Botë

Lumi me ujëra të zeza dhe kimikate në Kenia

Duhet të jenë pamje idilike - ujëvarë që derdhet në lumin poshtë.

Por shikoni pak më afër dhe gjithçka nuk është mirë.

Lumi Nairobi ka kthyer kanalin e kanalizimeve në kryeqytetin e Kenias.

Uji i lumit është i zi, teksa kalon nëpër vendbanime dhe qendrat industriale.

Ndërsa uji i pastër mbaron, një nga qytetet me rritje më të shpejtë të Afrikës po përpiqet t’i balancojë nevojat për krijimin e vendeve të punës dhe mbrojtjen e mjedisit, dhe popullsia prej mbi 4 milionë banorësh e ndjen tendosjen.

Isa Musa është banor i lagjeve të varfra të “Dandorës” dhe kujton kohën kur lumi ishte shumë i pastër.

“Kur ishim të rinj kalonim lumin dhe shkonim të argëtoheshim në anën tjetër, dhe pastaj ktheheshim në të njëjtin lumë dhe kalonim. Por tani duke marrë parasysh sasinë e ndotjes, është e vështirë që dikush ta kalojë këtë lumë”, ka thënë ai. 

Ai fajëson industritë lokale për ndotjen ekstreme të lumit.

Problemet nisin në rrjedhën e sipërme, ku vendbanimet informale si Korogocho kanë drejtuar disa nga linjat e tyre të kanalizimeve në lumë.

Lagjja e varfër ka më shumë se 35 mijë të rritur, sipas regjistrimit kombëtar të vitit 2019.

Banorja e Korogochos Violet Ahuga mbështetet në ujin e saj për të ardhurat e saj ditore.

Ajo e përdor atë për të larë qeset plastike, të cilat ua shet tregtarëve që bëjnë shporta të ripërdorshme me to.

Shumica e vendbanimeve informale, ku strehohen punëtorët informal dhe familjet e tyre, nuk janë të lidhura me linjat e kanalizimeve dhe kanë llogore të hapura ku banorët derdhin ujin e ndotur që derdhet në lumë.

Ndotja ka rrezikuar edhe bujqësinë.

Në rrjedhën e poshtme të problemit në rritje të ndotjes, zona e lumit Athi është burimi i shumë perimeve të shitura në tregjet e Nairobit.

Morris Mutunga rrit lakër jeshile dhe spinaq në fermën e tij prej pesë hektarësh, por ka parë tharjen e fasuleve shkaku i ujit të kontaminuar.

“Bujqësia ka qenë sfiduese. Sfida kryesore është uji. Ndonjëherë uji është i mirë dhe herë të tjera jo. Kryesisht uji është i mirë kur bie shi sepse lumi pastrohet, por kur të pushojnë shirat, uji është i kripur dhe ka kimikate, ndonjëherë rendimenti funksionon mirë dhe herë të tjera nuk funksionon mirë”, ka thënë ai.

Përveç vrasjes së bimëve, ndotja e lumit Nairobi po ndikon në mënyrën e jetesës për familjet në periferinë e lumit Athi.

Pastrimi i lumit është thelbësor për shëndetin e atyre që jetojnë pranë brigjeve dhe për sigurinë ushqimore për të gjithë vendin.