Dhe teksa përdorimi më i ulët i energjisë ndihmon Evropën ta përballojë krizën e shkaktuar nga lufta e Rusisë në Ukrainë dhe shkurtimet e furnizimit të Moskës, drejtuesit, ekonomistët dhe grupet e industrisë paralajmërojnë se baza e saj industriale mund të përfundojë shumë e dobësuar nëse kostot e larta të energjisë vazhdojnë
Evropa ka nevojë që kompanitë e saj industriale të kursejnë energji nën kulmin e kostos në rritje dhe furnizimeve në tkurrje.
Megjithatë, është shumë herët për t’u gëzuar. Rënia nuk është vetëm për shkak se kompanitë industriale po i reduktojnë termostatet, ato po mbyllin gjithashtu impiantet që mund të mos rihapen kurrë.
Dhe teksa përdorimi më i ulët i energjisë ndihmon Evropën ta përballojë krizën e shkaktuar nga lufta e Rusisë në Ukrainë dhe shkurtimet e furnizimit të Moskës, drejtuesit, ekonomistët dhe grupet e industrisë paralajmërojnë se baza e saj industriale mund të përfundojë shumë e dobësuar nëse kostot e larta të energjisë vazhdojnë.
Industritë me energji intensive, të tilla si alumini, plehrat dhe kimikatet janë në rrezik që kompanitë ta zhvendosin përgjithmonë prodhimin në vende ku ka energji të lirë, siç janë Shtetet e Bashkuara.
Edhe pse një tetor jashtëzakonisht i ngrohtë dhe parashikimet e një dimri të butë kanë ndihmuar në uljen e çmimeve, gazi natyror në Shtetet e Bashkuara ende kushton rreth një të pestën e asaj që paguajnë kompanitë në Evropë.
Kriza e prodhimit
“Shumë kompani thjesht po heqin dorë nga prodhimi”, ka treguar Patrick Lammers, anëtar i bordit drejtues në ndërmarrjen E.ON (EONGn.DE) në një konferencë në Londër muajin e kaluar. “Ata në fakt kërkojnë shkatërrimin”.
Aktiviteti prodhues i Eurozonës këtë muaj e ka arritur nivelin e tij më të dobët që nga maji 2020, duke sinjalizuar se Evropa po shkonte drejt një recesioni.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë vlerëson se kërkesa evropiane për gaz industrial ra me 25% në tremujorin e tretë nga një vit më parë. Analistët thonë se mbylljet e përhapura duhej të qëndronin pas rënies sepse vetëm përfitimet e efikasitetit nuk do të prodhonin kursime të tilla.
“Po bëjmë gjithçka që mundemi për të parandaluar një reduktim të aktivitetit industrial”, ka theksuar një zëdhënës i Komisionit Evropian në një email.
Mirëpo një sondazh i publikuar të mërkurën ka treguar se kompanitë në centralin industrial të Evropës, tashmë po zvogëloheshin për shkak të kostove të energjisë.
Më shumë se një në katër biznese në sektorin e kimikateve dhe 16% në sektorin e automjeteve thanë se po detyroheshin të shkurtonin prodhimin, tregoi një studim i 24 mijë bizneseve nga dhomat gjermane të tregtisë dhe industrisë (DIHK). Për më tepër, 17% e kompanive të sektorit të automobilave thanë se po planifikonin ta zhvendosnin një pjesë të prodhimit jashtë vendit.
“Efektet janë qartësisht të dukshme: prodhuesit me energji intensive të mallrave të ndërmjetme në veçanti po e reduktojnë prodhimin”, ka njoftuar drejtori menaxhues i DIHK-së, Martin Wansleben, duke iu referuar produkteve gjysmë të gatshme kritike, të tilla si kimikatet dhe metalet.
Frikët e eksodit
Industria evropiane ka zhvendosur prodhimin në vende me fuqi punëtore më të lirë dhe kosto të tjera më të ulëta për dekada, por kriza e energjisë po e përshpejton eksodin, kanë bërë të ditur analistët.
“Nëse çmimet e energjisë qëndrojnë aq të larta sa një pjesë e industrisë evropiane bëhet strukturore jokonkurruese, fabrikat do të mbyllen dhe do të zhvendosen në SHBA, ku ka një bollëk energjie të lirë argjilore”, ka thënë Daniel Kral, ekonomist i lartë në Oxford Economics.
Për shembull, prodhimi primar i aluminit të BE-së u përgjysmua, u shkurtua me 1 milion ton, gjatë vitit të kaluar.
Shifrat tregtare të përpiluara nga Reuters tregojnë se të nëntë shkritoret e zinkut në bllok ose kanë shkurtuar ose kanë ndaluar prodhimin, i cili është zëvendësuar me importe nga Kina, Kazakistani, Turqia dhe Rusia.
Rihapja e një fabrike alumini kushton deri në 400 milionë euro dhe nuk ka gjasa të ndodhë, duke pasur parasysh perspektivën e pasigurt ekonomike të Evropës, ka sqaruar Chris Heron në shoqatën e industrisë, Eurometaux.
“Historikisht, kur ndodhin këto mbyllje të përkohshme, si pasojë vijnë mbylljet e përhershme”, ka shtuar ai.
Përpjekjet perëndimore për të siguruar furnizime jo vetëm për energji, por edhe për mineralet kryesore të përdorura në automjetet elektrike dhe infrastrukturën e rinovueshme janë gjithashtu në rrezik nga çmimet e larta të energjisë.
Brukseli pritet të propozojë legjislacion të ri në fillim të vitit të ardhshëm - Aktin Evropian të Lëndëve të Para Kritike - për të krijuar rezerva të mineraleve të domosdoshme në tranzicionin drejt ekonomisë së gjelbër, si litiumi, boksiti, nikeli dhe tokat e rralla.
Por pa më shumë energji të rinovueshme dhe kosto më të ulëta, kompanitë nuk kanë gjasa të investojnë në Evropë, paralajmëroi Emanuele Manigrassi, menaxher i lartë i klimës dhe energjisë në European Aluminium.
Mbledhja e plaçkave
Shembuj të erozionit industrial po grumbullohen. Evropa u bë një importuese neto e kimikateve për herë të parë këtë vit, sipas Cefic, Këshilli Evropian i Industrisë Kimike.
Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Plehrave, më shumë se gjysma e prodhimit evropian të amoniakut, përbërës kyç në plehra, është mbyllur dhe është zëvendësuar nga importet.
Prodhuesi norvegjez i plehrave Yara (YAR.OL) ka shkurtuar dy të tretat e prodhimit evropian të amoniakut dhe nuk ka plane të menjëhershme për ta rritur atë.
“Po e vëzhgojmë nga afër situatën në tregun e gazit dhe po bëjmë plane të paparashikuara”, ka theksuar themeluesi Svein Tore Holsether për Reuters përmes emailit.
Javën e kaluar, grupi më i madh kimik në botë BASF (BASFn.DE), vuri në dyshim nëse kishte një rast biznesi për fabrika të reja në Evropë.
Kompania gjithashtu ka paralajmëruar se do të duhet ta mbyllë prodhimin në lokacionin e saj kryesor në Ludwigshafen - konsumatori i vetëm më i madh i energjisë industriale në Gjermani - nëse furnizimet me gaz bien nën gjysmën e nevojave të saj.
Përktheu: Blerta Haxhiu