Rritjet më të mëdha të turbulencave patën rrugët e fluturimeve në SHBA dhe Atlantikun e Veriut. Evropa, Lindja e Mesme dhe Atlantiku Jugor gjithashtu panë rritje të ndjeshme të turbulencave. Profesori Williams ka theksuar se rritja e turbulencës ishte për shkak fryrjes më të madhe të erës - ose ndryshimeve në shpejtësinë e erës - në rrjedhën e avionit, sistem i fortë ere që fryn nga perëndimi në lindje, rreth pesë deri në shtatë milje mbi sipërfaqen e Tokës.
(BBC ) - Turbulencat gjatë fluturimeve janë rritur pasi ndryshimet klimatike kanë ngrohur planetin, thonë studiuesit.
Shkencëtarët në Universitetin Reading në Mbretërinë e Bashkuar kanë studiuar turbulencat në ajër të pastër, të cilat është më e vështirë për pilotët t’i shmangin.
Ata zbuluan se turbulencat e rënda ishin rritur 55% midis 1979 dhe 2020 në një rrugë tipike të ngarkuar në Atlantikun e Veriut.
Ato e zvogëlojnë rritjen në ndryshimet në shpejtësinë e erës në lartësi të mëdha për shkak të ajrit më të ngrohtë nga emetimet e karbonit.
“Pas një dekade kërkimi që tregon se ndryshimi i klimës do të rrisë turbulencat në ajër të pastër në të ardhmen, ne tani kemi prova që sugjerojnë se rritja tashmë ka filluar”, ka thënë profesori Paul Williams, shkencëtar atmosferik në Universitetin e Reading, i cili ishte bashkautor në studim.
“Ne duhet të investojmë në përmirësimin e sistemeve të parashikimit dhe zbulimit të turbulencave, për të parandaluar që ajri më i ashpër të shndërrohet në fluturime më të trazuara në dekadat e ardhshme”.
Rritjet më të mëdha të turbulencave patën rrugët e fluturimeve në SHBA dhe Atlantikun e Veriut. Evropa, Lindja e Mesme dhe Atlantiku Jugor gjithashtu panë rritje të ndjeshme të turbulencave.
Profesori Williams ka theksuar se rritja e turbulencës ishte për shkak të fryrjes më të madhe të erës - ose ndryshimeve në shpejtësinë e erës - në rrjedhën e avionit, sistem i fortë ere që fryn nga perëndimi në lindje, rreth pesë deri në shtatë milje mbi sipërfaqen e Tokës. Ai ekziston kryesisht për shkak të një ndryshimi në temperaturë midis ekuatorit dhe poleve të botës.
Teksa satelitët nuk mund ta vënë re turbulencën, ata mund të shohin strukturën dhe formën e rrjedhës së avionit, duke e lejuar atë të analizohet.
Radari mund të marrë turbulencat nga stuhitë, por turbulenca në ajër të pastër është pothuajse e padukshme dhe e vështirë për t’u zbuluar.
Fluturimet e turbullta nuk janë vetëm të pakëndshme, por mund të shkaktojnë edhe lëndime për ata që janë në fluturim. Turbulencat e forta janë shumë të rralla, por turbulencat në ajër të pastër mund të paraqiten papritmas, kur pasagjerët nuk janë të lidhur me rrip.
“Askush nuk duhet të ndalojë së fluturuari, sepse ka frikë nga turbulencat, por është e arsyeshme të mbani rripin e sigurimit të lidhur gjatë gjithë kohës, përveç nëse jeni duke lëvizur përreth, gjë që bëjnë pilotët”, ka sqaruar Prof Williams. “Kjo është pothuajse një garanci se do të jeni të sigurt edhe në turbulencat më të këqija”.
Ka edhe pasoja financiare. Industria e aviacionit humbet midis 150 milionë dollarë dhe 500 milionë dollarë vetëm në SHBA çdo vit për shkak të efekteve të turbulencës, duke përfshirë konsumimin e avionëve, kanë njoftuar studiuesit. Studimi u botua në revistën, Geophysical Research Letters.
Përktheu: Blerta Haxhiu