Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, ka ripërsëritur kërkesat e tij bazë për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, duke thënë se Rusia do t’i ulë armët vetëm nëse Ushtria e Ukrainës tërhiqet nga territoret të cilat Moska i pretendon si të vetat.
Putini gjatë ka insistuar për njohje të ligjshme të territoreve ukrainase që Rusia i ka marrë me forcë.
Këtu përfshihen gadishulli i Krimesë, që u aneksua ilegalisht në vitin 2014, dhe Donbasi, i përbërë nga Luhansku e Donetsku, pjesët më të mëdha të të cilave Moska i ka okupuar tashmë.
Për Ukrainën, që ka përjashtuar mundësinë e dorëzimit të pjesëve të Donbasit që i mban, do të ishte shpërblim për agresionin rus nëse i dorëzon ato.
Duke folur për gazetarët gjatë udhëtimit në Kirgistan, Putini ka akuzuar Kievin se po dëshiron të luftojë “deri në ukrainasin e fundit” – gjë që ai tha se Rusia “në parim” është e gatshme po ashtu ta bëjë.
Ai thotë se Rusia ka iniciativën në fushëbetejë dhe se luftimet mbarojnë kur trupat ukrainase të tërhiqen.
“Nëse ata nuk tërhiqen, ne do ta arrijmë këtë me forcën e armëve”, ka thënë Putin.
Megjithatë, përparimet e ngadalta të Rusisë në pjesën lindore të Ukrainës kanë ardhur me një kosto të konsiderueshme, duke humbur shumë ushtarë. Sipas Institutit për Studimin e Luftës me seli në SHBA, me këtë ritëm Moskës do t’i duheshin pothuajse dy vjet të tjera për ta pushtuar pjesën tjetër të rajonit të Donetskut.
Komentet e të enjtes ishin të parat nga Putini pas lëvizjeve të ngjeshura diplomatike, ku SHBA-ja dhe Ukraina në Gjenevë zhvilluan të dielën e të hënën bisedime mbi planin e paqes të propozuar nga presidenti amerikan Donald Trump. Ky plan është thënë se ishte hartuar në tetor nga zyrtarë amerikanë dhe ata rusë.
Plani, i cili kishte anuar shumë nga kërkesat e Moskës, u rishikua më pas. Megjithatë, mendohet se nuk trajton çështjen e territoreve të pushtuara, e cila – së bashku me garancitë e sigurisë për Ukrainën – është pika më e madhe e mosmarrëveshjes mes Moskës dhe Kievit.
Putini tha se drafti i ri i planit i është treguar Rusisë dhe se ai mund të bëhet si “bazë” për një marrëveshje të ardhshme për t’i dhënë fund luftës.
Megjithatë, ai shtoi se është “absolutisht e nevojshme” të diskutohen “disa pika specifike që duhet të vendosen në gjuhën diplomatike”.
I pyetur për mundësinë që Krimea dhe Donbasi të njihen si nën kontrollin de facto rus, por jo edhe ligjërisht, Putini tha: “Kjo është pika e diskutimit tonë me homologët tanë amerikanë”.
Një delegacion amerikan, i drejtuar nga emisari i SHBA-së, Steve Witkoff, pritet ta vizitojë Moskën gjatë javës së ardhshme, tha Putin.
Presidenti amerikan Donald Trump u ka thënë gazetarëve se Witkoffit mund t’i bashkohet në Moskë edhe Jared Kushner, që është dhëndri i Trumpit.
Ndërkohë, këshilltari i presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelensky, Andriy Yermak, tha se sekretari i Ushtrisë së SHBA-së, Dan Driscoll, do ta vizitojë Kievin gjatë kësaj jave.
Të mërkurën, Trump tha se kanë mbetur “vetëm disa pika mosmarrëveshjeje” mes Rusisë dhe Ukrainës – duke treguar se çdo takim me presidentin e Ukrainës, Zelensky, për të diskutuar këto pika, varej nga arritja e një marrëveshjeje paqeje.
Gjatë komenteve të tij për gazetarët, Putini shprehu përsëri përbuzjen e tij për udhëheqjen ukrainase, të cilën ai e konsideron të paligjshme. Prandaj, ai shtoi se “nuk ka kuptim” të nënshkruajë ndonjë dokument me ta.
Ukraina ka qenë nën gjendje lufte që nga fillimi i pushtimit të plotë nga Rusia në shkurt të vitit 2022 dhe për këtë arsye nuk ka qenë në gjendje të mbajë zgjedhje. Më herët këtë vit, Parlamenti i Ukrainës votoi unanimisht për ta konfirmuar legjitimitetin e presidentit Zelensky, mandati i të cilit përfundoi në pranverë. Putini po ashtu hodhi poshtë paralajmërimet e udhëheqësve evropianë se Rusia mund të sulmonte kontinentin evropian brenda dekadave të ardhshme.
“Kjo na duket vërtet qesharake”, thotë ai.
Shtëpia e Bardhë dhe presidenti amerikan Donald Trump janë optimistë se mund të arrihet një marrëveshje paqeje mes Rusisë dhe Ukrainës, por evropianët kanë shprehur vazhdimisht skepticizmin e tyre nëse Putini vërtet dëshiron t’i japë fund luftës.
Të mërkurën, shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, e akuzoi Rusinë se po mbështet një mentalitet të pas Luftës së Dytë Botërore dhe se e sheh kontinentin si një “sferë ndikimi” në të cilën kombet sovrane mund të “ndaheshin”.