(BBC) – BBC-ja ka siguruar prova të një numri të konsiderueshëm vdekjesh të lidhura me COVID në rajonet rurale të Kinës, pasi virusi u përhap nga qytetet e mëdha në zona më të largëta me popullsi më të vjetër.
Në rajonin Xinzhou të provincës veriore Shanxi, prodhuesit e arkivoleve kanë qenë të zënë. Ne shikuam mjeshtrit e aftë teksa gdhendnin dekorime të përpunuara në drurin e sapoprerë. Gjatë muajve të fundit, thonë ata, nuk kanë pasur kohë të ndalen.
Fat në fatkeqësi
Një fshatar, klient, na tha se disa herë arkivolet janë shitur. Duke qeshur me një dozë të humorit të zi që e has në zonë, ai shtoi se në industrinë e funeraleve kishin "fituar një pasuri të vogël”.
Ka pasur shumë debate rreth numrit real të vdekjeve nga COVID në Kinë, pasi virusi shpërtheu nëpër megaqytetet e saj.
Rreth 80% e popullsisë - më shumë se një miliard njerëz - janë infektuar që kur Kina hoqi kufizimet në dhjetor, sipas epidemiologut kryesor Wu Zunyou. Fundjavën e kaluar Kina raportoi 13.000 vdekje të lidhura me COVID në më pak se një javë, duke u shtuar 60.000 vdekjeve që ka numëruar që nga dhjetori.
Por këto vdekje kanë qenë në spitale. Në zonat rurale ka vetëm objekte të pakta mjekësore dhe ata që vdesin në shtëpi kryesisht nuk llogariten.
Nuk ka as një vlerësim zyrtar për numrin e të vdekurve në fshat. Por BBC-ja gjeti prova se numri i të vdekurve po rritet.
Ne vizituam një krematorium dhe punëtorët thanë gjithashtu se kanë qenë të zënë. Kishte edhe vajtues të veshur me të bardha duke ecur përpara duke mbajtur kutinë ceremoniale e cila përfundimisht kishte eshtrat e një njeriu të dashur.
Në një fshat tjetër, pamë një burrë dhe një grua që ngarkonin zogj të mëdhenj letre në pjesën e pasme të një kamioni me shtrat të sheshtë.
Trefishim vdekjesh
Ndërsa grumbullonin imazhe të tjera të hollësishme, budiste të bëra rishtazi nga letra mëndafshi, ata thanë se do të kishin pasur një shpërthim në kërkesë për dekorimet e tyre funerale, dy ose tre herë më shumë se normalja.
Të gjithë ata që takuam në këtë pjesë të Shanxit, të cilët janë të lidhur me industrinë e funeraleve, na treguan një histori të ngjashme për rritje të vdekjeve dhe të gjithë ia atribuuan koronavirusit.
"Disa njerëz të sëmurë tashmë janë shumë të dobët”, tha një burrë ndërsa vazhdonte të ngarkonte kamionin. "Më pas ata kapin COVID, dhe trupat e tyre të moshuar nuk mund ta përballojnë atë".
Ne ndoqëm kamionin deri ku po dorëzoheshin veprat e artit dhe takuam Wang Peiwein, kunata e të cilit sapo kishte vdekur.
Nëna e dy fëmijëve në të 50-at e saj kishte vuajtur nga diabeti i rëndë për vite dhe më pas ajo u infektua me koronavirus.
"Pasi ajo u infektua me COVID, ajo kishte një temperaturë të lartë dhe organet e saj filluan të dështojnë. Sistemi i saj imunitar nuk ishte aq i fortë sa ta bënte atë”, tha zoti Wang.
Oborri i shtëpisë së familjes po mbushej me dekorime për ceremoninë. Wang na tha se kishte akoma më shumë imazhe, lule dhe të ngjashme.
Duke qëndruar para një tende në oborrin ku ishte mbuluar trupi i saj, ai shpjegoi se, në ditën e varrimit, 16 persona do ta mbanin arkivolin e saj dhe do ta varrosnin në përputhje me traditën.
Ai tha se, megjithëse kostoja e aranzhimeve të funeralit ishte rritur në qiell për shkak të numrit të vdekjeve nga COVID, ata do të paguanin paratë shtesë për nder të saj.
"Ajo ishte një person i mrekullueshëm. Ne duhet të organizojmë një ngjarje madhështore për ta larguar atë, më të mirën që mund të përballojmë", tha ai.
Festa e kthyer në zi
Çdo vit, qindra miliona të rinj kthehen në vendlindjet e tyre në këtë kohë për të festuar Vitin e Ri Hënor. Është festivali më i rëndësishëm i Kinës.
Fshatrat ku po kthehen tani janë vende ku jetojnë kryesisht të moshuar - njerëz që janë më të prekshëm ndaj COVID-it.
Ka pasur shqetësime të mëdha se migrimi masiv i Festivalit të Pranverës së këtij viti mund të përhapë shpejt koronavirusin në zona më të largëta, me efekt vdekjeprurës.
Qeveria paralajmëroi ata në qytete që të mos shkojnë në shtëpi këtë vit nëse të afërmit e tyre të moshuar nuk ishin infektuar ende.
Doktor Dong Yongming, i cili drejton një klinikë shumë të vogël fshati, mendon se të paktën 80% e banorëve atje ishin kapur tashmë me COVID.
"Të gjithë fshatarët vijnë tek ne kur janë të sëmurë”, tha ai. “Ne jemi e vetmja klinikë këtu”.
Shumica e atyre që kishin vdekur atje kishin sëmundje themelore, tha ai.
Për sa i përket menaxhimit të ilaçeve që kishin kur COVID goditi fshatin, Dr Dong tha se nuk do t'u shesin ilaçe njerëzve përtej nevojave të tyre.
“Për shembull, unë do të jepja vetëm katër tableta Ibuprofen për person”, tha ai. “Ata nuk kanë nevojë për dy kuti. Thjesht do të shpërdorohen”.
Megjithatë ai tha se besonte se më e keqja e kësaj valë COVID ishte tashmë pas tyre: “Ne nuk kemi pasur asnjë pacient ditët e fundit”.
Varre gjithandej
Ata që vdesin në këtë rajon varrosen në fusha. Më pas fermerët vazhdojnë të mbjellin kultura dhe të rrisin bagëti rreth tumave të paraardhësve të tyre.
Duke vozitur përgjatë rrugës vumë re tuma të freskëta dheu me flamuj të kuq të vendosur në majë. Shumë prej tyre. Një fermer që kulloste dhitë konfirmoi se ato ishin varre të reja.
"Familjet kanë varrosur të moshuarit këtu pasi ata vdesin. Ka shumë", tha ai.
Në fshatin e tij prej disa mijëra, ai tha se më shumë se 40 banorë kishin vdekur gjatë valës më të fundit COVID.
"Një ditë dikush do të vdiste, pastaj të nesërmen dikush tjetër. Ka qenë pa pushim gjatë muajit të kaluar”, tha ai.
Por në fshat këtu, ata janë mjaft filozofikë për jetën dhe vdekjen. Ky fermer tha se njerëzit do ta festonin vitin e ri si gjithmonë.
“Djali dhe nusja do të kthehen së shpejti”, tha ai.
Ekipi pyeti nëse vendasit ishin të shqetësuar se anëtarët e familjes që kthehen mund të nënkuptojnë më shumë infeksione.
“Njerëzit nuk duhet të shqetësohen. Pa frikë!" - tha ai. "Do të infektoheni akoma edhe nëse fshiheni. Shumica prej nesh e kemi marrë tashmë dhe jemi mirë”.
Ai dhe shumë të tjerë shpresojnë që puna më vdekjeprurëse e COVID-it tashmë është bërë dhe se, të paktën për momentin, energjia e tyre mund të shpenzohet për të qenë me të gjallët dhe jo për të varrosur të vdekurit.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
