Botë

Historia e “Wagner” dhe lidhjet e forta me Putinin

Betejat e ashpra në lindje të Ukrainës kanë vendosur në qendër të vëmendjes “Wagner Group” të Rusisë, kompani private ushtarake e udhëhequr nga milioneri mashtrues me lidhje të kamotshme me presidentin rus Vladimir Putin.

“Wagner” ka udhëhequr shtytjen për të nisur ofensivën e Rusisë në provincën Donetsk në lindje të Ukrainës.

Luftimet brutale shtëpi më shtëpi kanë prodhuar disa nga përballjet më të përgjakshme që kur Rusia dërgoi ushtrinë e saj në Ukrainë, teksa mercenarët e “Wagnerit” “shkelnin mbi trupat e mercenarëve” për të avancuar, dëshmojnë autoritetet ukrainase.

Yevgeny Prigozhin, i cili u dënua me 12 vjet burg në vitin 1981 me akuzat për vjedhje dhe sulme, filloi biznesin me një restorant në Shën Petersburg pas lirimit të tij nga burgu. Në këtë cilësi që u njoftua me Putinin, i cili shërbeu si nënkryetar i bashkisë së qytetit në vitet ’90.

Prigozhin, 61 vjeç, përdori lidhjet e tij me Putinin për të zhvilluar biznesin e hotelerisë dhe fitoi kontrata fitimprurëse të qeverisë ruse që i dhanë pseudonimin “Kuzhinieri i Putinit”.

Më vonë u zgjerua në biznese të tjera, duke përfshirë mediat dhe “fabrikën famëkeqe të trollëve” që çoi në padinë ndaj tij në SHBA për ndërhyrje në zgjedhjet presidenciale të 2016-ës.

Prigozhin mohoi çdo lidhje me “Wagner Group” përpara se të pranonte se ishte shefi i mercenarëve në muajin shtator. Këtë muaj ai deklaroi se e themeloi, drejtoi dhe financoi grupin famëkeq.

Grupi “Wagner” doli në pah për herë të parë gjatë angazhimit në lindje të Ukrainës menjëherë pasi shpërtheu konflikti në prillin e vitit 2014, disa javë pasi Rusia aneksoi Krimenë nga Ukraina.

Kompania e Prigozhinit u emërua “Wagner”, pas nofkës së komandantit të saj të parë, Dmitry Utkin, nënkoloneli në pension i forcave speciale të ushtrisë ruse.

Shumë shpejt ajo krijoi reputacion për brutalitetin dhe pamëshirshmërinë e saj ekstreme.

Përveç Ukrainës, mercenarët e “Wagnerit” u vendosën në Siri, ku Rusia mbështeti qeverinë e presidentit Bashar Assad në luftën civile të vendit. Në Libi, ata luftuan përkrah forcave të komandantit libian Khalifa Hifter. Grupi gjithashtu ka vepruar në Republikën e Afrikës Qendrore dhe Mali.

Prigozhin thuhet se ka përdorur “Wagnerin” në Siri dhe vendet afrikane për të siguruar kontrata fitimprurëse të minierave.

Grupi “Wagner” ka marrë rol gjithnjë e më të madh në luftën në Ukrainë, pasi trupat e rregullta ruse pësuan dëme të rënda dhe humbën kontrollin mbi disa territore të pushtuara më parë në serinë e kundërofensivave të Ukrainës.

Prigozhin pretendoi merita të plota këtë muaj për pushtimin e qytetit të Soledarit të minierave të kripës në rajonin Donetsk dhe akuzoi Ministrinë ruse të Mbrojtjes se po përpiqej të vidhte lavdinë e “Wagnerit”.

Prigozhin ka vizituar burgjet ruse për të rekrutuar luftëtarë, duke u premtuar të burgosurve falje nëse i mbijetonin një turneu gjysmë-vjeçar të detyrës në vijën e frontit me grupin “Wagner”.

Së fundmi ai ka postuar një video në të cilën uron grupin e parë të të dënuarve që morën falje zyrtare dhe të drejtën e largimit nga kompania.

Shtetet e Bashkuara vlerësojnë se “Wagneri” ka rreth 50 mijë mercenarë që luftojnë në Ukrainë, duke përfshirë 10 mijë me kontrata dhe 40 mijë të tjerë të burgosur që kompania ka regjistruar si pjesë të mercenarëve.

SHBA-ja vlerëson se “Wagner” po shpenzon rreth 100 milionë dollarë në muaj në luftë dhe ka marrë armë nga Koreja e Veriut, duke përfshirë raketa dhe raketa.