Luftimet Izrael – Iran intensifikohen në ditën e pestë

Ushtria iraniane po i synon bazat ajrore në Izrael

Photo: Associated Press

Garda Revolucionare e Iranit është duke shënjestruar një numër të bazave ajrore izraelite nga të cilat janë lansuar sulmet ndaj Iranit, raporton agjencia iraniane e lajmeve “IRNA”. 

Sulmet në bazat ajrore izraelite janë kryer si reagim ndaj sulmeve në territorin iranian, është thënë nga Garda Revolucionare, transmeton “CNN”. 

“Po ashtu njoftojmë se këto operacione do të vazhdojnë në një mënyrë të qëndrueshme, komplekse, shumështresore dhe graduale”, është thënë nga Garda Revolucionare. 

CBS: Trump po shqyrton mundësinë t’i bashkohet Izraelit në sulmet ndaj zonave bërthamore në Iran

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, po e shqyrton mundësinë t’i bashkohet Izraelit në sulmet ndaj zonave bërthamore në Iran, përfshirë atë në Fordow, kanë thënë për “CBS” burime të njohura me çështjen. 

Kjo çështje ishte paraparë të diskutohej në takimin e sotëm të Trumpit me ekipin e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, transmeton “BBC”. 

Takimi ka përfunduar, ndërsa ka zgjatur një orë e 20 minuta. Nuk ka informata lidhur me atë nëse është marrë ndonjë vendim, por është shtuar se nuk ka pajtim të plotë në mesin e këshilltarëve më të afërt të Trumpit nëse SHBA-ja duhet t’i bashkohet Izraelit në sulmet ndaj Iranit. 

Zyrtarët e lartë izraelitë po presin të mësojnë nëse Trumpi do t’u ndihmojë në sulmet ndaj zonave bërthamore, ka thënë një zyrtar i Izraelit për CNN-in. 

“Po presim për vendimin e presidentit”, ka thënë ai. 

E ligjvënësit amerikanë po e peshojnë mendimin e tyre lidhur me mënyrën se si Trumpi po e trajton konfliktin mes Iranit dhe Izraelit. 

Udhëheqësi i shumicës në Senat, John Thune, ka hedhur poshtë opsionin që Senati të japë shpejt dritë jeshile për veprimet e SHBA-së në Iran, duke thënë se momentalisht “presidenti është brenda autoritetit të tij” për të vepruar. 

I pyetur nëse Kongresi duhet të ketë fjalë në çdo sulm të mundshëm ushtarak amerikan në Iran, Thune, nuk e ka përjashtuar këtë mundësi në të ardhmen. 

E senatori Lindsey Graham tha se Trump duhet të marrë “shumë shpejt” vendim për t’i ofruar ndihmë Izraelit. 

Ai tha se këtë ia kërkoi Trumpit personalisht në një bisedë telefonike. 

Senatori Tommy Tuberville tha se Kongresi duhet të ketë fjalë në çdo veprim të mundshëm ushtarak amerikan kundër Iranit, por tha se beson se Trumpi do ta konsultojë Kongresin para se të veprojë. 

“Ne duhet të kemi fjalën për këtë, veçanërisht nëse në të përfshihet mundësia e një Lufte të Tretë Botërore. Kjo po bëhet shumë delikate”, tha Tuberville. 

E kryetari i Senatit për marrëdhënie të jashtme, Jim Risch, tha se mendon se Trumpi ka bërë punë të shkëlqyer. 

Izraeli goditi direkt impiantin bërthamor në Natanz

Photo: Associated Press

Një sulm ushtarak i Izraelit ndaj kompleksit bërthamor të Iranit në Natanz goditi direkt impiantin nëntokësor të pasurimit të uraniumit atje, ka thënë të martën Agjencia Ndërkombëtare për Energji Atomike. Fillimisht pati raportuar se impianti nuk ishte goditur.

Që kur Izraeli nisi sulmet në Iran të premten, Agjencia ka dhënë përditësime mbi dëmet në zonat bërthamore, raportoi Reuters.

Agjencia ka thënë se nuk ka ndryshim në raportimet për dy zonat tjera bërthamore të Iranit, Isfahan dhe Fordow.

“Bazuar në analizat e vazhdueshme të imazheve satelitore të mbledhura pas sulmeve të së premtes, Agjencia ka identifikuar elemente shtesë që tregojnë ndikim të drejtpërdrejt në korridoret nëntokësore të pasurimit të uraniumit në Natanz”, thuhet në postimin e Agjencisë në X.

Macroni thotë se ndryshimi i regjimit në Iran do të çonte në kaos

Photo: Associated Press

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, thotë se do të bëhej gabim i madh po të arrihej ndryshim i regjimit në Iran me mjete ushtarake, raporton agjencia “AFP”.  

Duke folur në samitin e G7 në Kanada, Macron, tha se një ndryshim regjimi do të sillte “kaos” dhe beson se vendet duhet të ulen në tryezë të negociatave për të diskutuar për programin bërthamor të Iranit, transmeton “BBC”. 

“Unë besoj se kemi nevojë që SHBA-ja t’i sjellë të gjithë përsëri në tryezë”, tha Macron.
 

Merzi thotë se Izraeli “po bën punë të ndyrë për të gjithë ne” në Iran

Photo: Associated Press

Kancelari gjerman, Friedrich Merz ka shprehur respekt për sulmin e Izraelit ndaj Iranit, duke e quajtur atë një shërbim ndaj aleatëve perëndimorë.

"Kjo është puna e ndyrë që Izraeli po bën për të gjithë ne", ka thënë Merz të martën në margjinat e samitit të G7-s në Kanada në një intervistë me transmetuesin gjerman ZDF.

"Ne jemi gjithashtu viktima të këtij regjimi. Ky regjim mullahësh i ka sjellë vdekje dhe shkatërrim botës", ka shtuar ai.

"Mund të them vetëm: respektin më të madh për faktin se ushtria izraelite dhe udhëheqja izraelite patën guximin ta bënin këtë".

Merz ka shtuar se sulmet e Izraelit ndaj Iranit mund të çojnë në rrëzimin e udhëheqjes së Republikës Islamike.

"Unë supozoj se sulmet e ditëve të fundit e kanë dobësuar tashmë ndjeshëm regjimin e mullahëve dhe se nuk ka gjasa të kthehet në forcën e tij të mëparshme, duke e bërë të ardhmen e vendit të pasigurt", ka deklaruar Merz në një intervistë me Ëelt TV të Gjermanisë në samitin e G7-s në Kanada.

Zyrtarët iranianë kanë raportuar 224 vdekje, kryesisht civilë, në sulme për të cilat ka thënë se kishin në shënjestër zyrtarë ushtarakë dhe shkencëtarë bërthamorë.

E Izraeli thotë se 24 civilë janë vrarë në sulmet iraniane në territorin e tij.

Gjermania ka mbetur një nga mbështetëset më të mëdhenj të Izraelit, duke shkuar aq larg sa ka ndërhyrë në emër të Izraelit në akuzën e Afrikës së Jugut për gjenocid në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND).

Izraeli thotë se ka identifikuar një valë të re raketash iraniane

Photo: Associated Press

Forcat Mbrojtëse të Izraelit kanë thënë të martën se kanë identifikuar një valë të re raketash që vijnë nga Irani.

Sirenat po bien në pjesë të ndryshme të vendit, kryesisht në veri dhe në Haifa. Publiku është udhëzuar të kërkojë strehim.

"Sistemet mbrojtëse po veprojnë për të kapur kërcënimin", ka thënë ushtria izraelite.

WhatsApp mohon pretendimin e Iranit se ndan informacione me Izraelin

Photo: Associated Press

Meta ka lëshuar një deklaratë në përgjigje të qeverisë së Iranit e cila u ka bërë thirrje qytetarëve të fshijnë WhatsApp-in.

Gjigandi i teknologjisë mohon pretendimet e Iranit se informacioni nga aplikacioni i mesazheve ndahet me Izraelin, raporton BBC.

Një zëdhënës i kompanisë mëmë të WhatsApp, Meta - e cila zotëron gjithashtu Facebook dhe Instagram, ka thënë se është "i shqetësuar se këto raportime të rreme do të jenë një justifikim që shërbimet tona të bllokohen në një kohë kur njerëzit kanë më shumë nevojë për to".

Deklarata thotë se të gjitha "mesazhet që u dërgoni familjes dhe miqve në WhatsApp janë të enkriptuara nga fillimi në fund, që do të thotë se askush përveç dërguesit dhe marrësit nuk ka qasje në ato mesazhe".

"Ne nuk u ofrojmë informacione me shumicë asnjë qeverie. Për më shumë se një dekadë, Meta ka ofruar raporte të vazhdueshme transparence që përfshijnë rrethanat e kufizuara kur është kërkuar informacioni i WhatsApp", ka shtuar zëdhënësi.

Erdogan: Netanyahu është kërcënimi më i madh për sigurinë në Lindjen e Mesme

Photo: Associated Press

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ka thënë se kryemnistri izraelit, Benjamin Netanyahu është "kërcënimi më i madh" për sigurinë në Lindjen e Mesme, sipas një postimi në rrjetet sociale nga presidenca turke.

"Netanyahu ka demonstruar edhe një herë se ai është kërcënimi më i madh për sigurinë e rajonit", i ka thënë Erdogan Emirit të Katarit, Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani, në një telefonatë, ka bërë të ditur presidenca në një postim në X.

"Duke vënë në dukje se ka mbajtur kontakte intensive diplomatike në lidhje me përplasjet e shkaktuara nga sulmet e Izraelit ndaj Iranit, presidenti Erdogan ka thënë se do të vazhdojë përpjekjet e tij për t'i dhënë fund spirales së dhunës", thuhej më tej në postim.

"Duke theksuar se sulmet e Izraelit nuk mund të lejohen të errësojnë krizën humanitare dhe gjenocidin në Gazë, presidenti Erdogan paralajmëroi kundër lejimit që incidentet të përfshijnë edhe Sirinë", ka vazhduar postimi.

Që kur ka nisur lufta e Izraelit në Gazë, Erdogani ka qenë një nga kritikët më të ashpër dhe më të zëshëm të Izraelit, duke e quajtur atë rregullisht një shtet terrorist dhe duke e krahasuar Netanyahun me Hitlerin.

Trumpi takohet me ekipin e Këshillit të Sigurisë Kombëtare

Photo: Associated Press

Shtëpia e Bardhë ka konfirmuar se presidenti Donald Trump ka nisur takimin me Këshillin e tij të Sigurisë Kombëtare.

Para pak çastesh, një ushtar i Marinës qëndronte jashtë pjesës perëndimor të Shtëpisë së Bardhë, duke treguar se presidenti është brenda, raporton BBC.

Nuk është dhënë zyrtarisht shkaku i takimit, por që ai vjen në mes të krizës në Lindjes e Mesme, pasi Izraeli dhe Irani po sulmojnë njëri-tjetrin që nga e premtja.

Ndërkohë, zëdhënësja e Departamentit të Shtetit të SHBA-së, Tammy Bruce, ka deklaruar në një konferencë për media të martën se teksa konflikti midis Izraelit dhe Iranit vazhdon, presidenti Trump ka qenë i qartë se Irani nuk mund të ketë një armë bërthamore.

Bruce ka shtuar se Departamenti i Shtetit ka krijuar një taskë forcë për Lindjen e Mesme për të ndihmuar në koordinimin e mbështetjes për qytetarët dhe misionet diplomatike.

Ajo u ka kujtuar qytetarëve amerikanë të mos udhëtojnë në Izrael, Irak ose Iran.

Bruce ka sqaruar se taska forca përfshin njerëz që marrin telefonata nga qytetarët amerikanë në të gjithë botën dhe sigurohen që ata të marrin atë që u nevojitet.

Irani paralajmëron banorët e Tel Avivit dhe Haifës të evakuohen

Photo: Associated Press

Shefi i shtabit të Forcave të Armatosura të Iranit ka thënë në një videomesazh të postuar nga mediat iraniane për banorët e Izraelit se "veçanërisht Tel Avivi dhe Haifa duhet të evakuohen sa më shpejt të jetë e mundur për të shpëtuar jetët e tyre".

Gjeneral Major Abdolrahim Mousavi ka thënë gjithashtu se "operacionet e kryera deri më tani kanë qenë një paralajmërim për frenim" dhe se një "operacion ndëshkues" nga Irani "do të kryhet së shpejti".

Edhe pse sulmet iraniane kanë vrarë të paktën 24 izraelitë që nga e premtja, shumica e raketave iraniane janë ndaluar nga sistemet e mbrojtjes ajrore të Izraelit.

SHBA-ja dërgon avionë shtesë luftarakë në Lindjen e Mesme

Photo: Associated Press

Ushtria amerikane po vendos më shumë avionë luftarakë në Lindjen e Mesme dhe po zgjeron vendosjen e avionëve të tjerë luftarakë, duke fuqizuar forcat ushtarake amerikane në rajon, ndërsa lufta midis Izraelit dhe Iranit vazhdon, kanë thënë tre zyrtarë amerikanë për Reuters.

Një nga zyrtarët ka thënë se vendosjet përfshijnë avionë luftarakë F-16, F-22 dhe F-35.

Dy nga zyrtarët kanë përmendur natyrën mbrojtëse të vendosjes së avionëve luftarakë, të cilët janë përdorur për të rrëzuar dronë dhe predha.

Trump: E dimë se ku është udhëheqësi iranian, nuk do ta vrasim aktualisht

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka deklaruar se SHBA-ja e di se ku fshihet saktësisht Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ali Khamenei.

Trumpi në një postim në rrjetet sociale ka thënë se nuk do ta vrasin atë aktualisht.

"E dimë saktësisht se ku fshihet i ashtuquajturi 'Udhëheqës Suprem’. "Ai është një objektiv i lehtë, por është i sigurt atje, Nuk do ta vrasim! Të paktën jo aktualisht”, ka shkruar Trump.

"Nuk duam që raketat të qëllohen drejt civilëve ose ushtarëve amerikanë. Durimi ynë po shteron. Faleminderit për vëmendjen tuaj ndaj kësaj çështjeje!”, ka shtuar ai. 

Ditë më parë ka pasur raportime se ishte Trumpi ai që e ka ndaluar Izraelin të vrasë Khamenein.

Trumpi po ashtu ka thënë se kanë kontroll të plotë dhe total mbi qiellin e Iranit. 

Ndërkaq, në një postim të tretë po në Truth Social, Trumpi bën thirrje për dorëzim.

“Dorëzim pa kushte”, ka shkruar ai. 

Katari dënon shënjestrimin e objekteve energjetike iraniane nga Izraeli

Ministria e Jashtme e Katarit ka dënuar shënjestrimin e objekteve energjetike të Iranit nga Izraeli dhe ka paralajmëruar për pasojat nëse ata do të vazhdojnë me një strategji të tillë.

Gjatë një konference për shtyp të martën, zëdhënësi i ministrisë, Majed al-Ansari, e ka quajtur sulmin e Izraelit ndaj Iranit një "veprim të pallogaritur që do të ketë pasoja të rëndësishme dhe një ndikim të madh në tregjet globale të energjisë dhe sigurinë rajonale në përgjithësi".

Al-Ansari ka thënë se autoritetet po monitorojnë ujërat e Gjirit në baza ditore, por që nga tani Ngushtica e Hormuzit po funksionon normalisht, si dhe eksportet dhe furnizimet globale të energjisë nga rajoni. Ai ka shtuar se nuk është zbuluar ndotje në ujë aktualisht.

Komentet kanë ardhur teksa Izraeli ka sulmuar Iranin për të pestën ditë, në një fushatë ajrore kundër programit ushtarak dhe bërthamor të armikut të tij të hershëm.

Izraeli thotë se sulmi i tij gjithëpërfshirës ndaj udhëheqësve të lartë ushtarakë të Iranit, shkencëtarëve bërthamorë, vendeve të pasurimit të uraniumit dhe programit të raketave balistike është i nevojshëm për të parandaluar kundërshtarin e tij që t'i afrohet ndërtimit të një arme atomike. Sulmet kanë vrarë të paktën 224 persona në Iran.

Irani është hakmarrë duke lëshuar më shumë se 370 raketa dhe qindra dronë drejt Izraelit. Deri më tani, 24 persona janë vrarë në Izrael. Ushtria izraelite ka thënë se një breshëri e re raketash është lëshuar të martën.

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike ka thënë të martën se beson që sulmet e para ajrore të Izraelit në vendin e pasurimit të uraniumit në Natanz të Iranit kishin "ndikime të drejtpërdrejta" në sallat nëntokësore të centrifugave të objektit.

E vendosur 220 kilometra në juglindje të Teheranit, objekti i Natanzit mbrohej nga bateritë kundërajrore, gardhe dhe Garda Revolucionare paraushtarake e Iranit.

Pjesa nëntokësore e objektit është varrosur për ta mbrojtur atë nga sulmet ajrore dhe përmban pjesën më të madhe të objekteve të pasurimit në Natanz, me 10,000 centrifuga që pasurojnë uranium deri në 5%, vlerësojnë ekspertët.

Irani lëshon disa raketa drejt Izraelit

Photo: Associated Press

Sirenat e sulmeve ajrore janë aktivizuar në pjesë të mëdha të Izraelit rreth orës 5:00 pasdite sipas orës lokale.

"Irani po sulmon përsëri", kanë thënë Forcat Mbrojtëse të Izraelit në një deklaratë të shkurtër në X.

Ushtria izraelite ka thënë në një deklaratë të veçantë se Irani kishte lëshuar disa raketa drejt Izraelit gjatë orës së kaluar. 

"Shumica e tyre u penguan”, ka deklaruar ushtria. 

Brenda një ore, Komanda e Brendshme Izraelite u ka dhënë qytetarëve leje të largoheshin nga strehimoret e tyre kundër bombave.

Kallas: Përfshirja e SHBA-së në konfliktin Izrael-Iran do ta zgjeronte atë

Photo: Associated Press

Përfaqësuesja e Lartë e BE-së, Kaja Kallas, ka thënë të martën se nëse SHBA-ja përfshihet në sulmin izraelit ndaj Iranit, "atëherë kjo do ta përfshijë patjetër rajonin në një konflikt më të gjerë".

Kallas ka shtuar se Bashkimi Evropian po koordinon evakuimin e qytetarëve të saj nga zona e konfliktit në Lindjen e Mesme, raporton AP.

Komentet e saj vijnë teksa ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, ka paralajmëruar banorët të evakuojnë pjesë të Teheranit të martën, ndërsa fushata ajrore e Izraelit në kryeqytetin e Iranit ka hyrë në ditën e pestë.

Izraeli thotë se sulmi i tij gjithëpërfshirës ndaj udhëheqësve të lartë ushtarakë të Iranit, vendeve të pasurimit të uraniumit dhe shkencëtarëve bërthamorë është i nevojshëm për të parandaluar që kundërshtari i tij i hershëm të afrohet më shumë me ndërtimin e një arme atomike.

Qëllimi i Izraelit s'është ndryshimi i regjimit të Iranit, thotë ministri i Jashtëm izraelit

Ministri i Jashtëm izraelit, Gideon Sa’ar ka deklaruar të martën se ndryshimi i regjimit në Iran nuk është objektivi i veprimeve të Forcave Mbrojtëse të Izraelit.

Sipas tij, kjo mund të jetë rezultat i kësaj, por nuk është synimi, raporton BBC.

Sa’ar i ka bërë komentet gjatë një vizite në qytetin qendror të Izraelit, Rishon Lezion i cili është goditur nga sulmet iraniane.

Sa’ar u ka thënë gazetarëve se Izraeli ka tri qëllime kryesore: para së gjithash, të dëmtojë rëndë programin bërthamor të Iranit, duke shtuar se nuk ka mbaruar ende me këtë. 

"Ne ende kemi objektiva", ka shtuar Sa'ar, duke pretenduar se avionët luftarakë të Izraelit tani kanë epërsi në hapësirën ajrore iraniane.

Ai ka thënë se objektivi i dytë i Izraelit është të "dëmtojë rëndë programin e raketave balistike të regjimit iranian" dhe së fundmi të "dëmtojë rëndë planin për të eliminuar shtetin e Izraelit".

Xi Jinping “thellësisht i shqetësuar” nga konflikti Izrael-Iran

Photo: Associated Press

Udhëheqësi kinez, Xi Jinping, ka thënë se vendi i tij është "thellësisht i shqetësuar" nga "përshkallëzimi i papritur" i tensioneve në Lindjen e Mesme, i shkaktuar nga veprimi ushtarak i Izraelit kundër Iranit, raportoi të martën agjencia shtetërore e lajmeve Xinhua e Kinës.

Në komentin e tij të parë publik mbi konfliktin Iran-Izrael që nga shpërthimi i tij të premten, Xi ka thënë se Kina, një mbështetëse kryesore diplomatike dhe ekonomike e Iranit, kundërshton "çdo akt që cenon sovranitetin, sigurinë dhe integritetin territorial" të vendeve të tjera, raporton CNN.

"Konflikti ushtarak nuk është një mënyrë për të zgjidhur problemet dhe përshkallëzimi i tensioneve rajonale nuk është në interesin e përbashkët të bashkësisë ndërkombëtare", ka thënë Xi, duke folur së me presidentin Uzbek Shavkat Mirziyoyev në Astana, kryeqytetin e Kazakistanit.

Xi është në Astana për Samitin e dytë Kinë-Azi Qendrore.

Xi ka shtuar se të gjitha palët duhet të punojnë për të qetësuar konfliktin sa më shpejt të jetë e mundur dhe se Kina është e gatshme të punojë me të gjitha palët "për të luajtur një rol konstruktiv në rivendosjen e paqes dhe stabilitetit" në rajon.

Raportohet për më shumë se 450 të vrarë në Iran që nga e premtja

Photo: Associated Press

Organizata jofitimprurëse “Aktivistët për të Drejtat e Njeriut në Iran” (HRANA) ka qenë duke ndjekur nga afër numrin e viktimave që nga fillimi i bombardimeve izraelite në Republikën Islamike të Iranit, raporton BBC. Sipas HRANA-s, 224 civilë janë vrarë dhe 188 janë plagosur.

Gjithashtu, janë vrarë 109 pjesëtarë të ushtrisë dhe 123 janë plagosur. Përveç kësaj, 119 persona të tjerë janë vrarë dhe 335 janë plagosur, por ende nuk janë identifikuar. Kjo e çon numrin total të viktimave, sipas HRANA-s, në 452 të vrarë dhe 646 të plagosur.

Mediet shtetërore iraniane kanë qenë të heshtura në lidhje me numrin e të vdekurve deri tani, duke dhënë shumë pak të dhëna zyrtare nga qeveria.

Kufizimet në vend e bëjnë të vështirë që gazetarët të punojnë në mënyrë të rregullt atje, gjë që e bën të vështirë verifikimin e saktë të numrit real të viktimave të konfliktit deri tani.

Udhëheqësi i Iranit sheh rrethin e tij të ngushtë teksa zbrazet nga Izraeli

Photo: Associated Press

Udhëheqësi Suprem 86-vjeçar i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, shfaqet si një figurë gjithnjë e më e vetmuar.

Khamnei ka parë këshilltarët e tij kryesorë ushtarakë dhe të sigurisë të vriten nga sulmet ajrore izraelite, duke lënë boshllëqe të mëdha në rrethin e tij të ngushtë dhe duke rritur rrezikun e gabimeve strategjike, sipas pesë personave të njohur me procesin e tij të vendimmarrjes.

Një nga këto burime, i cili merr pjesë rregullisht në takime me Khamenein, e ka përshkruar rrezikun e llogaritjes së gabuar për Iranin në çështjet e mbrojtjes dhe stabilitetit të brendshëm si "jashtëzakonisht të rrezikshëm".

Disa komandantë të lartë ushtarakë janë vrarë që nga e premtja, përfshirë këshilltarët kryesorët të Khameneit nga Garda Revolucionare, forca ushtarake elitare e Iranit, komandanti i përgjithshëm i Gardës Hossein Salami, shefi i saj i hapësirës ajrore, Amir Ali Hajizadeh, i cili drejtoi programin e raketave balistike të Iranit, dhe shefin e spiunazhit Mohammad Kazemi.

Këta burra ishin pjesë e rrethit të ngushtë të udhëheqësit suprem prej afërsisht 15-20 këshilltarësh, që përfshinin komandantë të Gardës, klerikë dhe politikanë, sipas burimeve, të cilat përfshijnë tre persona që marrin pjesë ose kanë marrë pjesë në takime me udhëheqësin për çështje të mëdha, dhe dy të afërt me zyrtarë që marrin pjesë rregullisht.

Grupi i lirshëm mblidhet në baza ad-hoc, kur zyra e Khameneit kontakton këshilltarët përkatës për t'u mbledhur në kompleksin e tij në Teheran për të diskutuar një vendim të rëndësishëm, thanë të gjithë njerëzit. Anëtarët karakterizohen nga besnikëri e palëkundur ndaj tij dhe ideologjisë së Republikës Islamike, shtuan ata.

Khamenei, i cili është burgosur para revolucionit të vitit 1979 dhe është gjymtuar nga një sulm me bombë përpara se të bëhej udhëheqës në vitin 1989, është thellësisht i përkushtuar për të ruajtur sistemin islamik të qeverisjes së Iranit dhe thellësisht mosbesues ndaj Perëndimit.

Sipas sistemit të qeverisjes së Iranit, ai ka komandën supreme të forcave të armatosura, fuqinë për të shpallur luftë dhe mund të emërojë ose shkarkojë figura të larta, përfshirë komandantët ushtarakë dhe gjyqtarët.

Khamenei merr vendimin përfundimtar për çështje të rëndësishme, megjithëse ai vlerëson këshillat, dëgjon me vëmendje pikëpamjet e ndryshme dhe shpesh kërkon informacione shtesë nga këshilltarët e tij, sipas një burimi që merr pjesë në takime.

"Dy gjëra mund të thuash për Khamenein: ai është jashtëzakonisht kokëfortë, por edhe jashtëzakonisht i kujdesshëm. Ai është shumë i kujdesshëm. Kjo është arsyeja pse ai ka qenë në pushtet për aq kohë sa ka qenë", ka thënë Alex Vatanka, drejtor i Programit të Iranit në Institutin e Lindjes së Mesme në Uashington.

"Khamenei është mjaft i pozicionuar për të bërë analizën bazë të kostos dhe përfitimit, e cila në të vërtetë në thelb ka prioritet një gjë tjetër: mbijetesën e regjimit", ka shtuar ai.

Fokusi te mbijetesa është vënë vazhdimisht në provë. Khamenei ka vendosur Gardën Revolucionare dhe milicinë e saj të lidhur me Basij për të shuar protestat kombëtare në vitet 1999, 2009 dhe 2022.

Ndërsa forcat e sigurisë kanë qenë gjithmonë në gjendje t’u mbijetojnë demonstratave dhe të rivendosin sundimin shtetëror, vitet e sanksioneve perëndimore kanë shkaktuar mjerim të përhapur ekonomik që analistët thonë se në fund të fundit mund të kërcënojnë trazirat e brendshme.

Rreziku vështirë se mund të jetë më i lartë për Khamenein, i cili përballet me një luftë në rritje me Izraelin, i cili ka synuar vendet dhe personelin bërthamor dhe ushtarak me sulme ajrore, duke tërhequr sulme hakmarrëse iraniane.

Pesë personat e njohur me procesin e vendimmarrjes së Khameneit theksuan se persona të tjerë të brendshëm që nuk janë synuar nga sulmet e Izraelit mbeten të rëndësishëm dhe me ndikim, duke përfshirë këshilltarët kryesorë për çështje politike, ekonomike dhe diplomatike.

Khamnei emëron këshilltarë të tillë për të trajtuar çështjet ndërsa ato lindin, duke zgjeruar shtrirjen e tij drejtpërdrejt në një gamë të gjerë institucionesh që përfshijnë fushat ushtarake, të sigurisë, kulturore, politike dhe ekonomike, thanë dy nga burimet.

Burimet kanë thënë se djali i tij, Mojtaba, është bërë gjithnjë e më qendror në këtë proces gjatë 20 vjetëve të fundit, duke ndërtuar një rol që ndërthur personalitetet, fraksionet dhe organizatat e përfshira për të koordinuar çështje specifike, kanë thënë burimet.

Një klerik i rangut të mesëm, i parë nga disa persona të brendshëm si një pasardhës i mundshëm i babait të tij në plakje, Mojtaba ka ndërtuar lidhje të ngushta me Gardën, duke i dhënë atij ndikim shtesë në të gjithë aparatin politik dhe të sigurisë të Iranit, kanë shtuar njerëzit.

Ali Asghar Hejazi, zëvendësi i çështjeve të sigurisë politike në zyrën e Khameneit, është përfshirë në vendime të ndjeshme të sigurisë dhe shpesh përshkruhet si zyrtari më i fuqishëm i inteligjencës në Iran, sipas burimeve.

Ndërkohë, kreu i zyrës së Khameneit, Mohammad Golpayegani, si dhe ish-ministrat e jashtëm Ali Akbar Velayati dhe Kamal Kharazi, dhe ish-kryetari i parlamentit Ali Larijani, mbeten njerëz të besuar për çështje diplomatike dhe të politikave të brendshme, siç është mosmarrëveshja bërthamore, thanë njerëzit.

Megjithatë, humbja e komandantëve të Gardës Revolucionare shkatërron radhët e larta të një organizate ushtarake që Khamenei e ka vënë në qendër të pushtetit që kur është bërë udhëheqës suprem në vitin 1989, duke u mbështetur në të si për sigurinë e brendshme ashtu edhe për strategjinë rajonale.

Ndërsa zinxhiri i rregullt i komandës së ushtrisë kalon nëpër ministrinë e Mbrojtjes nën presidentin e zgjedhur, Garda i përgjigjet personalisht Khameneit, duke siguruar pajisjet më të mira ushtarake për degët e tyre tokësore, ajrore dhe detare dhe duke u dhënë komandantëve të tyre një rol të madh shtetëror.

Ndërsa përballet me një nga momentet më të rrezikshme në historinë e Republikës Islamike, Khamenei e gjen veten të izoluar edhe më tej nga humbjet e fundit të këshilltarëve të tjerë kryesorë në rajon, ndërsa koalicioni "Boshti i Rezistencës" i Iranit është goditur nga Izraeli.

Shefi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah, i cili ishte personalisht i afërt me udhëheqësin iranian, është vrarë nga një sulm ajror izraelit në shtator të vitit të kaluar dhe presidenti sirian Bashar al-Assad u rrëzua nga rebelët në dhjetor.

Shpërthime të fuqishme në qendër të Teheranit

Foto ilustrim

Dy shpërthime të fuqishme raportohen të kenë ndodhur në qendër të Iranit. Skynews ka bërë me dije se mbrojtja ajrore në zonë është aktivizuar.

Sulmet janë përqendruar në perëndim të kryeqytetit iranian.

Ende s'dihet për viktima apo të plagosur.

154 të hospitalizuar në Izrael pas sulmeve iraniane

Photo: Associated Press

Në Ministrinë e Shëndetësisë së Izraelit kanë njoftuar të martën se të paktën 154 persona që janë lënduar si rezultat i sulmeve iraniane janë dërguar nëpër spitalet e vendit që nga nata e kaluar, shkruan BBC.

Katër prej të lënduarve thuhet se janë në “gjendje të moderuar”, 130 janë në “gjendje e lehtë”, 15 të tjerëve po u bëhet vlerësimi i lëndimeve teksa 5 persona po trajtohen për ankth.

Në njoftimin e ri e të përditësuar, Ministria iraniane e Shëndetësisë ka bërë të ditur se të paktën 224 persona kanë humbur jetën dhe mbi 1,200 të tjerë janë lënduar nga sulmet ajrore izraelite që prej të premtes së kaluar.

Ndërkaq, autoritetet izraelite kanë konstatuar se të paktën 24 persona kanë mbetur të vrarë prej sulmeve iraniane gjatë periudhës së njëjtë.

Trump largohet herët nga takimi i G7-s -  cilat janë opsionet e tij për t’u përballur me Iranin?

Komentet e presidentit Trump për konfliktin Izrael-Iran kanë lëvizur nga mbështetja e plotë për sulmet izraelite, deri te distancimi i fortë prej tyre – dhe pastaj sërish kthim pas.

Kjo paqartësi nga ana e tij ka shtuar ndjesinë e pasigurisë, ndërkohë që luftimet po përshkallëzohen – dhe veçanërisht pas largimit të tij nga takimi i G7 në Kanada.
Ai tha thjesht se kishte “punë të rëndësishme” për t’u kthyer në Uashington.

Shtëpia e Bardhë deklaroi se largimi i tij kishte të bënte me “ato që po ndodhin në Lindjen e Mesme”, ndërsa më vonë, në rrjetin e tij social Truth Social, Trump shkroi se largimi “nuk kishte lidhje me asnjë armëpushim”.

Ndërkohë, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu deklaroi më herët se sulmet ndaj Iranit ishin “plotësisht të koordinuara” me SHBA-në.

Pra, cilët janë faktorët që po ndikojnë mbi Trumpin – dhe më e rëndësishmja, cilat janë opsionet e tij tani?

T’i nënshtrohesh presionit të Netanyahut dhe të përshkallëzosh konfliktin

Ndërsa raketat izraelite goditën Teheranin të enjten, Trump kërcënoi udhëheqësit iranianë me sulme “edhe më brutale” nga aleati i tij izraelit, i armatosur me bomba amerikane.

Objektivi përfundimtar i Trumpit dihet. Ashtu si Netanyahu, ai thotë se Irani nuk duhet të ketë armë bërthamore.
Megjithatë, ndryshe nga Netanyahu, Trump ka deklaruar se preferon të arrihet një marrëveshje midis SHBA-së dhe Iranit (kjo qasje përputhet edhe me imazhin që ai ka krijuar për veten si “mjeshtër i marrëveshjeve” në nivel botëror).

Por qëndrimi i tij mbi mënyrën se si të arrihet kjo marrëveshje ka qenë i paqëndrueshëm – ndonjëherë ai mbështet kërcënimin me forcë, ndërsa herë të tjera shtyn për diplomaci.
Javën e kaluar ai tha, në të njëjtën fjali, se një sulm izraelit ndaj Iranit mund të ndihmonte për një marrëveshje, ose mund ta “shkatërronte” atë.

Paparashikueshmëria  e Trumpit shpesh përshkruhet nga mbështetësit e tij si pjesë e një strategjie – e ashtuquajtura teoria e “njeriut të çmendur” në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Kjo teori, që është përdorur më parë për të përshkruar taktikat e negociatave të Trumpit, sugjeron se pasiguria e qëllimshme ose veprimi i paparashikueshëm funksionon për të detyruar kundërshtarët (madje edhe aleatët, në rastin e Trumpit) që të binden. Kjo qasje është e njohur edhe nga disa praktika të Luftës së Ftohtë të presidentit Richard Nixon.

Disa nga këshilltarët dhe mbështetësit e Trumpit e përkrahin qasjen “presion maksimal” ndaj Iranit, si pjesë e kësaj teorie.
Ata besojnë se kërcënimet në fund do të japin rezultat, sepse – sipas tyre – Irani nuk është i interesuar vërtet për negociata, edhe pse në vitin 2015, Irani nënshkroi marrëveshjen bërthamore të udhëhequr nga administrata Obama, të cilën më vonë Trump e anuloi.

Netanyahu ka ushtruar vazhdimisht presion ndaj Trumpit që ai të ndjekë rrugën ushtarake, dhe jo atë diplomatike.
Dhe presidenti amerikan – pavarësisht dëshirës së shprehur shpesh për të fituar Çmimin Nobel për Paqe – në fund mund të ndjejë nevojën për të realizuar kërcënimet e tij luftarake ndaj udhëheqjes së Iranit.

Izraeli gjithashtu mund të ushtrojë më shumë presion prapa skenës që SHBA të përfshihet drejtpërdrejt, për ta “përfunduar punën” – ashtu siç e sheh ai.
SHBA-ja disponon bomba të posaçme për shkatërrimin e bunkerëve nëntokësorë, dhe Izraeli beson se ato mund të përdoren për të shkatërruar objektin e pasurimit të uraniumit nëntokësor të Iranit në Fordow.

Me përshkallëzimin e luftimeve, shtohet edhe presioni mbi Trumpin nga kampi republikan “luftënxitës” në Kongres, i cili prej kohësh ka kërkuar ndryshim regjimi në Iran.

Trump mund ta shohë gjithashtu si një mundësi për ta detyruar Iranin të negociojë me të nga një pozitë më e dobët.
Por fakt është se Irani tashmë ishte i ulur në tryezën e bisedimeve – ishte planifikuar raundi i gjashtë i bisedimeve me të dërguarin e Trump, Steve Witkoff, që do të mbahej të dielën në Oman.

Tani, këto bisedime janë braktisur.

Rruga e mesme – vazhdimi me të njëjtin qëndrim

Deri tani, Trumpi ka përsëritur se SHBA-ja nuk është e përfshirë në sulmet e Izraelit.
Çdo përshkallëzim përfshin rreziqe të mëdha dhe mund të ndikojë fuqishëm në trashëgiminë politike të Trump. 
Disa këshilltarë të Trumpit në Këshillin e Sigurisë Kombëtare ka të ngjarë që po e këshillojnë të mos ndërmarrë veprime që mund të shtojnë intensitetin e sulmeve të Izraelit ndaj Iranit në ditët në vijim – sidomos pasi disa raketa iraniane kanë arritur të kalojnë mbrojtjen izraelito-amerikane dhe kanë shkaktuar viktima.
Netanyahu tani po argumenton se sulmimi i udhëheqësit Suprem të Iranit, Ali Khamenei, do ta përfundonte konfliktin, dhe jo ta përshkallëzonte atë.
Por një zyrtar amerikan, në mënyrë anonime, ka informuar disa media gjatë fundjavës se Trump është shprehur qartë kundër një veprimi të tillë.

Të dëgjosh zërat e MAGA-s dhe të tërhiqesh

Një nga faktorët më të rëndësishëm politikë që ka ndikim te Trump është mbështetja e tij e brendshme në SHBA.
Shumica e republikanëve në Kongres vazhdojnë të mbështesin fuqishëm Izraelin, përfshirë dhe furnizimin me armë nga SHBA-ja. Shumë prej tyre kanë përkrahur publikisht sulmet e Izraelit ndaj Iranit.

Por ka disa zëra të rëndësishëm brenda lëvizjes “Make America Great Again” (MAGA) të Trumpit që tani po kundërshtojnë hapur mbështetjen tradicionale “të hekurt” për Izraelin.
Në ditët e fundit, ata kanë ngritur pyetje pse SHBA-ja po rrezikon të përfshihet në një luftë në Lindjen e Mesme, kur Trump kishte premtuar një politikë të jashtme të fokusuar tek “Amerika e Para”.

Gazetari pro-Trump, Tucker Carlson, publikoi të premten një kritikë të ashpër, duke thënë se pretendimet e administratës se SHBA-ja nuk është e përfshirë, nuk janë të vërteta dhe se SHBA-ja duhet “ta lërë Izraelin”.

Ai tha se Netanyahu “dhe qeveria e tij e etur për luftë” po vepronin në një mënyrë që mund të tërheqë trupat amerikane për të luftuar në vend të tij.

Carlson shkroi: “Përfshirja në këtë luftë do të ishte si një shuplakë përballë miliona votuesve që votuan me shpresën se do të krijohej një qeveri që më në fund do të vendoste SHBA-në të parën”.

Po ashtu, përfaqësuesja amerikane dhe mbështetëse e fortë e Trump, Marjorie Taylor Greene, postoi në rrjetin X: “Kushdo që dëshiron me padurim që SHBA-ja të përfshihet plotësisht në luftën Izrael/Iran nuk është pjesë e politikës America First/MAGA”.

Kjo përbën një dobësi të madhe për Trumpin.
Krijon presion që ai të distancohet nga ofensiva e Izraelit, dhe ka sinjale që ai e ka bërë këtë, të paktën publikisht.

Debati brenda MAGA-s gjatë fundjavës përkoi me një postim të Trumpit në rrjetet sociale, ku ai tha se bashkohej me presidentin rus Putin në thirrjen për t’i dhënë fund luftës. Deri të dielën, Trump tha se Irani dhe Izraeli duhet të arrijnë një marrëveshje, duke shtuar: “SHBA nuk kishte asnjë lidhje me sulmin ndaj Iranit.”
Rreziku që mund të vriten ushtarë amerikanë do të fuqizonte ndjeshëm zërin izolacionist brenda MAGA-s, çka do ta detyronte Trumpin të tërhiqej edhe më shumë dhe të ushtronte presion ndaj Netanyahut që të përfundojë ofensivën sa më shpejt.

Trump: Irani ishte afër që të kishte armë bërthamore

Photo: Associated Press

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka deklaruar të martën se Irani “ishte shumë afër” që të kishte armë bërthamore.

“Mendoj se ata ishin shumë afër që të kishin një”, u ka thënë Trumpi gazetarëve në Air Force One, gjatë një udhëtimi për në Washington, raporton AP.

Ai ka akuzuar liderët iranian se nuk kanë gatishmëri për të arritur një marrëveshje për programin e tyre bërthamor, dhe ka sugjeruar se tani nuk ka shumë interes që të bisedojë me ta.

Deklarata e tij vjen pak pasi Trumpi, në një periudhë prej brenda tetë orësh të hënën, kaloi nga sugjerimi se një marrëveshje bërthamore me Iranin mbetej "e arritshme", në nxitjen e 9.5 milionë banorëve të Teheranit që të largoheshin për të shpëtuar jetën.

Ai ka ndërprerë vizitën e tij në samitin e G7-s që është mbajtur në Kanada të hënën për t'u kthyer në Uashington për bisedime urgjente me ekipin e tij të sigurisë kombëtare.

Ai pritej të mbërrinte në Shtëpinë e Bardhë të martën herët në një moment vendimtar në presidencën e tij.

Izraeli, me pesë ditë sulmesh me raketa, i ka shkaktuar dëme të konsiderueshme Iranit dhe beson se tani mund t'i japë një goditje të përhershme programit bërthamor të Teheranit, veçanërisht nëse merr pak më shumë ndihmë nga Trumpi.

Por thellimi i përfshirjes amerikane, ndoshta duke u siguruar izraelitëve bomba që shkatërrojnë bunkerët për të depërtuar në vendet bërthamore iraniane të ndërtuara thellë nën tokë ose duke ofruar mbështetje tjetër të drejtpërdrejtë ushtarake amerikane, mund të jetë me rrezik të madh politik për Trumpin.

Katz: Khamenein mund ta presë fati i njëjtë si i Saddam Husseinit

Ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, ka thënë të martën se liderin suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei, mund ta presë fati i njëjtë sikurse presidentit të dikurshëm të Irakut, Saddam Hussein, i cili ishte rrëzuar nga pushteti në vitin 2003 pas ndërhyrjes ushtarake të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

“Paralajmëroj diktatorin iranian të mos vazhdojë të kryejë krime lufte dhe të mos hedhë raketa ndaj qytetarëve izraelitë”, ka deklaruar Katz para zyrtarëve të lartë ushtarakë.

Mes tjerash, Izraeli ka thënë se sulmet e natës së kaluar në Iran kanë lënë të vrarë shefin e shtabit të Ushtrisë së Iranit, Ali Shadmanin, vetëm pak ditë pasi mori detyrën si zëvendësues i komandantit të vrarë në sulmet e para.

Irani ende nuk ka njoftuar për pretendimin.

Gjatë natës, Republika Islamike lansoi dy valë raketash si përgjigje ndaj sulmeve të Izraelit, duke lëshuar alarmet në disa pjesë të shtetit hebre.

Sulmet ishin më pak intensive se të një nate më herët, dhe nuk është raportuar për dëme direkte.

Paralajmërimet e shteteve për qytetarët e tyre në Iran e Izrael

Foto ilustrim

Photo: Associated Press

Shtetet gjithandej botës po u japin këshilla shtetasve të tyre që gjenden në Iran dhe Izrael, në këtë kohë të përshkallëzimit të luftimeve. Përderisa disa shtete po punojnë për evakuim të shtetasve të tyre, ka të tjera që po u rekomandojnë të strehohen.

Gjatë të martës, në Teheran raportohet se ka pasur shumë kolona të qytetarëve që janë larguar. Është dita e pestë që Irani dhe Izraeli po shkëmbejnë sulme ajrore në drejtim të njëri-tjetrit. Palët nuk kanë deklaruar se synojnë t’i ndalin sulmet në periudhë të shpejtë.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës: Në një përditësim të hënën, Ambasada e SHBA-së u ka kërkuar të gjithë zyrtarëve dhe familjarëve të tyre në Izrael, Bregun Perëndimor dhe Gazë të “strehohen në vend” dhe “afër rezidencave të tyre, deri në një njoftim të radhës”. “Ambasada e SHBA-së nuk është në pozitë aktualisht që t’i evakuojë ose të asistojë direkt në largimin nga Izraeli”, thuhet në njoftim.

Për amerikanët në Iran, ambasada virtuale ka paralajmëruar qytetarët të përgatiten “për strehim për periudha më të gjata”. “Qeveria e SHBA-së nuk ka marrëdhënie diplomatike ose konsullore me Republikën Islamike të Iranit”, u tha në përditësim.

Australia: Duke folur në transmetues publik, ministrja e Jashtme e Australisë, Penny Wong, ka thënë se rreth 650 shtetas të Australisë në Iran janë regjistruar që të largohen. Rreth 600 të tjerë janë regjistruar për largim nga Izraeli, ka thënë ajo.

Wong ka shtuar se autoritetet planifikojnë t’u ndihmojnë shtetasve të tyre kur të jetë e sigurt që mund të largohen.

India: Studentët indianë në Teheran janë larguar nga qyteti, e disa po pritet të largohen nga Irani përmes Armenisë, ka njoftuar Ministria e Jashtme e Indisë. Qeveria e Indisë po përpiqet të lehtësojë evakuimet për qytetarët e vet nga Irani dhe tashmë ka nisur punën për këtë.

Pakistani: Qindra studentë pakistanezë janë larguar nga Teherani pas sulmeve të vazhdueshme të Izraelit. Raportohet se qindra pakistanezë janë larguar nga Irani. Aktualisht shtetasve të Pakistanit u ndalohet të udhëtojnë drejt Iranit.

Më 13 qershor, edhe Ministria e Punëve të Jashtme e Kosovës këshilloi qytetarët që ndodhen në Izrael që të shmangin lëvizjet e panevojshme dhe të qëndrojnë në vende të sigurta.

Trump: Synojmë përfundim real të konfliktit Izrael-Iran

Photo: Associated Press

Tek iu ka përgjigjur pyetjeve të gazetarëve në avionin presidencial “Air Force One”, presidenti amerikan Donald Trump ka thënë të martën se Shtetet e Bashkuara të Amerikës synojnë t’i japin një “përfundim real” konfliktit mes Iranit dhe Izraelit, dhe jo thjesht të arrijnë marrëveshje të armëpushimit, ka raportuar The Guardian.

“Nuk po synojmë armëpushim, ne po synojmë diçka më të mirë se një armëpushim”, ka deklaruar Trump.

Presidenti amerikan ka shtuar se dëshiron që Irani të “dorëzohet plotësisht” lidhur me programin e tij bërthamor.

Ai ka shkruar gjithashtu në platformën “Truth Social”, se nuk ka kontaktuar me udhëheqësinë iraniane për bisedime të paqes në asnjë “mënyrë apo formë”, duke shtuar se Republika Islamike “duhet të kishte pranuar marrëveshjen që ishte në tryezë”.

“Washington Post”: Nëse Netanyahu synon rrëzimin e regjimit në Teheran, SHBA-ja duhet të veprojë me kujdes

Foto: Arkiv

Photo: Associated Press

Në një koment të redaksisë së gazetës “Washington Post” mbi eskalimin e gjendjes mes Izraelit dhe Iranit, paralajmërohet SHBA-ja dhe veçanërisht presidenti Donald Trump që të mos bëhet pjesë e një lufte të re në Lindjen e Mesme, aq më pak SHBA-ja s’duhet të bëhet pjesë e një përpjekjeje për ta rrëzuar regjimin iranian.

Sipas “Washington Post”, qëllimet e SHBA-së dhe të Izraelit aktualisht janë të ndryshme. Trump është i interesuar për të rifilluar bisedimet me Iranin dhe për të arritur një marrëveshje të re për kufizimin e programit bërthamor iranian, ndërkohë që Izraeli – nën udhëheqjen e Benjamin Netanjahut – vazhdon ofensivën ushtarake, duke sulmuar caqe të ndryshme brenda Iranit: nga baza ushtarake dhe objekte bërthamore deri te aeroportet dhe stacionet e policisë.

“Washington Post” nënvizon se qëllimi i vërtetë i Netanjahut nuk është vetëm ta ndalë programin bërthamor iranian apo t’i ndalë raketat iraniane ndaj qyteteve izraelite, por ndoshta të dobësojë aq shumë shtetin iranian, saqë kjo të shpie në rënien e regjimit. Ai e sheh momentin si të favorshëm: forcat izraelite kanë dobësuar ndjeshëm përfaqësuesit e Iranit në Gazë dhe Libanin Jugor, dhe regjimi i Asadit në Siri ka rënë.

Por për të goditur strukturat më të mbrojtura iraniane – si objekti bërthamor në Fordow, i ndërtuar thellë në mal – Izraeli nuk ka kapacitete teknike. Për këtë i nevojiten bombat e rënda amerikane MOP dhe avionët B-2. Këto i ka SHBA-ja, Izraeli nuk i ka. Nëse SHBA-ja vendos të ndihmojë në këtë sulm, atëherë do të përfshiheshin drejtpërdrejt në luftë me Iranin.

Trump ndodhet mes dy presionesh të kundërta: nga njëra anë janë aleatët proizraelitë dhe armiqtë e Iranit që kërkojnë ndërhyrje ushtarake amerikane; nga ana tjetër, mbështetësit e tij izolacionistë që duan të shmangin çdo përfshirje dhe ta lënë Izraelin të veprojë vetë.

Irani, ndërkohë, ka shmangur goditjen e caqeve amerikane, ndoshta për të mos i dhënë SHBA-së një justifikim për t’u përfshirë ushtarakisht. Gjithsesi, SHBA-ja është de fakto e përfshirë në konflikt, pasi është partneri kryesor i Izraelit dhe ka detyrim ta ndihmojë në mbrojtjen ndaj sulmeve raketore iraniane.

Në koment “Washington Post” paralajmëron se është iluzion të besohet se një ndërhyrje e jashtme mund të sjellë ndërrim regjimi pa pasoja. Përvojat në Libi dhe Afganistan tregojnë se është e lehtë ta rrëzosh një regjim me bomba, por shumë më e vështirë të instalosh një qeveri të qëndrueshme dhe të moderuar. Nëse qëllimi i Netanjahut është rrëzimi i regjimit në Teheran, SHBA-ja duhet ta detyrojë atë të shpjegojë planin për kohën pas rrëzimit të regjimit dhe të marrë masa për të shmangur një kaos të ngjashëm si në Libi dhe Afganistan. Ky kaos nxiti ekstremizëm dhe destabilitet rajonal. Ende ekziston mundësia për t’i rifilluar negociatat bërthamore, por dritarja kohore për këtë opsion mund të mbyllet shpejt.

Përgatiti: E.R.
 

Trump për sulmet e Izraelit: Do ta kuptoni për dy ditë

Photo: Associated Press

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ka thënë të hënën se dëshiron një “fund të vërtetë” për problemin bërthamor me Iranin, tek ka theksuar se Republika Islamike duhet të “heqë dorë plotësisht” nga armët bërthamore, sipas komenteve të postuara nga një gazetar i transmetuesit amerikan “CBS News” në platformën X, raporton The Guardian.

Sipas gazetarit, Trumpi i bëri komentet gjatë largimit të tij në mesnatë nga Kanadaja, ku mori pjesë në samitin e shtatë të vendeve më të industrializuara (G7)

Mes tjerash, Trumpi ka thënë se Izraeli nuk do të ngadalësojë sulmet ndaj Iranit.

“Do ta kuptoni në dy ditët e ardhshme. Do ta kuptoni. Deri tani, askush nuk ka ngadalësuar”, ka deklaruar presidenti amerikan.

Presidenti ka thënë se mund ta dërgojë emisarin për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, ose nënpresidentin JD Vance për t’u takuar me përfaqësuesit iranianë.

I pyetur nëse përfshirja e SHBA-së do ta shkatërronte programin bërthamor të Iranit, ai u përgjigj se shpresonte që programi i tyre të jetë “zhdukur shumë përpara se të ndodhë kjo”.

Pos sulmeve në Iran, Izraeli s’ndal luftën në Gazë

Të paktën 45 persona kanë vdekur nga sulmet izraelite në Khan Younis, në jug të Rripit të Gazës, teksa po prisnin për kamionët me ndihma humanitare, ka njoftuar Ministria e Shëndetësisë së territorit.

Ndër të tjera, zyrtarët shëndetësorë kanë shtuar se dhjetëra persona kanë mbetur të plagosur, ka raportuar The Guardian.

Ngjarjet kanë ndodhur një ditë pasi pesë civilë palestinezë u vranë, krahas disa të tjerëve të plagosur rëndë, kur forcat izraelite hapën zjarr mbi njerëzit që po prisnin ndihmat në veriperëndim të qytetit të Gazës.

Të hënën, u raportua gjithashtu se 37 persona mbetën të vrarë nga të shtënat pranë qendrave të shpërndarjes së ushqimit të drejtuara nga kontraktorë privatë amerikanë, të cilat ishin të mbrojtura nga trupa izraelite.

Në të njëjtën kohë me luftën në Gazë, Izraeli është duke kryer bombardime edhe në Iran qe pesë ditë. E po përballet edhe me sulme nga Irani.

Shtetet myslimane dënojnë sulmet izraelite: Konflikti të zgjidhet vetëm me diplomaci

Ministrat e Jashtëm të 20 shteteve arabe dhe myslimane i kanë dënuar sulmet izraelite ndaj Iranit, duke bërë thirrje për ulje të tensioneve nëpërmjet një deklarate të përbashkët.

Siç ka raportuar CNN të martën, ministrat e Egjiptit, Jordanisë, Pakistanit, Bahreinit, Bruneit, Turqisë, Çadit, Algjerisë, Komoreve, Emirateve të Bashkuara Arabe, Djibouti, Arabisë Saudite, Sudanit, Somalisë, Irakut, Omanit, Katarit, Kuvajtit, Libisë dhe Mauritanisë shprehën “shqetësimin e tyre të thellë për përshkallëzimin e rrezikshëm në rajon”.

Zyrtarët e këtyre vendeve po ashtu theksuan nevojën për të respektuar sovranitetin dhe integritetin territorial të shteteve dhe parimet e fqinjësisë së mirë “duke i nxitur palët të zgjidhin mosmarrëveshjet e tyre me mjete paqësore”.

Këto vende po ashtu theksuan rëndësinë e krijimit të një Lindjeje të Mesme pa armë bërthamore dhe armë të tjera të shkatërrimit në masë.

Izraeli s’është palë në traktat, një marrëveshje ndërkombëtare e hartuar për parandalimin e përhapjes së armëve bërthamore.

Ministrat shtuan se konflikti duhet të zgjidhet vetëm nëpërmjet diplomacisë.

Shtetasit e huaj po largohen nga Irani

Photo: Associated Press

Studentët indianë në Teheran janë larguar nga kryeqyteti iranian teksa disa prej tyre pritet që të largohen nga Irani përmes Armenisë, ka njoftuar të martën ministria e Punëve të Jashtme të Indisë.

Qeveria indiane po përpiqet të lehtësojë evakuuimin e qytetarëve të saj nga Republika Islamike, duke krijuar disa kanale të ndryshme për njerëzit që të kontaktojnë zyrtarët shtetërorë, përderisa konflikti mes Iranit dhe Izraelit është në përshkallëzim e sipër.

“Studentët indianë në Teheran janë larguar nga qyteti për arsye të sigurisë, nëpërmjet marrëveshjeve të arritura nga ambasada”, ka bërë të ditur zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Indisë, Randhir Jaiswal. “Banorëve të tjerë që janë të pavarur në aspektin e transportit u është këshilluar gjithashtu të largohen nga qyteti, për shkak të situatës që po zhvillohet”.

Ai ka shtuar se disa shtetas indianë “janë ndihmuar të largohen nga Irani përmes kufirit me Armeninë” dhe se ambasada indiane në Iran “mbetet vazhdimisht në kontakt me komunitetin me qëllim ofrimin e të gjithë ndihmës së mundshme”.

Irani është destinacion i njohur për studentët universitarë nga India, veçanërisht për ata që studiojnë mjekësi.

Nga ana tjetër, qindra studentë pakistanezë janë larguar po ashtu nga Teherani për shkak të sulmeve të përditshme të Izraelit mbi qytetin, janë kthyer në Pakistan, sipas një zyrtari lokal për CNN-in.

Sipas zëvendëskomisionerit të Taftanit, Qasim Shahwani, 214 studentë mbërritën nga Teherani dhe kaluan kufirin nëpërmjet pikës kufitare të Taftanit në provincën Baloçistan ditën e hënë.

Ai ka shtuar se 500 pelegrinë gjithashtu janë kthyer përmes së njëjtës pikë kufitare.

“Të gjithë personat e kthyer po u nënshtrohen procedurave të emigracionit, regjistrimit dhe kontrollit shëndetësor, për të adresuar me shpejtësi çdo rrezik të mundshëm”, ka thënë ai për CNN.

Sipas një zyrtari të Agjencisë Federale të Hetimeve (FIA), qytetarët pakistanezë aktualisht e kanë të ndaluar të udhëtojnë drejt Iranit.

Frika ka kapluar iranianët, ndërsa Izraeli është zotuar të vazhdojë sulmet ndaj Republikës Islamike për shkak të programit bërthamor, dhe shumë banorë po largohen nga qytetet e mëdha për të kërkuar zona më të sigurta.

Izraeli thotë se e ka vrarë të sapoemëruarin shef të shtabit ushtarak në Iran

Izraeli ka thënë se sulmet e natës në Iran kanë vrarë shefin e shtabit të Ushtrisë së Iranit, vetëm pak ditë pasi mori detyrën si zëvendësues i komandantit të vrarë në sulmet e para.

“Me inteligjencë precize nga Forcat e Mbrojtjes të Izraelit dhe shansin e papritur gjatë natës, Forca Ajrore e Izraelit ka goditur një qendër komanduese në zemër të Teheranit dhe ka eliminuar Ali Shadmanin”, thuhet në njoftim të Ushtrisë së Izraelit.

Irani ende nuk ka njoftuar për pretendimin.

Shadmani mori detyrën të premten, menjëherë pasi Izraeli vrau komandantët kryesorë, përfshirë pararendësin e tij, gjenerallejtënant Gholam Ali Rashidin.

Rashidi dhe Shadmani kanë udhëhequr një njësit që koordinon ushtrinë e rregullt me Gardën Revolucionare Iraniane.

Sipas Ushtrisë së Izraelit, “në disa role të ndryshme, Shadmani ka ndikuar direkt në planet operacionale të Iranit kundër shtetit të Izraelit”.

Trump kritikon Macronin, thotë se s’u largua nga takimi për të punuar në armëpushimin Izrael-Iran

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, e ka mohuar se largimi i tij i hershëm nga samiti i shtatë vendeve më të industrializuara të botës (G7), që po mbahet në Kanada, ka pasur të bëjë me angazhimin për të siguruar marrëveshje të armëpushimit ndërmjet Izraelit dhe Iranit.

Trumpi gjithashtu e kritikoi homologun e tij francez, Emmanuel Macron, tek e kualifikoi si person “që kërkon publicitet”. Sipas presidentit amerikan, Macroni nuk ka pasur as idenë më të vogël se pse ai po kthehej në Washington dhe se arsyeja ishte shumë herë “më e madhe” sesa armëpushimi.

“Presidenti që kërkon publicitet, Emmanuel Macron i Francës, gabimisht tha se unë lashë Samitin e G7-ës, në Kanada, për t’u kthyer në Washington për të punuar për një “armëpushim” mes Izraelit dhe Iranit. Gabim!”, ka shkruar Trump në platformën “Truth Social”. “Ai nuk ka asnjë ide pse jam tani në rrugë për në Washington, por sigurisht që nuk ka të bëjë fare me një armëpushim. Është diçka shumë më e madhe se kaq. Qoftë me qëllim apo jo, Emmanuel gjithmonë e ka gabim. Qëndroni në pritje!”, ka shtuar ai.

Liderët e G7-s thirrje për depërshkallëzim në Lindje të Mesme, Trumpi largohet më herët

Liderët e shtatë vendeve më të industrializuara të botës kanë bërë thirrje për depërshkallëzim të situatës në Lindje të Mesme, si dhe për armëpushim në Rripin e Gazës, raporton BBC.

Përmes një deklarate të përbashkët, ata ripërsëritën përkushtimin e tyre për paqe dhe stabilitet në rajon, tek shtuan se në këtë kontekst Izraeli ka të drejtë të mbrojë veten.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, u largua nga samiti më herët se liderët e tjerë.

Bazuar në raportime, Trumpi e kishte udhëzuar Këshillin e Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë të mblidhej menjëherë pas kthimit të tij, teksa Izraeli dhe Irani janë duke shkëmbyer sulme për ditën e pestë me radhë.

Në Shtëpinë e Bardhë bënë të ditur se presidenti amerikan pati një ditë të mrekullueshme në samit, duke thënë se u arrit shumë, përfshirë një marrëveshje tregtare midis SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar.

Shpërthime në Teheran, iranianët braktisin shtëpitë

Foto: Rrjete sociale

Mediat në Iran kanë raportuar se ka pasur shpërthime të rënda nga ajri në Teheran gjatë orëve të hershme të mëngjesit të së martës.

E “The Guardian” ka publikuar fotografi që tregojnë kolona të gjata të veturave duke u larguar menjëherë pasi presidenti amerikan, Donald Trump, u bëri thirrje që të evakuohen nga kryeqyteti “sa më herët”.

Gjatë natës, Irani lansoi dy valë raketash si përgjigje ndaj sulmeve të Izraelit, duke lëshuar alarmet në disa pjesë të shtetit hebre.

Sulmet ishin më pak intensive se një natë më herët, dhe nuk është raportuar për dëme direkte.

Duke folur për mediat, kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka thënë se shteti i tij i ka dëmtuar dukshëm programet bërthamore dhe të raketave balistike të Iranit – por se “u duhet ende më shumë kohë”.

E orë më parë, presidenti amerikan, Donald Trump, u largua më herët nga samiti i G7-s. Liderët e shtatë shteteve më të fuqishme kanë bërë thirrje për depërshkallëzim në Lindje të Mesme, përfshirë një armëpushim në Gaza.