Baza ndërkombëtare e të dhënave dhe e tregut të muzikës “Discogs” ka publikuar përmbledhjen e saj vjetore të çmimeve më të larta të pllakave të gramafonit, duke zbuluar shuma marramendëse që koleksionistët janë të gatshëm të paguajnë për ekzemplarë të rrallë. Në krye të listës së këtij viti është renditur një vepër e historisë së punkut, singlli shtatë-inçësh “Vengeance” i grupit “The Fix”, ndërsa në listë gjenden edhe “Led Zeppelin” dhe “The Beatles”.
Në një botë ku dominon lansimi digjital, tregu i pllakave të vinilit po përjeton një shpërthim të jashtëzakonshëm, ndërsa platforma online “Discogs” është shndërruar në qendrën kryesore për gjuetinë e ekzemplarëve të rrallë. Raporti i tyre më i fundit vjetor për vitin 2025 zbulon listën e vinilëve më të shtrenjtë të shitur, dhe shumat e arritura dëshmojnë për një pasion që shkon përtej dëgjimit të thjeshtë të muzikës.
Në krye të listës është “Vengeance” i grupit “The Fix”, me çmimin prej 15 mijë dollarësh. Ky incizim i lansuar në vetëm dyqind kopje, është bërë gur i shenjtë për koleksionistët. Menjëherë pas tij renditet një koleksion i grupit “Led Zeppelin”, që përfshin krejt diskografinë në dyzet e tetë pllaka njëanëshe, i cili u shit për 13 mijë e 500 dollarë.
Pozita e tretë i takon mono-incizimit të parë britanik të albumit debutues “Please Please Me” të grupit “The Beatles”, i cili ishte në shitje vetëm për disa javë gjatë vitit 1963. Albumi u shit për 9 mijë e 864 dollarë.
Singlli ultra i rrallë “Boney Maronie / Packing Up” i këngëtarit soul Damon Fox, nga fillimi i viteve gjashtëdhjetë të shekullit të kaluar, arriti çmimin prej 8 mijë e 500 dollarësh dhe u rendit i katërti, ndërsa në vendin e pestë është pllaka “The Beatles and Frank Ifield On Stage” e vitit 1964, me çmim 8 mijë dollarë.
Në listë gjendet edhe “AC/DC”, madje dy herë: një kopje promovuese e singllit debutues “Can I Sit Next To You, Girl” nga viti 1974 u shit për 7 mijë dollarë, ndërsa varianti i rrallë i albumit live “If You Want Blood You’ve Got It” arriti çmimin prej 5 mijë e 523 dollarësh.
Kur këto shuma zbërthehen në perspektivë, bëhen edhe më mbresëlënëse. Me 15 mijë 000 dollarë, sa u pagua për singllin e “The Fix”, mund të blihet pa problem një makinë qyteti mjaft e pajisur. Ky krahasim tregon qartë sa thellë shkon pasioni i koleksionistëve dhe sa të gatshëm janë të investojnë në një vepër fizike të historisë së muzikës. Nuk bëhet më fjalë vetëm për muzikën, por për zotërimin e një objekti të rrallë dhe ekskluziv, vlera e të cilit, si kulturore ashtu edhe financiare, vetëm sa rritet me kalimin e kohës.
Pra, pavarësisht disponueshmërisë së muzikës në pëllëmbë të dorës, popullariteti i vinilit nuk po zbehet, dhe arsyet janë të shumta. Shumë koleksionistë pohojnë se vinili ofron një tingull më të ngrohtë, më të pasur dhe më autentik krahasuar me formatet digjitale të kompresuara. Ekziston diçka rituale në të gjithë përvojën: mbajtja e kopertinës së madhe në duar, vendosja e pllakës në gramafon dhe ulja e gjilpërës. Është një përvojë prekëse dhe e vetëdijshme që krijon një lidhje më të thellë me muzikën. Për më tepër, kopertinat e pllakave janë vepra arti më vete, dhe formati më i madh lejon që identiteti vizual i albumit të shfaqet plotësisht. Pikërisht ky kombinim i tingullit, përvojës fizike dhe artit vizual, së bashku me emocionin e kërkimit të ekzemplarëve të rrallë, e bën vinilin një format të përjetshëm që i sfidon kohët digjitale dhe frymëzon breza të tërë koleksionistësh.