Samiti i klimës hapet me paralajmërimin e kiametit

Metaforat ishin dramatike dhe të përziera në fillim të bisedimeve, të njohura si COP26. Për Boris Johnsonin, ngrohja globale është "një pajisje e fundit e botës" e lidhur me njerëzimin. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, António Guterres, u tha kolegëve të tij se njerëzit “po gërmojnë varret tona”. Dhe kryeministrja e Barbados, Mia Mottley, duke folur për shtetet ishullore të cenueshme, shtoi bubullimën morale, duke paralajmëruar udhëheqësit që të mos lejojnë që rruga e lakmisë dhe egoizmit të mbjellë farat e shkatërrimit tonë të përbashkët

Udhëheqësit botërorë ngritën nxehtësinë dhe përdorën retorikën e fundit të botës, në përpjekje për të kthyer vëmendjen në dosmodoshmërinë e marrjes së veprimeve botërore kundër ndryshimit klimatik.

Metaforat ishin dramatike dhe të përziera në fillim të bisedimeve, të njohura si COP26. Për kryeministrin britanik, Boris Johnson, ngrohja globale është "një pajisje e fundit e botës" e lidhur me njerëzimin. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, António Guterres, u tha kolegëve të tij se njerëzit “po gërmojnë varret tona”. Dhe kryeministrja e Barbados, Mia Mottley, duke folur për shtetet ishullore të cenueshme, shtoi bubullimën morale, duke paralajmëruar udhëheqësit që të "mos lejojnë që rruga e lakmisë dhe egoizmit të mbjellë farat e shkatërrimit tonë të përbashkët".

Nevoja për veprime urgjente

Pas paralajmërimeve apokaliptike nga ata tre dhe disa të tjerë, pasuan një grusht fjalimesh më qetësuese - ndonjëherë të detajuara. Presidenti i SHBA-s֝ë, Joe Biden, dhe kancelarja gjermane, Angela Merkel, shmangën retorikën e lartë dhe u zhytën në politikë të çuditshme.

"Nuk ka më kohë për t'u ulur", tha Bideni në një paralajmërim më të matur që gjithashtu kërkoi falje për tërheqjen e përkohshme të SHBA-së nga paraardhësi i tij nga marrëveshja historike e Parisit e 2015-ës, diçka që ai tha se e shtyu vendin prapa në përpjekjet e tij. “Çdo ditë që vonojmë, kostoja e mosveprimit rritet”.

Përveç nxitjes së vendeve të mëdha ndotëse të karbonit për të premtuar shkurtime më të rrepta të emetimeve, presidenti francez, Emmanuel Macron, tha se shtetet evropiane tani duhet të kalojnë nga premtimet në veprim.

Më herët, Johnsoni - i cili është nikoqir i samitit në qytetin skocez Glasgou - e krahasoi pozicionin e Tokës që po ngrohet gjithnjë me atë të agjentit sekret të trilluar, James Bond: i lidhur me një bombë që do të shkatërrojë planetin dhe përpiqet ta çaktivizojë atë.

Ai u tha udhëheqësve se ndryshimi i vetëm tani është se "pajisja e fundit të botës" nuk është trillim dhe se "është një minutë para mesnate para ditës së gjykimit". Kërcënimi tani është ndryshimi i klimës, i shkaktuar nga djegia e qymyrit, naftës dhe gazit natyror, dhe ai vuri në dukje se gjithçka filloi në Glasgou me motorin me avull të James Wattit të fuqizuar nga qymyri.

Parashikimet ogurzeza

Johnson theksoi gjithashtu se më shumë se 130 liderë botërorë të mbledhur për pjesën e samitit të liderëve të konferencës së OKB-së për klimën kishin një moshë mesatare mbi 60 vjeç, ndërsa brezat më të dëmtuar nga ndryshimet klimatike nuk kanë lindur ende.

Konferenca synon t'i detyrojë qeveritë të angazhohen për të frenuar emetimet e karbonit mjaft shpejt për të mbajtur ngrohjen globale në 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale. Bota tashmë është ngrohur 1.1 gradë Celsius. Parashikimet aktuale të bazuara në shkurtimet e planifikuara të emetimeve gjatë dekadës së ardhshme janë që ato të arrijnë 2.7C deri në vitin 2100.

Rritja e ngrohjes gjatë dekadave të ardhshme do të shkrinte pjesën më të madhe të akullit të planetit, do të rriste nivelet globale të deteve dhe do të rriste shumë gjasat dhe intensitetin e motit ekstrem, thonë shkencëtarët. Me çdo të dhjetën e shkallës së ngrohjes, rreziqet rriten më shpejt, thonë ata.

Qëllimet e tjera të takimit janë që vendet e pasura t'u japin kombeve të varfra 100 miliardë dollarë në vit ndihmë për klimën dhe të arrijnë një marrëveshje për të shpenzuar gjysmën e parave për t'u përshtatur me përkeqësimin e ndikimeve klimatike.

Por Mottley, nga Barbados, paralajmëroi se negociatorët po dështojnë.

"Kjo është e pamoralshme dhe e padrejtë", tha Mottley. "A jemi kaq të verbër dhe të ngurtësuar sa nuk mund të vlerësojmë më britmat e njerëzimit?"

“Tashmë po gulçojmë për mbijetesë”, tha presidenti Wavel John Charles Ramkalawan i Seychelles, një tjetër shtet ishullor. "E nesërmja nuk është një opsion, sepse do të jetë shumë vonë”.

Vërejtja e OKB-së

Guterres dha një vërejtje po aq të zymtë.

“Ne po gërmojmë varret tona”, tha sekretari i përgjithshëm i OKB-së. “Planeti ynë po ndryshon para syve tanë – nga thellësitë e oqeanit në majat e maleve, nga shkrirja e akullnajave deri te ngjarjet e pamëshirshme ekstreme të motit”.

Fjalimet do të vazhdojnë deri të martën, më pas liderët do të largohen.

Ideja është se ata do të japin e marrin propozime të rëndësishme politike, duke vendosur skica të gjera të marrëveshjes dhe më pas zyrtarë të tjerë qeveritarë do të merren me detajet bezdisëse, por vendimtare. Kjo ishte ajo që funksionoi për ta bërë marrëveshjen historike të klimës së Parisit të vitit 2015 një sukses, tha për Associated Press ish-sekretarja e Klimës e OKB-së, Christiana Figueres.

"Për krerët e shteteve, në fakt është një përdorim shumë më i mirë i të menduarit të tyre strategjik”, tha Figueres.

Në Paris, dy objektivat e nënshkrimit - kufiri 1.5 gradë Celsius dhe emetimet zero të karbonit deri në vitin 2050 - u krijuan nga ky proces i parë i udhëheqësve, tha Figueres. Në takimin e pasuksesshëm të Kopenhagës 2009, liderët u futën në fund.

Bojkoti kinez e rus

Mijëra u rreshtuan nga një erë e ftohtë në Glasgou të hënën për të kapërcyer një pengesë në hyrje të vendit të ngjarjes. Por, ajo që do të vihet re janë një grusht mungesash të mëdha.

Xi Jinping, presidenti i vendit më të madh ndotës të karbonit, Kinës, nuk do të jetë në Glasgou. Figueres tha se mungesa e tij nuk është një punë e madhe, sepse ai nuk po largohet nga vendi gjatë pandemisë dhe i dërguari i tij për klimën është një negociator veteran.

Biden, megjithatë, ka qortuar Kinën dhe Rusinë për përpjekjet e tyre më pak se ambicioze për të frenuar emetimet dhe i ka fajësuar ata për një deklaratë zhgënjyese mbi ndryshimin e klimës në fund të takimit të liderëve nga Grupi i 20 ekonomive kryesore në Romë këtë fundjavë.

Ndoshta më shqetësuese për samitin e OKB-së është mungesa e disa kombeve të vogla nga ishujt e Paqësorit që nuk mund t'ia dilnin për shkak të kufizimeve dhe logjistikës COVID-19. Ky është një problem i madh, sepse zërat e tyre përcjellin urgjencën, tha Figueres.

Përveç kësaj, krerët e disa ekonomive të mëdha në zhvillim përtej Kinës po anashkalojnë gjithashtu Skocinë, duke përfshirë ato nga Rusia, Turqia, Meksika, Brazili dhe Afrika e Jugut. Kjo e lë Narendra Modin e Indisë liderin e vetëm të pranishëm nga të ashtuquajturat kombe BRICS, të cilat përbëjnë më shumë se 40% të emetimeve globale.

Kevin Conrad, një negociator nga Papua Guinea e Re, i cili gjithashtu kryeson Koalicionin për Kombet e Pyjeve të Shiut, tha se ai po vëzhgon kombet e mëdha që ndotin karbonin. “Mendoj se është vërtet e rëndësishme që Shtetet e Bashkuara dhe Kina të tregojnë lidershipin si dy emetuesit më të mëdhenj. Nëse të dy mund të tregojnë se mund të bëhet, mendoj se i japin shpresë pjesës tjetër të botës”, tha ai.