Shenja e gishtit u gjet në një shkëmb graniti lumor në një shpellë në Spanjë, vjetërsia e të cilit korrespondon me fazën e vonë të pranisë së neandertalëve në Gadishullin Iberik. Neandertalët u zhdukën rreth 40 mijë vjet më parë, por ata banuan në Evropë për qindra mijëra vjet para mbërritjes së Homo Sapiensit
Në shpellën San Lázaro në Segovia, në Spanjën qendrore, hulumtuesit kanë zbuluar një gjurmë gishti afërsisht 43 mijë vjet të vjetër – më e vjetra e njohur deri më sot. Kjo gjurmë e jashtëzakonshme është lënë nga një neandertal – paraardhësi i zhdukur e më i afërt i qenies njerëzore – duke përdorur okër të kuq.
Shenja e gishtit u gjet në një shkëmb graniti lumor, vjetërsia e të cilit korrespondon me fazën e vonë të pranisë së neandertalëve në Gadishullin Iberik. Neandertalët u zhdukën rreth 40 mijë vjet më parë, por ata banuan në Evropë për qindra mijëra vjet para mbërritjes së Homo Sapiensit.
Kjo gjurmë gishti në një gur, e ngjyrosur me ngjyrë okër ka nxitur mendime të reja rreth aftësive simbolike të neandertalëve. Shkencëtarët nga Universiteti Complutense në Madrid dhe bashkëpunëtorët e tyre besojnë se kjo është një provë bindëse e njohjes simbolike – aftësisë për të shprehur kuptimin nëpërmjet simboleve, shenjave dhe imazheve.
Shkëmbi ka tri gropëza – dy simetrike dhe një të çrregullt – që rrethojnë pikën e kuqe qendrore. Renditja e tyre i ngjan një fytyre njerëzore. Edhe pse fytyra nuk dallohet menjëherë, studiuesit besojnë se ka elemente të mjaftueshme për të treguar qëllimin dhe simbolikën.
Kjo gjurmë u analizua duke përdorur metoda të përparuara si mikroskopia elektronike skenuese (SEM) dhe spektroskopia multispektrale. Rezultatet konfirmuan se ishte një gjurmë e majës së gishtit, ndoshta gisht i madh ose tregues, që kishte lënë shenjë me okër të lëngshëm.
Guri, me përmasa 21.4 me 11.3 me 7.6 centimetra, përbëhet nga granit i pasur me kuarc – një material gjeologjikisht i pazakontë për mjedisin përreth. Burimi më i afërt i këtij guri ndodhet rreth 5 kilometra në rrjedhën e sipërme, duke sugjeruar se është transportuar qëllimisht në vend nga një neandertal.
Studiuesit nuk gjetën shenja prerjeje apo përdorimi, duke treguar se guri nuk kishte qëllim tjetër. Në vend të kësaj, pigmenti dhe gjurma tregojnë një funksion simbolik apo edhe ritual, si një amuletë, një shënues territori ose një formë shprehjeje artistike primitive.
Një zbulim si ky shton një provë tjetër në numrin gjithnjë e në rritje të objekteve që tregojnë se neandertalët kishin vetëdije simbolike dhe artistike. Gjetje të ngjashme në shpellat Maltravieso dhe La Pasiega në Spanjë kanë ndezur tashmë debatin rreth aftësive të tyre njohëse, dhe tani një gjurmë gishtash i shtohet kësaj tabloje.
Siç theksojnë studiuesit, “nuk është vetëm një gjurmë gishtash – është nënshkrimi i një individi që e solli aty objektin përtej një qëllimi praktik”. Qoftë art, një simbol identiteti apo një shprehje emocionesh, kjo gjurmë ofron një lidhje të rrallë dhe të çmuar me të kaluarën e neandertalit dhe ndoshta, me fillimet e krijimtarisë njerëzore.
