Fushata zgjedhore, diaspora dhe dezinformimi me inteligjencë artificiale

Në këtë klimë të tensionuar dhe me afrimin e 28 dhjetorit, mediat sociale janë bërë dëshmitare të një fenomeni të ri dhe shqetësues: rritjes së videove dhe imazheve të gjeneruara me Inteligjencë Artificiale (AI), të cilat përmbajnë narrativa politike haptazi të manipuluara. Ky nuk është një rast i zakonshëm i keqinformimit, por tregon një shkallë më të lartë të sofistikimit, ku teknologjia e avancuar po shfrytëzohet për të ndikuar drejtpërdrejt në perceptimet dhe vendimet politike të qytetarëve, veçanërisht të diasporës

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka shpallur 28 dhjetorin 2025 datën për mbajtjen e zgjedhjeve të jashtëzakonshme parlamentare. Ky vendim erdhi pas shpërndarjes së Kuvendit më 20 nëntor 2025, si rezultat i dështimit për formimin e një qeverie të re dhe pamundësisë për të arritur dakordimin politik mbi çështje kyç si buxheti i shtetit. E veçanta e këtij procesi zgjedhor është se data e përzgjedhur, që përkon me festat e fundvitit, e ka kthyer vëmendjen e plotë të spektrit politik kah diaspora, votat e së cilës janë shndërruar në boshtin kryesor të fushatës dhe llogariten si vendimtare për rezultatin final.

Zgjedhjet e caktuara në prag të festave të fundvitit janë bërë objekt polemikash të forta. Sipas një pjese të debatit, kjo datë u konsiderua si një lëvizje strategjike, veçanërisht e kërkuar nga Lëvizja Vetëvendosje, me supozimin se prania masive e bashkatdhetarëve në atdhe do të maksimizonte votën e tyre në favor të kësaj partie. Megjithatë, ky narrativ u pasua menjëherë nga kundërargumenti se vota e diasporës është gjithnjë e më pluraliste dhe e shpërndarë, duke nënvizuar nevojën për regjistrim dhe pjesëmarrje të gjerë. Ky debat i zjarrtë mbi ndikimin e diasporës theksoi rolin kritik që ajo do të luajë, duke e kthyer diasporën në një fushëbetejë të vërtetë politike.

Pikërisht në këtë klimë të tensionuar dhe me afrimin e 28 dhjetorit, mediat sociale janë bërë dëshmitare të një fenomeni të ri dhe shqetësues: rritjes së videove dhe imazheve të gjeneruara me Inteligjencë Artificiale (AI), të cilat përmbajnë narrativa politike haptazi të manipuluara. Ky nuk është një rast i zakonshëm i keqinformimit, por tregon një shkallë më të lartë të sofistikimit, ku teknologjia e avancuar po shfrytëzohet për të ndikuar drejtpërdrejt në perceptimet dhe vendimet politike të qytetarëve, veçanërisht të diasporës.

Këto video të gjeneruara me AI kanë një model të qartë dhe të menduar mirë: ato paraqesin qytetarë mërgimtarë të intervistuar në ambiente publike, siç është Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës. Përmbajtja e tyre kryesore synon të injektojë idenë se bashkatdhetarët do të jenë jashtëzakonisht aktivë në procesin zgjedhor dhe do të shfaqin mbështetje masive e të vendosur për një kandidat apo subjekt politik të caktuar. Qëllimi është krijimi i një perceptimi të rremë të përkrahjes dërrmuese të diasporës.

Për të rritur besueshmërinë, këto video false ndjekin një strukturë imituese të intervistave televizive autentike. Personat e krijuar me AI intervistohen me mikrofona që mbajnë logot e mediave të njohura kosovare (me deformime vizuale). Ky përdorim i kanaleve të njohura mediatike shërben për të ngritur menjëherë nivelin e profesionalizmit dhe për t’ia dhënë përmbajtjes një shtresë autenticiteti. Përdoruesi i mediave sociale supozohet të besojë se po shikon një kronikë të vërtetë televizive, duke e bërë narrativën e gjeneruar nga AI shumë më bindëse. Kjo fushatë digjitale ndaj perceptimit ka potencialin të deformojë ndjeshëm klimën politike duke ndikuar jo vetëm në votën e diasporës, por edhe te votuesit brenda vendit, të cilët mund të ndikohen nga ideja e një mbështetjeje masive.

Ndërveprimi i lartë i këtyre përmbajtjeve të gjeneruara me AI, mijëra shikime, komente dhe shpërndarje, tregon se një pjesë e audiencës i merr ato si të vërteta, duke rritur ndikimin e tyre mbi perceptimin publik. Ky efekt krijon një ndjesi të rreme të mbështetjes sociale, e cila ndikon drejtpërdrejt në qëndrimet politike. Për më tepër, këto përmbajtje nuk verifikohen nga grupet që i konsiderojnë politikisht të përshtatshme dhe njëkohësisht nxisin reagime nga publiku tjetër, duke shërbyer kështu si katalizatorë për thellimin e polarizimit politik.

Ndërsa Kosova përgatitet për zgjedhjet e 28 dhjetorit 2025, roli i diasporës është i padiskutueshëm. Megjithatë, kjo periudhë zgjedhore shërben si një kujtesë e rëndësishme e sfidave të reja që sjell epoka digjitale. Përdorimi i sofistikuar i Inteligjencës Artificiale për të krijuar dezinformata mashtruese në prag të votimit kërkon vigjilencë të lartë jo vetëm nga qytetarët dhe diaspora, por edhe nga mediat dhe institucionet. Është esenciale të bëhet një dallim i qartë mes realitetit dhe manipulimit të gjeneruar teknologjikisht, për të ruajtur integritetin e procesit demokratik.

 (Autori është hulumtues në hibrid.info)