Botë

Armenia voton në zgjedhje të shkaktuara nga humbja e luftës

Armenët po votojnë të dielën në zgjedhje kombëtare pas muajsh tensionesh mbi disfatën e vitit të kaluar në luftimet kundër Azerbajxhanit mbi rajonin separatist të Nagorni-Karabak.

Zgjedhjet e parakohshme parlamentare u thirrën nga kryeministri i përkohshëm Nikoll Pashinyan në një përpjekje për të zgjidhur zemërimin e publikut mbi marrëveshjen e paqes që ai nënshkroi në nëntor që shkaktoi protesta me muaj që kërkonin dorëheqjen e tij. Ai u tërhoq nga kryeministria siç kërkohet nga ligji për të lejuar që zgjedhjet të zhvillohen por mbetet udhëheqësi i vendit.

Marrëveshja e ndërmjetësuar nga Moska i dha fund gjashtë javë luftimesh midis forcave armene dhe azerbajxhanase, por pa Azerbajxhanin të rimerrte kontrollin mbi pjesë të mëdha të Nago-Karabakut dhe zonave përreth që ishin mbajtur nga forcat armene për më shumë se një çerek shekulli.

Mijëra armenë dolën në rrugët në kryeqytetin Jerevan për të protestuar ndaj marrëveshjes si një tradhti ndaj interesave të tyre kombëtarë.

Karabaku ndodhet brenda Azerbajxhanit por ishte nën kontrollin e forcave etnike armene të mbështetura nga qeveria në Jerevan që kur përfundoi lufta separatiste në vitin 1994, duke e lënë rajonin dhe territorin e konsiderueshëm përreth në duart e armenëve.

Armiqësitë u ndezën në fund të shtatorit 2020 dhe ushtria azerbajxhanase u fut thellë në Nago-Karabak dhe zonat përreth në gjashtë javë luftimesh që përfshinin artileri të rëndë dhe dronë që vranë më shumë se 6.000 njerëz.

Pashinyan, i cili erdhi në pushtet pasi udhëhoqi protesta të mëdha në rrugë në 2018 që rrëzuan paraardhësin e tij, e ka mbrojtur marrëveshjen si një veprim të dhimbshëm, por të domosdoshëm që parandaloi Azerbajxhanin të mbizotëronte të gjithë rajonin e Nago-Karabak.

Në zgjedhjet e së dielës, më shumë se 2.000 qendra votimi janë hapur në të gjithë Armeninë, me gati 2.6 milionë njerëz me të drejtë vote. Votimi përfshin 21 parti politike dhe katër blloqe elektorale, por dy forca politike shihen si pretendentët kryesorë: partia në pushtet e Kontratës Civile e udhëhequr nga Pashinyan dhe aleanca e Armenisë, e udhëhequr nga ish-presidenti Robert Kocharyan.

Raportet e fundit të mediave citojnë sondazhet që tregojnë partinë e Pashinyan dhe bllokun e Kocharyanit në një garë të ngushtë dhe është e paqartë nëse ndonjëri do të jetë në gjendje të fitojë 54% të vendeve të parlamentit të nevojshme për të formuar qeverinë.