruar asaj njohuri për lehtësimin e dhimbjes së sanksioneve, ka thënë Lough.

Çështja kryesore është se Irani siguroi gjithashtu pajisje ushtarake shumë të nevojshme, përfshirë armën e vetme që ka ndryshuar ndjeshëm mënyrën se si lufton Moska në Ukrainë - dronin Shahed.

Të dy vendet madje nënshkruan një marrëveshje të re partneriteti dhe nisën stërvitje të përbashkëta ushtarake.

Megjithatë, Teherani mezi e ka mësuar se çdo aleancë me Rusinë ka kufij të qartë.

Putini nuk i erdhi në ndihmë Iranit kur ai u sulmua nga Izraeli dhe, më vonë, nga SHBA-ja në fillim të kësaj vere. Dhe përtej ofrimit të një rrugëdaljeje të sigurt për ish-presidentin sirian, Bashar al-Assad, dikur një aleat kyç si për Rusinë ashtu edhe për Iranin, Putini nuk ndërhyri kur regjimi i Asadit u rrëzua në dhjetor.

Për Korenë e Veriut, të izoluar dhe të varfër, marrëdhënia me Rusinë mbetet thjesht transaksionale, ka thënë Seskuria. Rusia ka nevojë për burra, dhe Koreja e Veriut është ndoshta i vetmi vend që mund të përballojë në një kuptim politik, të dërgojë njerëzit e vet për të luftuar në një luftë që është shënuar nga një shkallë jashtëzakonisht e lartë viktimash në anën ruse.

“Ata nuk kanë shumë për të humbur, në kuptimin që nuk ka opinion publik apo ndonjë rezistencë që mund të kundërshtojë vendimin e Kim për të dërguar trupa në Ukrainë”, ka thënë Seskuria.

Pragmatizmi mbi gjithçka?

Pritja e ngrohtë që Putini mori në Kinë, së bashku me fuqinë ushtarake dhe diplomatike të shfaqur gjatë samitit dhe paradës ushtarake, ishte menduar të përcillte një mesazh.

“Këtu kemi këtë simbol të një grupi vendesh që nuk janë miq të ngushtë si të tillë, por kanë interesa të përbashkëta strategjike dhe që janë në gjendje të rreshtohen dhe janë në gjendje t’i tregojnë SHBA-së dhe aleatëve të saj se janë një forcë në të cilën duhet të llogaritet”, ka thënë Lough.

“Kjo është shqetësuese por pastaj duhet të pyesësh se sa e qëndrueshme është kjo?”, ka thënë ai.

Ndryshimet që përfaqësonin ngjarjet në Kinë nuk ndodhën brenda natës. Evropa mund të jetë zënë në befasi kur Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës, por ka ndryshuar që atëherë.

Gjëra që do të kishin qenë të paimagjinueshme vetëm pak vite më parë - siç është ndryshimi i kushtetutës së Gjermanisë për të rritur shpenzimet e mbrojtjes ose anëtarësimi i Suedisë dhe Finlandës në NATO, të cilat janë neutrale dhe të paanshme - tani po ndodhin për shkak të ndryshimeve gjeopolitike që u shfaqën këtë javë.

Edhe pse miqësia e Putinit me Xi-në dhe Modin mund të ketë shkaktuar disa shqetësime në shumë kryeqytete evropiane, grupi u bashkua nga një kombinim i nevojës, pragmatizmit ekonomik dhe mundësive, thonë analistët.

“Është një marrëdhënie shumë funksionale, që nuk bazohet në një dashuri të fortë reciproke. Është një aleancë interesash dhe jo një aleancë vendesh”, ka thënë Lough, duke shtuar se interesat mund të ndryshojnë dhe shumë gjëra mund të ndodhin në tre vjet e gjysmë të ardhshme të presidencës Trump.

“Nuk jemi në fazën ku loja mbaron papritur, sepse një grup udhëheqësish që nuk na pëlqejnë janë mbledhur në Kinë për një festë të madhe”, ka thënë ai.