(AP) - Kur u raportuan abuzime javët e fundit në Mali - varre të rreme të krijuara për të diskredituar forcat franceze; një masakër e rreth 300 njerëzve, kryesisht civilë – të gjitha provat treguan se ishin vepër e mercenarëve në hije të grupit Wagner të Rusisë.
Edhe përpara se këta ushtarë profesionistë të frikësuar t'i bashkoheshin sulmit ndaj Ukrainës, Rusia i kishte vendosur ata në operacione ushtarake nën radar në të paktën gjysmë duzinë vendesh afrikane. Qëllimi i tyre: të çojnë më tej ambiciet globale të presidentit Vladimir Putin dhe ta minojnë demokracinë.
Grupi Wagner e prezanton veten si një kontraktues ushtarak privat dhe Kremlini mohon çdo lidhje me të, madje ndonjëherë edhe se ekziston.
Por angazhimi i Wagnerit ndaj interesave ruse është bërë i dukshëm në Ukrainë, ku luftëtarët e tij, të veshur me emblemën e bardhë të kafkës së grupit, janë ndër forcat ruse që sulmojnë aktualisht Ukrainën lindore.
Shtet më vete
Në Afrikën Sub-Sahariane, Wagner ka fituar terren të konsiderueshëm për Rusinë në Republikën e Afrikës Qendrore, Sudan dhe Mali. Roli i Wagnerit në ato vende shkon përtej historisë së thjeshtë të ofrimit të shërbimit të sigurisë, thonë ekspertët.
"Ata drejtojnë në thelb Republikën e Afrikës Qendrore" dhe janë një forcë në rritje në Mali, tha gjenerali Stephen Townsend, komandanti i forcave të armatosura të SHBA-së në Afrikë, në një seancë dëgjimore në Senat muajin e kaluar.
Shtetet e Bashkuara e identifikojnë financuesin e Wagnerit si Yevgeny Prigozhin, oligark që është i afërt me presidentin rus dhe nganjëherë quhet "kuzhinieri i Putinit" për restorantet e tij fantastike të favorizuara nga lideri rus. Ai u akuzua nga qeveria amerikane për përpjekje për të ndikuar në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016 në SHBA dhe Grupi Wagner është subjekt i sanksioneve të SHBA-së dhe Bashkimit Evropian.
Plani i lojës i Rusisë për Afrikën, ku ka aplikuar ndikimin e saj deri në veri deri në Libi dhe në jug deri në Mozambik, është i drejtpërdrejtë në disa mënyra, thonë analistët. Ajo kërkon aleanca me regjimet ose juntat e shmangura nga Perëndimi ose që përballen me kryengritje dhe sfida të brendshme për sundimin e tyre.
Udhëheqësit afrikanë njihen nga Kremlini dhe muskujt ushtarakë të Wagnerit. Ata paguajnë për të duke i dhënë Rusisë qasjen kryesore në naftën, gazin, arin, diamantet dhe mineralet e tyre të vlefshme.
Rusia gjithashtu fiton pozicione në një kontinent të rëndësishëm strategjik.
Por ka një objektiv tjetër të "luftës hibride" të Rusisë në Afrikë, tha Joseph Siegle, drejtor i kërkimit në Qendrën Afrikane për Studime Strategjike.
Beteja ideologjike
Siegle tha se Rusia po zhvillon gjithashtu një betejë ideologjike, duke përdorur Wagnerin si "mjet shtrëngues" për të minuar idetë perëndimore të demokracisë dhe për t'i kthyer vendet drejt Moskës. Putini dëshiron të sfidojë rendin demokratik ndërkombëtar, “sepse Rusia nuk mund të konkurrojë shumë mirë në atë rend”, tha Siegle.
"Nëse demokracia mbahet si modeli përfundimtar i qeverisjes aspiruese, atëherë kjo është e kufizuar për Rusinë", tha Siegle.
Përkundrazi, Wagner promovon interesat ruse me ushtarë dhe armë, por edhe përmes propagandës dhe dezinformimit, siç ka bërë Prigozhin për Putinin më parë.
Në Republikën e Afrikës Qendrore, luftëtarët e Wagnerit qarkullojnë rreth kryeqytetit Bangui me automjete ushtarake pa shenja dhe ruajnë minierat e arit dhe diamantit të vendit. Ata kanë ndihmuar në ndalimin e grupeve të armatosura rebele dhe për të mbajtur presidentin Faustin-Archange Touadera në pushtet, por shtrirja e tyre shkon shumë më tej. Shtetasi rus, Valery Zakharov, është këshilltari i sigurisë kombëtare i Touaderas, por gjithashtu një "figurë kyçe" në strukturën komanduese të Wagnerit, sipas dokumenteve të Bashkimit Evropian që akuzojnë grupin mercenar për shkelje të rënda të të drejtave të njeriut.
Një statujë e ngritur vitin e kaluar në Bangui përshkruan ushtarët rusë që qëndrojnë krah për krah për të mbrojtur një grua dhe fëmijët e saj. Rusia konsiderohet si shpëtimtarja e vendit dhe marshimet proruse janë mbajtur në mbështetje të luftës në Ukrainë dhe për të kritikuar ish-partnerin e sigurisë Francën – edhe pse disa protestues thanë se janë paguar.
