Versioni i ri i bashkëpunimit global

Një kontratë e re sociale globale për t’i trajtuar varfërinë, pabarazinë në rritje dhe përkeqësimin e krizës klimatike do të kërkojë përfshirjen e shoqërisë civile dhe sekretari i përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, ka të drejtë të theksojë rolin e saj në arritjen e solidaritetit më të madh ndërkombëtar

Bota përballet me një sërë kërcënimesh serioze – nga nacionalizmi ekstrem, konkurrenca e fuqive të mëdha deri te pabarazia në rritje – që po e pengojnë komunitetin ndërkombëtar të punojë bashkë për të zgjidhur sfida të tjera komplekse, si shpërndarja e vaksinave për COVID-19 dhe ritmin e përshpejtuar të ndryshimit klimatik. Mirëpo, krizat globale kërkojnë zgjidhje globale dhe me raportin e tij të shumëpritur “Agjenda jonë e Përbashkët”, sekretari i përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, ka përmendur një vizion të ri për bashkëpunimin shumëpalësh.

E shkruar në kuadër të angazhimeve të miratuara në Asamblenë e Përgjithshme të 75-të të OKB-së vitin e kaluar, “Agjenda jonë e Përbashkët” është një thirrje e qartë për qeverisje globale më të mirë dhe më gjithëpërfshirëse – lloji i nevojshëm për të ndërtuar një të ardhme më të gjelbër, më të barabartë dhe më të sigurt. E pazakontë në gjatësi, substancë dhe hapësirë ​​për një raport të OKB-së, ofron një sërë idesh premtuese për një strategji të guximshme, por pragmatike, për transformim.

Rekomandimet e Guterresit vendosin një çmim në përshpejtimin e zbatimit të marrëveshjeve ekzistuese ndërkombëtare, duke filluar me marrëveshjen e klimës në Paris 2015 dhe Agjendën 2030 për Zhvillim të Qëndrueshëm. Përtej këtyre nismave të rëndësishme për të mbrojtur të përbashkëtat tona globale, krijimi i një forumi të ri për menaxhimin e tyre është bërë një imperativ moral dhe praktik. Guterres hap një terren të ri këtu duke bërë thirrje që Këshilli i Kujdestarisë i Kombeve të Bashkuara, i cili nuk është plotësisht funksional, të riformohet për të mbikëqyrur menaxhimin e oqeanit, atmosferës dhe gjithësisë. Ky organ i rivitalizuar gjithashtu do të ishte përgjegjës për përmirësimin e shpërndarjes së të mirave publike dhe përgjigjen ndaj kërcënimeve globale.

Për më tepër, Guterres ka miratuar propozimin e Club de Madrid për një Samit Social Botëror në vitin 2025 për të shqyrtuar shkaqet e rritjes së varfërisë, për të vlerësuar zhvillimet që kanë kontribuar në pabarazinë e të ardhurave dhe për të inkurajuar politikat e nevojshme për të siguruar një shoqëri më të barabartë. Diskutimet në samit duhet të ndërtojnë vrullin për zbatimin e plotë të Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm dhe të sigurojnë që zhvillimi ekonomik pas COVID-it të jetë me bazë të gjerë dhe të gjelbër.

Një kontratë e re sociale globale për të trajtuar varfërinë, pabarazinë në rritje dhe përkeqësimin e krizës klimatike do të kërkojë përfshirjen e shoqërisë civile dhe Guterres ka të drejtë të theksojë rolin e saj në arritjen e solidaritetit më të madh ndërkombëtar. Ai gjithashtu vë në dukje nevojën për të mbështetur kontributin në rritje të qytetarëve në veprimin kolektiv brenda dhe jashtë kufijve. Është inkurajuese që “Agjenda jonë e Përbashkët” propozon pika qendrore të dedikuara për shoqërinë civile brenda të gjitha entiteteve të OKB-së.

Mirëpo, duhet më shumë. Dy iniciativa të fundit të shoqërisë civile – “Ne popujt bëjmë thirrje për Qeverisje Globale Gjithëpërfshirëse” dhe “Së pari së bashku” – propozuan një të dërguar të nivelit të lartë të OKB-së për shoqërinë civile, duke i raportuar drejtpërdrejt Guterresit. Një pozicion i tillë do të siguronte harmonizim, raportim të nivelit të lartë dhe qasje edhe më të madhe në të gjithë sistemin për organizatat e shoqërisë civile në vendimmarrjen dhe programimin e OKB-së.

Realizimi i agjendës ambicioze të Guterresit për multilateralizëm më gjithëpërfshirës, ​​të rrjetëzuar dhe efektiv kërkon një strategji të orkestruar. Qëllimi duhet të jenë rindërtimi dhe rritja e besimit të qytetarëve në institucionet e tyre të përbashkëta, në mënyrë që sistemi global të mund të veprojë në mënyrë më efektive në çështjet kryesore me të cilat përballet komuniteti ndërkombëtar. Nisma e Guterresit për të thirrur një Samit të së Ardhmes në fillim të Asamblesë së Përgjithshme të 78-të në shtatorin e vitit 2023, është një fillim i mirë drejt përmirësimit të arkitekturës së qeverisjes globale.

Si pjesë e përgatitjeve për samitin, ne mbështesim thirrjen e sekretarit të përgjithshëm për një bord këshillues të nivelit të lartë të udhëhequr nga ish-krerë shtetesh ose qeverish. Qëllimi i këtij organi do të ishte identifikimi i të mirave publike globale që kanë më shumë nevojë për përmirësime të qeverisjes. Bordi këshillues do të sillte gjithashtu një perspektivë të balancuar politike në përgatitje.

Në të njëjtën kohë, konsultimet që çuan deri në samit mund të ndihmojnë në përsosjen e propozimeve të Guterresit mbi një Agjendë për Paqen, një Kompakt Global Digjital, një Deklaratë mbi Brezat e Ardhshëm dhe një Platformë të re Emergjence për thirrjen e aktorëve kryesorë në mbarë botën për t'iu përgjigjur krizave komplekse. Secila prej këtyre – si dhe propozimet e ndërlidhura, të gjera të qeverisjes globale të inovacionit që ne kemi mbështetur – meritojnë shqyrtim serioz nga shtetet anëtare të OKB-së dhe së bashku formojnë bazën për një sipërmarrje ambicioze, dyvjeçare me shumë aksionarë, duke kulmuar në samitin e vitit 2023.

Ne u bëjmë thirrje liderëve botërorë që t’i kushtojnë vëmendje vizionit të sekretarit të përgjithshëm për të ardhmen dhe rekomandimit përkatës të 50 ish-ministrave të qeverisë dhe zyrtarëve të lartë të OKB-së për “një proces të përkushtuar ndërqeveritar” për të “forcuar dhe reformuar makinerinë ligjore dhe institucionale të sistemit të OKB-së”. Duke mobilizuar aktorë të ndryshëm në mbarë botën – duke përfshirë politikëbërësit, aktivistët, akademikët dhe biznesmenët – komuniteti ndërkombëtar mund të sigurojë që mandati për të formësuar kolektivisht “të ardhmen që duam” i miratuar në Asamblenë e Përgjithshme të vitit të kaluar të bëhet realitet.

(María Fernanda Espinosa, ish-presidente e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, është bashkëkryetare e Koalicionit për komitetin drejtues të OKB-së “Ne kemi nevojë”. Danilo Türk, ish-president i Sllovenisë, është President i Club de Madrid, organizatë e më shumë se 100 ish-presidentëve dhe kryeministrave të zgjedhur në mënyrë demokratike. Ky vështrim është shkruar ekskluzivisht për rrjetin botëror të gazetarisë “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”).