Vizita e presidentit francez Emmanuel Macron në Uashington këtë javë duket si ngjarja e fundit e madhe diplomatike ku Evropa mund të bindë presidentin amerikan Joe Biden të shmangë një luftë tregtare me Bashkimin Evropian.
Macroni do të shijojë një vizitë shtetërore "post-Trump" në Uashington, por nën gjithë zhurmën ka një listë shumë të qartë dëshirash që ai duhet t'ia dorëzojë presidentit amerikan.
Së pari, ai dëshiron të dijë nëse Bideni mund të ofrojë gaz më të lirë dhe qasje evropiane në programin bujar të subvencionimit të Amerikës për industritë e gjelbra.
Nëse Bideni nuk mund ta bëjë këtë të mundur dhe nëse ai nuk do të bëjë kompromis për këtë çështje, një luftë tregtare transatlantike do të jetë pak a shumë e pashmangshme.
Argumenti nga kampi evropian është se Amerika duhet të tregojë solidaritet më të madh me Evropën, e cila mban barrën ekonomike të luftës në Ukrainë. Përveç faktit që çmimet e energjisë janë shumë më të larta se ato në SHBA, evropianët janë të zemëruar që paketa e subvencioneve të Uashingtonit do të tërheqë investimet nga Evropa. Kombet e mëdha prodhuese të veturave si Franca dhe Gjermania janë të zemëruar që Akti i SHBA-së kundër inflacionit do të afirmojë ato që ata thonë se janë stimuj potencialisht të paligjshëm për të blerë automjete elektrike atje.
Mes zhgënjimit në rritje se Amerika po përfiton nga lufta, Macroni ka akuzuar tashmë SHBA-në për një qasje "agresive" proteksioniste dhe çmime "armiqësore" të gazit.
"Biden duhet të marrë parasysh se çfarë do të ndodhë pas luftës në Ukrainë. Bashkimi Evropian është duke mbajtur barrën e sanksioneve", ka thënë një zyrtar nga Pallati Elysee. "Ekziston rreziku që çekuilibri të përkeqësohet pasi BE paguan çmime më të larta të energjisë dhe SHBA merr masa për të inkurajuar investimet në industri".
Progresi kryesor që Macroni dëshiron të arrijë është që aleatët evropianë të mund të marrin të njëjtat të drejta për subvencione si kompanitë amerikane, kanadeze dhe meksikane. Me gazin do të jetë më e vështirë sepse çmimin e përcakton tregu, por nga Parisi thonë se Bideni ka një sërë “opsionesh” kur bëhet fjalë për këtë.
Nuk është e sigurt nëse amerikanët - indiferenca e të cilëve ndaj problemeve evropiane nuk kalon pa u vënë re - do t'i vlerësojnë befas mesazhet e dëgjuara nga Parisi.
Aleatët më të vjetër
Në shumë mënyra, vizita e Macronit në SHBA shihet si një kthim në normalitet pas viteve të trazuara të Trumpit dhe një mosmarrëveshjeje diplomatike të shkaktuar nga pakti i mbrojtjes AUKUS vitin e kaluar kur Australia u tërhoq nga një marrëveshje shumë miliardë dollarëshe për nëndetëset me Francën për të nëndetëset me energji bërthamore të SHBA-së.
Ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian e karakterizoi masën si një "thikë pas shpine" dhe në sherrin që pasoi, Franca tërhoqi ambasadorin e saj në SHBA.
Por të dy kombet që atëherë kanë ndrequr marrëdhëniet dhe janë të lidhur ngushtë me luftën në Ukrainë, duke formuar pjesën kryesore të frontit ndërkombëtar kundër Putinit. Në një përmbledhje të vizitës shtetërore të presidentit francez, John Kirby , zëdhënës i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, theksoi historinë e gjatë të marrëdhënieve të ngushta midis Shteteve të Bashkuara dhe aleatit të saj më të vjetër.
"Kjo është një mundësi për të nxjerrë në pah një komponent thelbësor të qasjes së kësaj administrate ndaj politikës së jashtme, e cila është nëpërmjet aleancave", u tha Kirby gazetarëve.
Bideni dhe Macroni pritet të flasin me pasion për gjërat që bashkojnë Francën dhe SHBA-në; për historinë e përbashkët (jo vetëm në Luftën Amerikane për Pavarësi), për mbështetjen për Ukrainën dhe angazhimin e ripërtërirë ndaj NATO-s.
Ka shumë gjëra për të cilat Bideni dhe Macroni do të bien dakord.
“Biden është një internacionalist, ai i do evropianët. Kishte disa tensione me Macronin, por nuk ka ndonjë ndryshim të madh në pikëpamjet e tyre”, thotë Nicole Bacharan, shkencëtare dhe autore franceze-amerikane.
Ajo që duan edhe francezët është që administrata e Bidenit të ushtrojë presion mbi kompanitë që shesin gaz të lëngshëm në Evropë; për të ruajtur çmimet e pranueshme për atë gaz dhe për të lehtësuar kështu evropianët nga sanksionet.
Megjithatë, është e paqartë nëse SHBA-ja ka ndonjë oreks për t'iu dorëzuar kërkesave franceze.
Një zyrtar i lartë i Ministrisë franceze të Ekonomisë vuri në dukje se Uashingtoni nuk ka gjasa ta braktisë programin e subvencioneve.
Ndërsa Macroni përgatitet për ta magjepsur Bidenin në Uashington, të tjerët në Francë po u dërgojnë mesazhe më të ashpra homologëve të tyre amerikanë.
“Nëse SHBA-ja nuk modifikon Aktin e saj Anti-Inflacion, BE-ja duhet të përdorë masa ‘shtrëngueseÇ për të siguruar që kompanitë evropiane të kenë të njëjtat kushte si ato amerikane”, u tha gazetarëve të premten ministri francez i Tregtisë, Olivier Becht.
Ligji duhet të hyjë në fuqi në janar dhe koha për negociata po mbaron.
Prandaj, shumë po i bëjnë thirrje BE-së dhe Komisionit Evropian që urgjentisht të shtyjnë paketën e vet të subvencioneve për të mbrojtur industritë e ndjeshme.
Vetë Macroni ka thënë vazhdimisht se nuk do të qëndrojë dhe të shikojnë amerikanët dhe kinezët të zbatojnë një politikë agresive të subvencioneve shtetërore.
Nga ana tjetër, Uashingtoni duket se nuk ka asgjë kundër Brukselit që të luftojë zjarrin me zjarr. Përkundrazi, përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së i kërkoi Brukselit të bëjë të njëjtën gjë si administrata Biden dhe të rrisë mbështetjen financiare për ta bërë Evropën më pak të varur nga furnizuesit e huaj.
Nëse fushata e Macronit dështon, evropianët do të përballen me një zgjedhje të vështirë: të marrin rrugën e proteksionizmit dhe të rrezikojnë një garë për subvencione që vështirë se mund t'i përballojnë, ose të qëndrojnë pranë dhe të shikojnë muret proteksioniste të ngrihen në mbarë botën.