Myslimanët festojnë me gëzim e shqetësim

Këtë vit myslimanët anembanë botës po kremtojnë Fitër Bajramin – i shënuar zakonisht me lutje të përbashkëta, tubime festive rreth vakteve festive dhe veshjeve të reja – nën hijen e rritjes së çmimeve globale të ushqimeve të përkeqësuara nga lufta në Ukrainë. Megjithatë, shumë prej tyre janë të vendosur për të shijuar Bajramin në mes të lehtësimit të kufizimeve të koronavirusit në vendet e tyre, ndërsa, për të tjerët, festimet janë më të vakëta sherri i konfliktit dhe vështirësive ekonomike

Për festën islame të Fitër Bajramit aroma e biskotave portokalli të sapopjekur dhe biskotave të pluhurosura me sheqer zakonisht mbush ajrin në shtëpinë e Mona Abubakrit. Por për shkak të çmimeve më të larta, amvisja egjiptiane këtë vit ka bërë sasi më të vogla të ëmbëlsirave, disa prej të cilave ua bën dhurata të afërmve dhe fqinjëve.

Nëna e tre fëmijëve ka ndryshuar gjithashtu një traditë tjetër këtë Bajram, e cila filloi të hënën në Egjipt e në shumë vende me shumicë myslimane dhe shënon fundin e muajit të shenjtë islamik të Ramazanit. Ajo bleu më pak veshje për djemtë e saj për t'i veshur gjatë festës treditore.

"Unë u thashë atyre se duhet të bëjmë kompromis për disa gjëra në mënyrë që të jemi në gjendje të përballojmë gjëra të tjera", tha ajo.

Përsëri bashkë

Këtë vit myslimanët anembanë botës po kremtojnë Fitër Bajramin – i shënuar zakonisht me lutje të përbashkëta, tubime festive rreth vakteve festive dhe veshjeve të reja – nën hijen e rritjes së çmimeve globale të ushqimeve të përkeqësuara nga lufta në Ukrainë. Në këtë sfond shumë prej tyre janë ende të vendosur për të shijuar Bajramin në mes të lehtësimit të kufizimeve të koronavirusit në vendet e tyre, ndërsa, për të tjerët, festimet janë më të vakëta sherri i konfliktit dhe vështirësive ekonomike.

Në xhaminë më të madhe në Azinë Juglindore dhjetëra e mijëra myslimanë morën pjesë në lutjet e së hënës në mëngjes. Xhamia e Madhe Istiqlal në kryeqytetin e Indonezisë, Xhakarta, u mbyll kur periudha më e shenjtë e Islamit përkoi me fillimin e pandemisë së koronavirusit në vitin 2020 dhe u mbyll për lutje vitin e kaluar.

“Fjalët nuk mund të përshkruajnë sa i lumtur jam sot pas dy vjetësh që u ndamë nga pandemia. Sot mund të falim sërish namazin e Bajramit së bashku”, tha Epi Tanjung, pasi ai dhe gruaja e tij u falën në një xhami tjetër të Xhakartës. "Shpresojmë se e gjithë kjo do të na bëjë më besnikë”.

Lufta në Ukrainë dhe sanksionet ndaj Rusisë kanë ndërprerë furnizimet me drithë dhe plehra, duke rritur çmimet e ushqimeve në një kohë kur inflacioni tashmë ishte në ngritje. Për shembull, një numër vendesh me shumicë myslimane varen shumë nga Rusia dhe Ukraina për importet e tyre të grurit.

Edhe para pushtimit rus një rimëkëmbje e papritur globale nga recesioni i koronavirusit të vitit 2020 kishte krijuar pengesa në zinxhirin e furnizimit, duke shkaktuar vonesa të transportit dhe duke i rritur çmimet e ushqimeve dhe mallrave të tjera.

Ramazan ndryshe

Në disa vende pasojat e luftës në Ukrainë vetëm sa po i shtojnë fatkeqësitë e atyre që tashmë vuajnë nga trazirat, shpërnguljet ose varfëria.

Në provincën veriperëndimore të Sirisë, Idlib, të kontrolluar nga rebelët, Ramazani i këtij viti ishte më i vështirë se Ramazani i kaluar. Abed Yassin tha se ai, gruaja dhe tre fëmijët e tij tani marrin gjysmën e sasisë së produkteve – duke përfshirë qiqrat, thjerrëzat, orizin dhe vajin e gatimit – të cilat i merrnin vitin e kaluar nga një grup ndihmash. E ka bërë jetën më të vështirë.

Ekonomia e Sirisë është goditur nga lufta, sanksionet perëndimore, korrupsioni dhe tkurrja ekonomike në Libanin fqinj, ku sirianët kanë miliarda dollarë në bankat libaneze.

Në Rripin e Gazës, megjithëse rrugët dhe tregjet janë plot zhurmë, shumë thonë se nuk mund të përballojnë krizën.

"Situata është e vështirë", tha Um Musab, nënë e pesë fëmijëve, ndërsa vizitoi një treg tradicional në qytetin e Gazës. "Punonjësit mezi sigurojnë jetesën, por pjesa tjetër e njerëzve janë të dërrmuar”.

Mahmoud al-Madhoun, i cili bleu pak hurme, miell dhe vaj për të bërë biskotat e Bajramit, tha se kushtet financiare po shkonin keq e më keq. "Megjithatë, ne jemi të vendosur të gëzohemi”, shtoi ai.

Enklava palestineze, e cila mbështetet shumë në importe, ishte tashmë në telashe përpara luftës në Ukrainë pasi ishte nën bllokadën izraelito-egjiptiane që synonte të izolonte Hamasin.

Bajrami nën sundimin taleban

Afganët po festojnë Bajramin e parë që nga pushtimi i talebanëve në mes të kushteve të zymta të sigurisë dhe ekonomike. Shumë prej tyre ishin të kujdesshëm, por shkuan në xhamitë më të mëdha të Kabulit për lutje të dielën, kur festa filloi atje, mes masash të rrepta sigurie.

Shpërthimet e shpeshta prishën periudhën që çoi në Bajram. Këto përfshinin bombat fatale, shumica e pretenduar nga dega e Shtetit Islamik të njohur si IS në provincën Khorasan, duke synuar hazaratë etnikë që janë kryesisht shiitë, duke i lënë shumë prej tyre të debatojnë nëse ishte e sigurt për të marrë pjesë në lutjet e Bajramit në xhami.

"Ne duam të tregojmë rezistencën tonë, se ata nuk mund të na largojnë", tha udhëheqësi i komunitetit dr. Bakr Saeed para Bajramit. "Ne do të ecim përpara”.

Dhuna nuk ishte shkaku i vetëm për shqetësim. Që nga pushtimi i talebanëve në gusht, ekonomia e Afganistanit ka qenë në rënie të lirë me çmimet e ushqimeve dhe inflacionin në rritje.

Në një qendër bamirësie të shpërndarjes së ushqimit në Kabul të shtunën, Din Mohammad, baba i 10 fëmijëve, tha se priste që ky Bajram të ishte më i keqi i tij.

"Me varfëri askush nuk mund ta festojë Bajramin si në të kaluarën”, tha ai. “Do të doja të kishim punë dhe punë që të mund të blinim diçka për veten tonë, jo të presim që njerëzit të na japin ushqim”.

Frika për sulme

Myslimanët ndjekin një kalendar hënor dhe metodologjitë, duke përfshirë shikimin e hënës, mund të çojnë në vende të ndryshme - ose komunitete myslimane - që të shpallin fillimin e Bajramit në ditë të ndryshme.

Në Irak, më pak blerës se zakonisht duket se kanë vizituar tregjet e veshjeve të kryeqytetit këtë vit. Çështjet e sigurisë mundojnë gjithashtu festimet, me forcat e sigurisë që janë në gatishmëri të lartë nga e diela deri të enjten për të shmangur sulmet e mundshme pas një sulmi vetëvrasës në Bagdad vitin e kaluar përpara një feste tjetër të madhe islame, duke vrarë dhjetëra sosh.

Në Indi, pakica myslimane e vendit po tërhiqet nga fyerjet nga nacionalistët hindu të linjës së ashpër, të cilët kanë mbështetur prej kohësh qëndrime antimyslimane, me disa syresh që nxitën sulme kundër myslimanëve. Tensionet u shndërruan në dhunë gjatë Ramazanit, duke përfshirë hedhje gurësh midis grupeve hinduse dhe myslimane.

Predikuesit myslimanë i paralajmëruan besimtarët që të qëndrojnë vigjilentë gjatë Bajramit.

Myslimanët indianë "po përgatiten në mënyrë proaktive për t'u përballur me më të keqen", tha Ovais Sultan Khan, aktivist i të drejtave. "Asgjë nuk është si dikur për myslimanët në Indi, duke përfshirë Bajramin”.

Festë e madhe pas pandemisë

Megjithatë, shumë myslimanë gjetkë u gëzuan për ringjalljen e ritualeve të ndërprera nga kufizimet pandemike.

Miliona indonezianë janë ngjeshur në trena, tragete dhe autobusë përpara Bajramit, teksa u nisën nga qytetet kryesore për të festuar me familjet e tyre në fshatrat në vendin më të populluar në botë me shumicë myslimane. Rikthimi i traditës së kthimit në shtëpi shkaktoi entuziazëm të madh pas dy vjet festimesh të zbehta për shkak të kufizimeve pandemike.

“Dëshira për festimin e Bajramit në mënyrë normale më në fund është lehtësuar sot, megjithëse pandemia nuk ka përfunduar ende”, tha Hadiyul Umam, banor i Xhakartës.

Shumë në kryeqytet u dyndën drejt qendrave tregtare për të blerë rroba, këpucë dhe ëmbëlsira përpara festës, pavarësisht paralajmërimeve për pandeminë dhe rritjes së çmimeve të ushqimeve.

Myslimanët në Malajzi ishin gjithashtu në një humor festiv pasi kufijtë e vendit të tyre u rihapën plotësisht dhe masat për COVID-19 u liruan më tej. Pazaret dhe qendrat tregtare të Ramazanit janë mbushur me blerës përpara Bajramit dhe shumë kanë udhëtuar drejt vendlindjeve të tyre.

"Është një bekim që tani mund të kthehemi për të festuar", tha menaxheri i shitjeve Fairuz Mohamad Talib, i cili punon në Kuala Lumpur. Familja e tij do të festojë në fshatin e gruas së tij pas dy vjetësh të ndarë për shkak të kufizimeve të mëparshme të udhëtimit.

Atje, tha ai, ata do të vizitojnë fqinjët pas namazit të Bajramit, duke kënduar lavde për profetin Muhamed dhe duke ndarë ushqimin në çdo ndalesë.

"Nuk ka të bëjë me gosti, por për t'u bashkuar", tha ai përpara festës. Me COVID-19 ende në mendjen e tij, familja do të marrë masa paraprake si mbajtja e maskave gjatë vizitave. "Nuk do të ketë shtrëngime duarsh, vetëm goditje me grusht”.