Reflektime lufte

Analistët ushtarakë argumentojnë se luftimet do të vazhdojnë deri sa njëra palë të ketë fituar fuqi të mjaftueshme për të vendosur kushte në negociata dhe teksa konflikti hyn në vitin e dytë, ata spekulojnë se Ukraina mund të shtyjë ndërprerjen e hyrjes ruse në Gadishullin e Krimesë ose se Moska do të mund të përpiqet të mposhtë mbrojtjen e Kievit, duke rihapur një front të dytë nga Bjellorusia.

Një vit më parë, Rusia nisi luftën më të madhe në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Tanket ruse filluan të hynin në Ukrainë, duke i detyruar civilët të iknin drejt bunkerëve nëntokësorë dhe kufijve të vendit të tyre. Qeveritë në mbarë botën vendosën sanksione të rrepta ndaj Rusisë në një përpjekje – deri tani të pasuksesshme – për t’i bërë presion presidentit Vladimir Putin që të braktisë luftën. Përkundër mundësive, ushtria e Ukrainës ka mbajtur terrenin e saj, duke rimarrë kontrollin e zonave të gjera të territorit të pushtuar dhe duke shmangur përpjekjet ruse për të avancuar në lindje, ku betejat e ashpra po vazhdojnë.

Numri i vuajtjeve njerëzore ka qenë tronditës – mijëra janë vrarë dhe më shumë se 8 milionë ukrainas kanë ikur jashtë vendit. Pasojat ekonomike vazhdojnë të jehojnë gjithashtu në mbarë botën, nga përpjekja për burime të reja energjie në Evropë deri te çmimet më të larta të grurit në Afrikë.

Gjatë gjithë luftës, gazetarët nga Associated Press kanë qenë në terren si në Ukrainë ashtu edhe në Rusi, duke ofruar të njëjtin mbulim të bazuar në fakte dhe dëshmitarë okularë që ka përcaktuar AP-në gjatë historisë sonë 177-vjeçare. Kjo është një vitrinë e punës së tyre të rëndësishme dhe të vlerësuar me çmime, e cila do të vazhdojë për aq kohë sa do të vazhdojë lufta.

Pushtimi i Rusisë në Ukrainë pasoi një grumbullim prej muajsh të trupave nga Moska përgjatë kufijve të fqinjit të saj dhe përpjekjet diplomatike të orës 11 të udhëhequra nga qeveritë perëndimore për të shmangur konfliktin. Ndërsa mohuan paralajmërimet nga Shtetet e Bashkuara se një pushtim ishte afër, zyrtarët rusë këmbëngulën se ata do të vazhdonin të mbështesin separatistët e armatosur në Ukrainën lindore dhe të bllokonin përpjekjet e ish-republikës sovjetike për t'u integruar në NATO.

Pjesë e trashëgimisë

Në një fjalim televiziv, presidenti Vladimir Putin e përshkroi Ukrainën si një pjesë integrale të trashëgimisë ruse. Ai vuri hapur në dyshim të drejtën e vendit për të ekzistuar si komb, e deklaruar zyrtarisht tre dekada më parë. SHBA-ja dhe aleatët, të kujdesshëm ndaj motiveve të Putinit pas aneksimit të Krimesë në vitin 2014 dhe tetë vjet luftime në rajonin e Donbasit të Ukrainës midis forcave ukrainase dhe separatistëve të mbështetur nga Moska, rritën praninë e tyre ushtarake në Evropën Lindore dhe u zotuan të mbrojnë anëtarët e NATO-s pranë Ukrainës kundër çdo agresioni të mundshëm.

Pushtimi rus i Ukrainës arriti në periferi të Kievit, periferive të qeta të Buchas dhe Irpinit pranë aeroportit të kryeqytetit dhe gjysmë ore me makinë nga qyteti. Para luftës, ishte vendi ku banorët e Kievit bënin udhëtime në fundjavë për të provuar biftek ose për të vizituar ndonjë qendër tregtare. Tani, emri Bucha është i lidhur me brutalitetin e avancimit të Rusisë dhe është fokusi i një hetimi ndërkombëtar për krimet e luftës pasi qindra varre masive u zbuluan në vazhdën e tërheqjes së Rusisë. Tre miq të fëmijërisë, Oleksii, Yurii dhe Vadym u rritën dhe u dashuruan në Bucha. Ata të gjithë u bashkuan për të luftuar rusët, ndërsa familjet e tyre u shpërndanë nëpër Evropë me miliona refugjatë të tjerë. Brenda pak muajsh, Oleksii dhe Yurii u vranë të dy në luftime të rënda në lindje. Gruaja dhe e fejuara e tyre, të cilat vizitojnë rregullisht varret e tyre, tregojnë historinë e humbjes dhe jetëve të mbaruara nga lufta.

Nga vijat e para të frontit dhe qytetet e dëmtuara nga bombat për tek familjet e ndara nga lufta, fotografët nga Associated Press kanë dokumentuar numrin e madh të njerëzve dhe ndikimin e gjerë të pushtimit të Ukrainës. Por shumë nga veprat e tyre të rëndësishme nuk janë parë kurrë nga publiku. Përparimet në teknologjinë e kamerës dhe lidhjet më të shpejta të të dhënave i kanë dhënë botës një dritare për ngjarjet kur ato ndodhin. Por me një numër dërrmues imazhesh të krijuara, shumë prej tyre nuk zgjidhen kurrë për publikim. Ky grup i kuruar i imazheve është pjesë e një galerie më të madhe fotografish të papublikuara më parë - të konsideruara kuptimplota, informuese ose vizualisht mahnitëse - që janë zgjedhur nga fotografët për shikim publik për të shënuar njëvjetorin e pushtimit të Ukrainës më 24 shkurt.

Ekonomia globale vazhdon të përballet me pasojat e dhimbshme të pushtimit rus të Ukrainës, me mungesë drithi, plehrash dhe energjie. Ekonomitë evropiane po përpiqen të qëndrojnë jashtë recesionit, pasi goditja më e rëndë e çmimit të energjisë në dekada dhe pasiguria e furnizimit po shkakton vështirësi globalisht. FMN-ja uli pritshmëritë e rritjes për këtë vit dhe vitin 2022, ekuivalente me 1 trilion dollarë prodhim të humbur.

Rritja e inflacionit do të thotë se familjet në të gjithë vendet e zhvilluara kanë humbur të ardhura ndërsa përballen me fatura më të larta dhe pagesa kredie. Vendet më të varfra që tashmë po luftojnë me çmimet e ushqimeve janë goditur edhe më shumë, duke shtuar përçarjen e shkaktuar nga pandemia dhe duke ndaluar përparimin global në nxjerrjen e miliona njerëzve nga varfëria.

Çmimet globale të naftës u rritën menjëherë pas fillimit të luftës. Në qershor, frika për një humbje të madhe të naftës ruse në treg bëri që çmimet të rriteshin. Rritjet u pasuan nga rënie në gusht, të nxitura nga frika e ngadalësimit të ekonomisë globale dhe rënies së prodhimit rus më pak se sa pritej.

Rruga e gjatë

Pa asnjë shenjë paqeje në horizont, Ukraina dhe Rusia po dalin nga një ngërç dimëror të vendosur për të luftuar për qëllime strategjike që janë në kontrast vdekjeprurëse. Ukraina dëshiron ta shtyjë Rusinë prapa në kufijtë e saj të njohur ndërkombëtarisht, forcat e saj të motivuara tani të pajisura me armë më të fuqishme sulmuese që vijnë nga Perëndimi. Ajo përballet me një sfidë të madhe në trajnimin e operatorëve për të përdorur pajisje të reja të teknologjisë së lartë ‒ dhe për të niveluar ushtrinë e saj. Me një avantazh të madh në burime, Rusia dëshiron të mbajë ish-fqinjën sovjetike në orbitën e saj dhe ta pengojë atë nga anëtarësimi në NATO. Moska mban gati një të pestën e territorit ukrainas, duke përfshirë Krimenë, një pjesë të madhe të rajonit industrial të Donbasit në lindje dhe zona të gjera në jug, duke përfshirë stacionin më të madh bërthamor të Evropës. Por ushtria ruse ka luftuar për t'u rigrupuar pas një viti me viktima të shumta dhe pengesa poshtëruese, duke përfshirë tërheqjen e saj nga zona të gjera të territorit të pushtuar nën barrën e kundërofensivave ukrainase. Analistët ushtarakë argumentojnë se luftimet do të vazhdojnë derisa njëra palë të ketë fituar fuqi të mjaftueshme për të vendosur kushte në negociata. Ndërsa konflikti hyn në vitin e tij të dytë, ata spekulojnë se Ukraina mund të shtyjë ndërprerjen e hyrjes ruse në gadishullin e Krimesë ose se Moska do të mund të përpiqet të mposhtë mbrojtjen e Kievit, duke rihapur një front të dytë nga Bjellorusia.

Përktheu: Forca Jashari