I forti i Kremlinit, i cili filloi luftën më 24 shkurt 2022 dhe mund ta ndalte brenda një minute, duket se është i vendosur të mbizotërojë, pa mëshirë dhe me çdo kusht. Por, deri më tani loja e Putinit për pushtimin e fqinjit të tij më të vogël dhe më të dobët duket se ka rezultuar në mënyrë spektakolare
(AP) - Vladimir Putini thotë se mësoi nga përleshjet e fëmijërisë në vendlindjen e tij në Shën Petersburg: “Nëse dëshiron të fitosh një luftë, duhet ta çosh deri në fund, sikur të ishte beteja më vendimtare e jetës tënde”.
Ky mësim, i cituar në biografinë më të fundit të presidentit rus, duket se po e udhëheq atë ndërsa pushtimi i tij në Ukrainë po përballet me pengesa dhe ngërç. I forti i Kremlinit, i cili filloi luftën më 24 shkurt 2022 dhe mund ta ndalte brenda një minute, duket se është i vendosur të mbizotërojë, pa mëshirë dhe me çdo kusht.
Duke i nxitur bashkatdhetarët e tij këtë muaj në 80-vjetorin e Betejës së Stalingradit që vendosi fatin e Moskës në Luftën e Dytë Botërore, ai tha: “Gatishmëria për të shkuar përtej për hir të atdheut dhe të vërtetës, për të bërë të pamundurën, ka qenë gjithmonë dhe mbetet në gjak, në karakterin e popullit tonë multietnik”.
Por deri më tani loja e Putinit për pushtimin e fqinjit të tij më të vogël dhe më të dobët duket se ka rezultuar në mënyrë spektakolare dhe ka krijuar kërcënimin më të madh për sundimin e tij prej më shumë se dy dekadash.
Ushtarët ukrainas qëndrojnë mes automjeteve të blinduara ruse të shkatërruara në periferi të Kievit, Ukrainë më 31 mars 2022
Historia dhe rregullat moderne
Ai filloi "operacionin special ushtarak", siç i referohet agresionit, në emër të çmilitarizimit dhe "denazifikimit" të Ukrainës, duke kërkuar të mbrojë rusët etnikë, të parandalojë anëtarësimin e Kievit në NATO dhe ta mbajë atë në "sferën e ndikimit" të Rusisë. Ndërsa ai pretendon se Ukraina dhe Perëndimi provokuan pushtimin – edhe pse ata thonë pikërisht të kundërtën dhe se ishte një akt i paligjshëm dhe i pacipë agresioni kundër një vendi me një qeveri të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe një president hebraik, të afërmit e të cilit u vranë në Holokaust.
Putini hodhi themelet për pushtimin me një ese me 5.000 fjalë në vitin 2021, në të cilën vuri në dyshim legjitimitetin e Ukrainës si komb. Ky ishte vetëm kapitulli i fundit i një obsesioni të kahershëm me vendin dhe një vendosmëri për të korrigjuar atë që ai beson se ishte një gabim historik për ta lënë të rrëshqasë nga orbita e Moskës. Ai u kthye tre shekuj prapa, te Pjetri i Madh, për të mbështetur përpjekjen e tij për të ripushtuar territorin e ligjshëm rus.
Por korrigjimi i historisë së shpejti goditi pengesat moderne.
"Fjalë për fjalë gjithçka që ai kishte vendosur të bënte ka shkuar në mënyrë katastrofike", tha gazetari britanik, Philip Short, i cili vjet botoi biografinë "Putin".
Pavarësisht ndërhyrjeve të armatosura në Çeçeni, Siri dhe Gjeorgji, Putini mbivlerësoi ushtrinë e tij dhe nënvlerësoi rezistencën e Ukrainës dhe mbështetjen perëndimore. Mediat ruse përpiqen të rrisin autoritetin e tij me imazhet e një Putini me gjoks të zhveshur, duke hipur mbi një kalë, duke qëlluar në një poligon ushtarak, si dhe duke veshur zyrtarët e qeverisë në televizion, por lufta ka ekspozuar mangësitë e tij dhe dobësinë e ushtrisë, shërbimeve të inteligjencës dhe disa sektorë ekonomikë rusë.
Kryeministri i atëhershëm rus, Vladimir Putin, duke hipur në kalë në malet e rajonit siberian Tuva, gjatë pushimeve më 3 gusht 2009
Unifikimi i aleatëve
Forcat ukrainase kanë çliruar më shumë se gjysmën e territorit të pushtuar nga Rusia. Lufta ka vrarë dhjetëra mijëra nga të dyja palët, ka shkaktuar shkatërrim të gjerë dhe ka shtyrë jo vetëm Ukrainën, por Suedinë dhe Finlandën të kërkojnë anëtarësimin në NATO. Ajo ka rritur kërcënimin e sigurisë ndaj Rusisë dhe ka shuar dekada të integrimit të Rusisë me Perëndimin, duke sjellë izolim ndërkombëtar.
Gjithnjë e më shumë, Putini duket se po improvizon në një konflikt shumë më të gjatë dhe më të vështirë sesa priste. Për shembull, ai është kërcënuar se do të përdorë armët bërthamore, më pas është tërhequr. Strategjia është e njohur nga pasioni i tij i përjetshëm, xhudoja: “Duhet të jesh fleksibil. Ndonjëherë mund t'u hapësh rrugë të tjerëve, nëse kjo është mënyra që të çon drejt fitores”, ka rrëfyer Putini në intervistat e viteve 2015-17 me regjisorin amerikan, Oliver Stone.
Sipas mendimit të Putinit, një Perëndim agresiv dëshiron të shtypë Rusinë. Narrativa e tij, së bashku me masat gjithnjë e më represive për të mbytur mospajtimin e brendshëm ka galvanizuar mbështetjen patriotike midis shumë bashkatdhetarëve të tij. Por ajo përballet me një strukturë pushteti joefikase, nga lart-poshtë, të trashëguar nga Bashkimi Sovjetik, kundër kufijve porozë të botës të ndërlidhur dhe kundër sakrificave që rusët po vuajnë nga dora e hekurt.
Putini merr pjesë në një seancë stërvitore me ekipin kombëtar të xhudos në Qendrën Trajnuese Yug-Sport në Soçi, Rusi, më 14 shkurt 2019
Udhëheqës i ngurtë, por i sertë
Në intervistat me Associated Pressin, Short, analistë të tjerë dhe një ish-zyrtar i lartë i Kremlinit e përshkruajnë Putinin 70-vjeçar si një lider të çrregullt, të dobësuar, të ngurtë dhe të vjetruar në të menduarit e tij, i cili ka tejkaluar dhe është në mohim të vështirësive.
Ata thonë se duket i shqetësuar për zbehjen, megjithëse ende të fortë, të opinionit publik vendas – edhe pse nga sondazhet jo të besueshme. Kryesisht i izoluar për shkak të shqetësimeve të COVID-19 dhe sigurisë së tij personale, Putini flet me një grup të vogël këshilltarësh, por ata duket se ngurrojnë të japin vlerësime të sinqerta.
Vëzhguesit shohin një luftë të gjatë dhe të ashpër që Putini është i vendosur ta fitojë, me rrugën e tij të vështirë për t'u parashikuar.
“Nuk është Putini ai që sundon Rusinë. Janë rrethanat që sundojnë Putinin”, tha Tatiana Stanovaya, anëtare e lartë e “Carnegie Endowment”.
Short beson se udhëheqësi i Kremlinit “e ka futur veten në një cep. … Ai do të kërkojë mënyra për të ecur përpara, por nuk mendoj se i ka gjetur”. Nuk ka gjasa të dorëzohet, tha Short, duke kujtuar se "karakteri i tij ishte gjithmonë të mundohet dyfish më shumë dhe të luftojë më fort".
Makthi i Putinit
Fiona Hill, e cila ka shërbyer në tri administratat e kaluara amerikane dhe është anëtare e lartë në Institutin Brookings, beson se Putini donte të fitonte shpejt në Ukrainë, të instalonte një president të ri në Kiev dhe ta detyronte atë t'i bashkohej Bjellorusisë në një bashkim sllav me Rusinë. Një pasardhës do të drejtonte Rusinë, tha ajo, me Putinin duke e ngritur veten për të udhëhequr aleancën më të madhe.
Por tani, sipas Stanovayas, “ndihet sikur nuk ka asnjë shpresë se konflikti mund të zgjidhet në ndonjë mënyrë tjetër përveçse ushtarake. Dhe kjo është e frikshme”.
Analistët shohin disa skenarë për Putinin, në varësi të zhvillimeve në fushën e betejës. Skenarët, jo reciprokisht përjashtues, variojnë nga ajo që mund të ishte makthi i tij më i madh - një grusht shteti apo kryengritje si ato që pa si agjent i KGB-së në Gjermaninë Lindore në 1989, në BRSS më 1991 ose në Ukrainë në 2004 dhe 2014 - deri në zgjedhjet e ardhshme. Kjo do të zgjaste atë që tashmë është sundimi më i gjatë i çdo lideri të Kremlinit që nga Josef Stalin.
Përgatiti: Rexhep Maloku