“Ishte si një luftë në të gjelbër”, tha Asmar. Asmar dhe banorë të tjerë të Heliopolisit - një lagje e vjetër që krenohet me disa nga ndërtesat më të rëndësishme të qytetit të fillimit të shekullit 20 - numëruan pemët në Rrugën Nehru, duke etiketuar secilën prej tyre sipas figurave të famshme egjiptiane. Pesë ditë më vonë, policia hoqi tabelat dhe Asmar mori një paralajmërim nga zyrtarët e sigurisë
Kajro, 13 mars (AP) - Disa muaj më parë, Choucri Asmar ndau mendjen se nuk ishte gati të hiqte dorë nga shpresa. Kështu udhëhoqi një grup banorësh në “një demonstrim paqësor për të mbrojtur pemët” në lagjen e tij në Kajro.
Autoritetet egjiptiane po planifikonin ta pastronin një rrugë të madhe me akacie dhe palma - pjesë e projekteve gjithëpërfshirëse të rizhvillimit urban që po transformojnë pjesën më të madhe të Kajros historike.
“Luftë e gjelbër”
“Ishte si një luftë në të gjelbër”, tha Asmar.
Asmar dhe banorë të tjerë të Heliopolisit - një lagje e vjetër që krenohet me disa nga ndërtesat më të rëndësishme të qytetit të fillimit të shekullit të 20-të - numëruan pemët në Rrugën Nehru, duke etiketuar secilën prej tyre sipas figurave të famshme egjiptiane. Pesë ditë më vonë, policia hoqi tabelat dhe Asmar mori një paralajmërim nga zyrtarët e sigurisë. Pemët kanë mbijetuar, për momentin, ndërsa shumë të tjerë aty pranë nuk kanë mbijetuar, drutë e tyre janë prerë në copa dhe janë tërhequr me kamionë.
Një pjesë e parkut ngjitur u rrafshua për të ngritur një monument guri që përkujton zhvillimin e rrugëve dhe të autostradave të Kajros, ndërsa një kopsht publik aty pranë që daton nga fillimi i shekullit të 20-të u shkatërrua për t'i hapur rrugë një rruge të re dhe një stacioni karburanti në pronësi të shtetit.
Asmar tha se midis gushtit 2019 dhe janarit 2020, Heliopolis humbi rreth 396.000 metra katrorë hapësirë të gjelbër.
“Dhe më pas ne ndaluam së numëruari, por humbëm shumë më tepër”, tha ai. Ai përshkroi se ndihej i çorientuar në rrugët dikur të njohura.
Janë rreth 73 fusha futbolli me vlerë gjelbërimi në vetëm një lagje të metropolit të gjerë që shtrihet nga Piramidat në Giza në perëndim, përtej Lumit Nil, deri te zhvillimet e reja moderne në lindje. Heliopolis përbën jo më shumë se një të pestën e kryeqytetit në zonë. Popullsia e Kajros prej rreth 20 milionë banorësh është e shpërndarë në rreth 648 kilometra katrorë, duke e bërë atë një nga qytetet më të dendura në botë.
Të dhënat mjedisore të Egjiptit janë nën shqyrtim pasi ai pret konferencën e OKB-së për klimën COP27 në qytetin turistik Sharm el-Sheikh të Detit të Kuq në nëntor.
Heshtja qeveritare
Një zyrtar në Ministrinë e Mjedisit të Egjiptit nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi humbjen e hapësirave të gjelbra urbane. Zyrtarë të tjerë kanë thënë se rrugët më të mira do të lehtësojnë trafikun dhe premtuan se zhvillimet e reja do të përfshijnë parqe të mëdha dhe do të përfshijnë sa më shumë bimësi. Një plan, i shpallur në mediat qeveritare, është për një park në qendrën historike, duke përfshirë një zonë të madhe arkeologjike.
Pjesa më e madhe e ridizajnimit dhe autostradave të reja të Kajros synojnë t'i shërbejnë një kryeqyteti të ri në ndërtim në periferi të qytetit. Është mega-projekti kryesor i presidentit Abdel Fattah El-Sissi, i cili thotë se po rindërton ekonominë pas viteve të trazirave politike.
Vitet e fundit, grupe bazë janë krijuar në zona të ndryshme të Kajros në përpjekje për të mbrojtur identitetin urban të qytetit. Asmar është anëtar i Iniciativës së Trashëgimisë Heliopolis, e themeluar në 2011.
Sarah Rifaat jeton pesë minuta në këmbë nga Sheshi Mesaha, një vend i rrallë me gjethe në Giza, një lagje me shumëkatëshe. Disa muaj më parë, ajo u përfshi në veprim nga një video e një buldozeri që rrafshonte kopshtin e sheshit. Ajo iu bashkua një grupi në WhatsApp ku banorët shprehën shqetësimin për humbjen e hapësirës së gjelbër. Banorët organizuan një peticion, por shtrimi i kopshtit vazhdoi.
“Ka një ndjenjë të lidhjes kolektive me pemët që nuk e kam parë më parë”, tha ajo.
Aktivistët kanë shënuar disa fitore, duke përfshirë ndalimin e rizhvillimit komercial të Kopshtit të Peshqve, një park në zonën qendrore të Zamalekut. Rifaat ka parë disa përmirësime urbane të iniciuara edhe nga zyrtarët e qytetit, por thotë se nuk ka përgjegjësi mes vendimmarrësve.
Beteja gjyqësore
Qytetarët e Kajros po përpiqen të pajtohen me një qytet që ndryshon me shpejtësi, ku shumë hapësira publike janë marrë ose komercializuar, tha ajo. Rifaat beson se mbrojtja e lagjeve është bërë forma e fundit e protestës, pasi hapësira për shoqërinë civile në Egjipt vazhdon të zvogëlohet.
I mbështetur nga grupe rezidenciale në të gjithë qytetin, avokati mjedisor, Ahmed Elseidi, po udhëheq një çështje përpara gjykatës më të lartë administrative të Egjiptit që ai shpreson se do ta detyrojë qeverinë të rimbjell pemë dhe të mbrojë pak hapësira të gjelbra të mbetura në Kajro.
Qeverisë i kërkohet me ligj që të kryejë konsultime publike dhe raporte të ndikimit mjedisor për ndërtimin e autostradës që ka përshkuar shumë lagje të vjetra, tha ai. Ligji mbron hapësirat e gjelbra, duke i caktuar pemët si pronë publike, shtoi ai.
Elseidi tha se ai ka dorëzuar dokumente që tregojnë se nuk është kryer asnjë studim mjedisor përpara ndonjë projekti rrugor, duke përfshirë Heliopolis.
Rim Hamdy, profesoreshë e botanikës në Universitetin e Kajros, tha se disa lloje pemësh mund të zhduken nga rrugët e qytetit. Tridhjetë e pesë lloje të eukaliptit australian dikur u rritën përgjatë rrugëve të Gizës, por dhjetëra janë prerë. Edhe fidanishtja e bimëve pranë Ministrisë së Bujqësisë është shkatërruar me buldozer, tha ajo.
Trashëgimi e pasur
Shumë lloje pemësh dhe kopshte publike janë një trashëgimi e sundimtarëve të shekullit të 19-të të Egjiptit, të cilët mbollën mijëra pemë ndërsa rindërtonin Kajron. Hamdy planifikon t'u bëjë peticion autoriteteve që ta lejojnë atë të shkurtojë dhe të mbrojë një fiq shekullor fiku jashtë universitetit të saj.
Në Maadi, zonë e njohur për sheshet dhe vilat me gjethe, Shoqata e Dashamirëve të Pemëve është një nga grupet më të vjetra të lagjeve të qytetit.
Anëtarja e shoqatës, Samia Zeitoun, tha se autoritetet u janë përgjigjur disa prej ankesave publike rreth zhvillimit.
"Kajro po mbytej, kështu që është një sfidë e madhe për Qeverinë që të hapë arteriet”, tha ajo, duke ngritur çështjen e mbipopullimit në qytet që rritet me mijëra çdo ditë.
Ndërsa Egjipti përgatitet të presë COP27, aktivistët thonë se hapësirat e gjelbra ndihmojnë në reduktimin e ndotjes së madhe të Kajros dhe uljen e temperaturave djegëse të verës në zonat urbane.
Në luftën për ruajtjen e hapësirave të gjelbra, zonat më të pasura shënojnë më shumë suksese, me banorët që zakonisht gëzojnë qasje më të mirë te zyrtarët sesa ata që jetojnë në zonat më të varfra.
Asmar tha se është i zhgënjyer që nuk ka mundur të bëjë më shumë për të mbrojtur Al-Mazën, zonë e klasës punëtore pranë Heliopolisit më të pasur. Autoritetet po heqin rrugën e saj kryesore me pemë dhe planifikojnë t’i dëbojnë banorët përgjatë saj.
