Në Gjermani bie gatishmëria për ta kujtuar të kaluarën naziste

Për herë të parë, një shumicë relative e popullsisë dëshiron të vërë një “vijë” me të kaluarën naziste të Gjermanisë sa i përket kulturës së kujtesës, siç tregohet nga studimi i ri i fondacionit “Kujtim Përgjegjësi e Ardhme" (Erinnerung Verantwortung Zukunft) (EVZ)). Vetëm 42.8 për qind e të anketuarve thanë se ishte e rëndësishme për ata që ta mbanin gjallë kujtimin e krimeve të diktaturës naziste

Qytetarët në Gjermani ndonjëherë kanë boshllëqe të mëdha në njohuritë e tyre për diktaturën naziste dhe kanë gjithnjë e më pak vullnet për t'iu qasur në mënyrë kritike Rajhut të Tretë. Për herë të parë, një shumicë relative e popullsisë dëshiron të vërë një “vijë” me të kaluarën naziste të Gjermanisë sa i përket kulturës së kujtesës, siç tregohet nga studimi i ri i fondacionit “Kujtim Përgjegjësi e Ardhme" (Erinnerung Verantwortung Zukunft) (EVZ)). Vetëm 42.8 për qind e të anketuarve thanë se ishte e rëndësishme për ata që ta mbanin gjallë kujtimin e krimeve të diktaturës naziste.

Sipas rezultateve, 38.1 për qind e të anketuarve ishin plotësisht ose disi dakord me tezën se është “koha për të hequr një vijë ndarëse nën epokën e nacionalsocializmit (diktaturës naziste). 37.2% ishin pjesërisht ose plotësisht kundër kësaj ideje. Që nga viti 2018, kjo pyetje është bërë në mënyrë të ngjashme edhe në katër studime të mëparshme të Fondacionit - por këtë herë, për herë të parë, shumica e të anketuarve u shprehën ndryshe.

Njerëzit e moshës së mesme dhe votuesit e AfD-së prireshin të pajtoheshin me pohimin “e heqjes vijë”. Të rinjtë dhe të moshuarit, si dhe ata me nivele më të larta arsimimi, si tendencë janë që kujtimi i së kaluarës naziste të vazhdojë. Megjithatë, një shumicë prej 43.6 për qind janë dakord me pikëpamjen se “ne duhet të përqendrohemi në problemet aktuale”.

Në anketë, 44.8 për qind e të anketuarve thanë se zemërohen që “gjermanët ende fajësohen sot për krimet e kryera kundër hebrenjve”. 28.2 për qind nuk ishin dakord me këtë deklaratë. Teza të tilla si “nuk e kuptoj pse duhet të vazhdoj të shqyrtoj historinë e nacionalsocializmit sot” dhe “më duket normale që brezat e ardhshëm të mos e shqyrtojnë më epokën e Nacional Socializmit” u kundërshtuan në shumicë.

Vetëm rreth një e treta (35.5 për qind) e të anketuarve ishin në gjendje të shpjegonin shkurtimisht se çfarë nënkuptohej me termin eutanazi, pra vrasja e qëllimshme e njerëzve të sëmurë, në kontekstin e epokës naziste. Rreth tri të katërtat e të anketuarve nuk mund të jepnin vlerësime realiste për numrin e viktimave. Kjo kishte të bënte edhe me numrin e romëve të vrarë ose numrin e punëtorëve me punë të detyruar.

Veronika Hager, punonjëse kërkimore në Fondacionin EVZ, e përshkroi rezultatin si një “pikë kthese në kulturën e kujtesës”. “Për gjithnjë e më shumë njerëz, nazizmi është thjesht një periudhë tjetër historike, e cila nuk ka më shumë të bëjë me të tashmen dhe një orientim vlerash këtu dhe tani”, tregoi Hager. Kjo duhet kundërshtuar.

Një tjetër përfundim i studimit është se shumë njerëz, veçanërisht të rinjtë, duan të angazhohen më shumë në kujtimin e së kaluarës naziste të Gjermanisë.

Çështjet aktuale politike luajnë gjithashtu një rol në studim: gjashtë nga dhjetë të anketuar (58.2 për qind) e konsiderojnë AfD-në të pavotueshme në zgjedhje, duke pasur parasysh historinë gjermane. Rreth 50 për qind thanë më tej se AfD-ja ishte po aq kërcënuese për shoqërinë gjermane sa dikur NSDAP (partia e Hitlerit). 57.7 për qind besonin se është e drejtë që AfD të karakterizohet si parti e ekstremit të djathtë.

Në studim, 44.4 për qind e të anketuarve thanë se e konsideronin përgjegjësi të tyre personale të tregonin solidaritet me hebrenjtë në Gjermani, 23.3 për qind e kundërshtuan këtë dhe 32.1 për qind u përgjigjën pjesërisht. 39.8% e të anketuarve kundërshtuan deklaratën se "Gjermania ka një detyrim të veçantë ndaj Izraelit". Kjo deklaratë u miratua nga 28.5 për qind e të anketuarve.

Studimi bazohet në një anketë online të kryer në tetor 2024 midis 3 mijë  personave të moshës 18 vjeç e lart që e kanë Gjermaninë vend të përhershëm qëndrimi. Mosha mesatare e të anketuarve ishte 52.6 vjeç. Studimi konsiderohet përfaqësues për të gjithë popullatën.