Kosova ende pa vaksina kundër kancerit të qafës së mitrës

Kosova është një nga shtetet e fundit në Evropë që ka mbetur pa e futur ende vaksinën për parandalimin e këtij lloj kanceri në programin e rregullt të vaksinimit.

Vaksina kundër Papilluma Virusit (HPV), sipas studimeve të ndryshme, parandalon rastet e kancerit të qafës së mitrës me gati 90 për qind, ndërsa parandalon edhe infeksione të tjera.

Në Kosovë, brenda një viti, sipas të dhënave të QKUK-së, 100 vajza ose gra diagnostikohen me këtë lloj kanceri.

Faik Hoti nga Ministria e Shëndetësisë ka deklaruar që ky institucion planifikon që të fillojë vaksinimin me 300 doza. Fillimisht si fazë pilotuese.

“Ministria e Shëndetësisë edhe sivjet ka porositur edhe 300 vaksina kundër kancerit të qafës së mitrës, pra kundër virusit humana papillona siç njihet, dhe ne presim që këto vaksina në vitin e parë t’u jepen personave në baza vullnetare në një formë testuese duke përzgjedhur ata persona që kanë dispozitë gjenetike”, ka thënë Hoti.

Ai ka deklaruar se në rast që shohin se nuk do të ketë ngurrim për t’u vaksinuar, vitin tjetër do të rritet numri i vaksinave.

“MSH-ja patjetër që do të bëjë një lloj fushate informuese, t’i informojë targe grupet që vaksinohen të parat me informacione burimore, me rëndësinë e vaksinimit dhe të shohim se sa vullnetarë do t’i kemi prej gjinisë femërore nga grupacioni i moshës nga 12-13 vjeç. Nëse shohim që interesimi është i madh atëherë kjo nënkupton që me automatizëm, vitin tjetër, numri i dozave do të shumëfishohet dhe do të shkohet nga ajo që kjo vaksinë të futet në kalendarin e vaksinave të rregullta”, shtoi ai.

Pranvera Zejnullahu-Raci është gjinekologe që punon me raste të tilla. Asaj i rastis shpesh në raste kur pacientet kërkojnë ndihmë shëndetësore kur sëmundja ka avancuar.

“Problemi i kancerit të qafës së mitrës është problem shumë i madh, bile për keqardhje është që një numër i madh i rasteve të grave tona vijnë në stade shumë të avancuara dhe që shpesh janë inoperative me prognozë shumë të keqe”, u shpreh Zejnullahu-Raci.

Jo vetëm gratë e vajzat duhet të vaksinohen me HPV vaksinën.

“Rekomandohet edhe për gjininë mashkullore, pasi që lidhet shpesh me kancerin cervikal edhe nuk e potencojnë faktin që HPV është sëmundje seksualisht e transmetueshme kështu që nëse mbrohen edhe gjinia mashkullore atëherë duhet ta reduktojnë numrin e rasteve të cilat pastaj partnerët mund t’i marrin nga njëri-tjetri”, shtoi ajo.

Zejnullahu-Raci së bashku me dy kolegë të Klinikës së Gjinekologjisë kanë bërë punim për këtë çështje. Të dhënat e punimit flasin për 70 për qind të grave që nuk e dinë fare ekzistencën e kësaj vaksine.

“Nga 800 pyetësorë të shpërndarë, 645 u plotësuan dhe u kthyen (80.6%). Vetëm 0.5% e grave ishin vaksinuar kundër HPV. Shumica e të anketuarve (66.4%) nuk kishin njohuri të mëparshme për HPV (human papillomavirus). Vetëm 27.6% e të anketuarve ishin të vetëdijshëm se HPV është përgjegjës për kancerin e qafës së mitrës. Rreth dy të tretat (70.1%) e të anketuarve nuk kishin dëgjuar kurrë për vaksinën HPV dhe vetëm 24% e dinin se vaksina HPV mund ta parandalojë kancerin e qafës së mitrës”, thuhet në konkluzionet e punimit.

Kanceri i qafës së mitrës, i cili shkaktohet nga HPV - një infeksion i zakonshëm seksualisht i transmetueshëm - është i shërueshëm nëse zbulohet dhe trajtohet herët.

Studimet ndërkombëtare kanë konstatuar që në vendet ku janë vaksinuar vajzat e moshës 12-13 vjeçe, rastet janë reduktuar në rënie prej 87 për qind.