Në një bashkëbisedim në podcastin “PIKË” me Azem Vllasin, publicisti Veton Surroi e ka cilësuar Marrëveshjen e Rambouilletit si një nga momentet më të rëndësishme në rrugën drejt pavarësisë së Kosovës.
Surroi ka përshkruar se si delegacioni kosovar, përfshirë liderin Ibrahim Rugova, kishte arritur në Rambouillet me një qëllim të qartë: të siguroheshin kushte që do të mundësonin një kalim të sigurt nga konflikti në një periudhë paqeje, me garanci për të ardhmen politike të Kosovës.
Në një periudhë kur lufta ishte e pashmangshme dhe tensionet ndërkombëtare ishin në kulmin e tyre, marrëveshja që po negocionin nuk ishte ajo për pavarësinë e Kosovës, por për një proces që do të çonte në të, tregon Surroi.
Për Surroin, ky moment ishte shumë i rëndësishëm, pasi ai dhe delegacioni kosovar kishin hartuar një formulim që do të garantojë referendumin përfundimtar të Kosovës pas një periudhe të administratës ndërkombëtare, duke krijuar një mundësi që populli i Kosovës të vendosë për të ardhmen e tij. Kjo ishte një mundësi për të siguruar që një ditë, pavarësia e Kosovës do të ishte e mundur.
“Ne e nënshkruam marrëveshjen me një formulim të tillë, duke e ruajtur mundësinë që Kosova të merrte një vendim të lirë për të ardhmen e saj. Ishte një lëvizje taktike e domosdoshme, sepse e dinim që e ardhmja e Kosovës nuk do të varet nga nënshkrimi i një marrëveshjeje, por nga fuqia e popullit për të realizuar atë që kishte vendosur”, ka thënë Surroi gjatë bisedës.
Një moment tjetër kyç që Surroi ndau ishte kundërshtimi i disa prej anëtarëve të delegacionit kosovar ndaj formulimit që kishte përmbajtur kërkesën për një referendum. Sipas Surroit, figura si Hashim Thaçi ishin skeptik dhe kishin dyshime për nënshkrimin e marrëveshjes. Megjithatë, një marrëveshje u arrit dhe ajo u nënshkrua, por me një formulim që e shpallte njëkohësisht si një marrëveshje të përkrahur nga Kosova, përkundër refuzimit të Serbisë.
Marrëveshja e Rambouilletit nuk do të kalonte pa sfida. Pas nënshkrimit, Serbia refuzoi të pranonte dhe tensionet u rritën. Megjithatë, ajo shërbeu si një hap i rëndësishëm për proceset ndërkombëtare që pasuan, përfshirë ndërhyrjen ushtarake të NATO-s dhe miratimin e Rezolutës 1244 të Kombeve të Bashkuara, që i dha hapësirë për zhvillimin e një administrate ndërkombëtare dhe përgatitjen e Kosovës për pavarësinë e saj.
“Ky dokument i nënshkruar në Rambouillet u përdor si baza legale për ndërhyrjen e NATO-s dhe për zhvillimin e proceseve që pasuan, duke përfshirë Rezolutën 1244 dhe Konferencën e Vjenës që sollën një zgjidhje përfundimtare për Kosovën”, deklaroi Surroi.
