Kulturë

Fond për valltarë e balerinë të lënduar, aktorët ankohen për diskriminim

Sportistë, valltarë të “Shotës” a balerinë të Baletit Kombëtar të Kosovës që janë lënduar në lojë e skenë, do të mund të aplikojnë për ndihmë financiare. Ministria e Kulturës tashmë e ka hapur thirrjen. Janë 50 mijë euro që janë vënë në dispozicion në atë që është quajtur “Fondi për Shërimin dhe Rikuperimin e Lëndimeve Sportive/Valltarëve/Balerinëve”. Nuk përmenden aktorët e një gjë e tillë, sipas tyre, është diskriminuese dhe e pakuptimtë

Ministria e Kulturës ia ka mësyrë që me 50 mijë euro të ofrojë mbështetje për balerinët, valltarët e sportistët sa i përket rikuperimit të lëndimeve. Në kuadër të Pakos për ringjallje ekonomike, MKRS-ja ka bërë publike atë që e ka quajtur “Fondi për Shërimin dhe Rikuperimin e Lëndimeve Sportive/Valltarëve/Balerinëve”. Por askund nuk janë përmendur aktorët të cilët po ashtu zhvillojnë aktivitet fizik në skenë e as punonjësit teknikë të skenave të institucioneve kulturore. Përcaktimi i MKRS-së vetëm për sportistë, valltarë e balerinë është parë si diskriminues dhe janë paralajmëruar reagime.

Të enjten MKRS-ja ka hapur thirrje publike. Sipas institucionit më të lartë kulturor në vend, synimi kryesor i këtij fondi është që nëpërmjet përkrahjes financiare t’u mundësohet sportistëve, balerinëve dhe valltarëve t’i tejkalojnë sfidat dhe vështirësitë e karrierës së tyre nga lëndimet sportive që mund t’i pësojnë gjatë procesit stërvitor apo garues e performues.

“Buxheti i fondit do të shpenzohet vetëm për qëllim të shërimit dhe rikuperimit të lëndimeve sportive të sportistëve, balerinëve dhe valltarëve. Ky fond do të rimbursohet me buxhet nga Qeveria e Kosovës çdo vit. Ky fond varësisht nga nevoja mbulon shpenzimet e plota apo të pjesshme të trajtimit (intervenimit operativ) apo rikuperimit (seancat fizioterapeutike dhe të terapive sportive) në rast të lëndimeve sportive të sportistëve, balerinëve dhe valltarëve të Republikës së Kosovës”, shkruhet në thirrje. Aplikimet për mbështetje financiare për vitin 2021 pranohen deri në ditën e 22-të të këtij muaji. Midis kritereve është që aplikuesi “të jetë sportist i regjistruar në Republikën e Kosovës, anëtar i Reprezentacioneve Shtetërore, anëtar i Superligave apo Ligave të Para, të jetë i punësuar në Trupën e Baletit të Kosovës e të jetë i punësuar në ansamblin ‘Shota’”, shkruhet në thirrje.

Por, mospërmendja e aktorëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës, teatrove të qyteteve apo kompanive të pavarura teatrore është konsideruar si diskriminim nga ana e MKRS-së. Në këtë thirrje nuk figurojnë as punëtorët teknikë të skenave artistike.

Aktori Shkëlzen Veseli, që përfaqëson Shoqatën Sindikale të Aktorëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës, ka thënë se mbështetja financiare për sportistët, balerinët dhe valltarët për shërim dhe rikuperim duke injoruar aktorët dhe punëtorët tekniko-artistikë është logjikë selektive.

“Është e papranueshme për mua dhe kolegët e mi të cilët të revoltuar më kanë kontaktuar gjatë gjithë kohës duke kërkuar reagim sindikal. Nëse dikush mendon që aktorët nuk lëndohen, ai thënë më së buti s’ka ‘erë’ nga teatri. Për fund, duke e njohur personalisht ministrin Çeku, nuk besoj që ky lëshim është i qëllimshëm prandaj e ftoj ta rishqyrtojë këtë vendim”, ka thënë ai. Është paralajmëruar reagim në emër të aktorëve dhe punonjësve tekniko-artistikë.

E drejtori i Teatrit të Gjilanit, Erson Zymberi, ka thënë se nuk i duket i logjikshëm fakti që aktorët janë përjashtuar nga kjo kategori apo nga e drejta për të vënë përfitues nga kjo pako financiare e ndarë nga MKRS-ja.

“Në fakt, po më duket diskriminuese kjo qasje ndaj tyre sepse shumë herë aktorë të ndryshëm janë lënduar dhe kanë pësuar dëmtime fizike gjatë provave në teatër. Nuk po e kuptoj pse nuk janë të përfshirë edhe ata në këtë kategori”, ka thënë Zymberi. Ka treguar se nuk e di se kush ka vlerësuar kështu dhe pse ka menduar që vetëm balerinët, valltarët e sportistët mund të pësojnë lëndime fizike dhe jo edhe aktorët. ”E pakuptimtë për mua”, ka thënë ai.

Në anën tjetër, solisti i Baletit Kombëtar të Kosovës, Sinan Kajtazi, ka thënë se thirrja e MKRS-së është një hap tejet inkurajues nga Ministria e Kulturës.

Ka thënë se duke qenë bartës i shumë roleve në Baletin Kombëtar të Kosovës, nga intensiteti i jashtëzakonshëm i punës, shpeshherë ka pasur nevojë për trajtimin e lëndimeve në punë dhe për fat të keq, dhe për shkak të mungesës së sigurimeve shëndetësore, koston e mjekimit gjithmonë e ka paguar nga xhepi i tij. “Njëjtë ka ndodhur edhe me kolegët e tjerë të Baletit. Ky veprim i MKRS-së nuk ka të bëjë vetëm me aspektin ekonomik të balerinëve e kërcimtarëve. Ky është indikacion shpresëdhënës, se megjithatë gjërat po lëvizin në drejtimin e duhur. Ky është një hap i vogël, në maratonën e kërkesave dhe nevojave për artistët e institucioneve kulturore në vend”, ka shkruar Kajtazi në “Facebook”.