Të nesërmen, kryeministri izraelit, Naftali Bennett, më kujtoi se BEI-ja ndihmoi në financimin e katër nga gjashtë impiantet e shkripëzimit të Izraelit, duke përfshirë një që do të jetë më i madhi në botë kur të vihet në funksion në vitin 2023. Ai bëri shaka se pothuajse dy të tretat e ujit në vendin tonë erdhën nga ato projekte të mbështetura nga BEI-ja. Në një rajon me një popullsi në rritje, izraelitët e dinë se mungesa e ujit mund të çojë lehtësisht në konflikte të reja. Ata duan të zhvillojnë kapacitet më të madh të shkripëzimit në mënyrë që të mund të shkëmbejnë potencialisht ujin për energji të pastër.
Ndryshimi i modeleve të reshjeve, mungesa e ujit dhe ngjarjet ekstreme të motit gjithnjë e më të shpeshta dhe intensive - duke përfshirë valët e të nxehtit dhe zjarret - prekin izraelitët dhe palestinezët, dhe nevoja për të adresuar problemin duket të jetë një nga çështjet e pakta për të cilat të dyja palët bien dakord. Kjo më është konfirmuar në bisedimet me kryeministrin palestinez, Mohammad Shtayyeh. Në një kontekst konflikti, ku shumica e politikave shihen si shumë zero, projektet klimatike janë një përjashtim.
Në një fjalim shkurtin e kaluar, presidenti izraelit, Isaac Herzog, vuri në dukje intensifikimin e ngjarjeve ekstreme të motit si një thirrje zgjimi për rajonin.
"Për këdo që nuk e kupton se çfarë do të thotë kjo, më lejoni të shpjegoj: kjo parashikon një katastrofë të vërtetë", paralajmëroi ai. “Kriza klimatike është një krizë për të gjithë botën dhe ne në Lindjen e Mesme duhet ta kuptojmë atë kryesisht në nivel rajonal, sepse implikimet e saj do të jenë dramatike”.
Herzog më pas bëri thirrje për një partneritet rajonal për të krijuar një "Lindje të Mesme të rinovueshme". Vizioni i tij do të përfshinte Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjiptin, Jordaninë, Bahrejnin, Marokun, Arabinë Saudite dhe "fqinjët palestinezë" të Izraelit. Megjithatë, ndërkohë që Autoriteti Palestinez ka avancuar disa politika klimatike, do të duhen investime masive që këto ide të përkthehen në prodhime në shkallë të gjerë të ujit të pastër nga Uzina Qendrore e shkripëzimit të Gazës dhe energji diellore në Bregun Perëndimor.
Këto projekte të rëndësishme zbutëse dhe përshtatjeje do të nevojiten për të menaxhuar çështjet humanitare, mjedisore dhe ekonomike të shkaktuara nga ndryshimet klimatike. Pasi u ktheva në Luksemburg nga vizita ime në rajon, është më e qartë për mua se kurrë se duhet të mbështetemi në "konsensusin klimatik" aktual për të ndërtuar vrull prapa llojit të projekteve klimatike transformuese të parashikuara në Marrëveshjen e Gjelbër Evropiane. Ndërsa e bëjnë Evropën neutrale ndaj karbonit deri në vitin 2050, investime të tilla mund të ndihmojnë gjithashtu në nxitjen e stabilitetit dhe përmirësimin e kushteve ekonomike në Lindjen e Mesme.
Bindja ime në fuqinë transformuese të investimeve të zgjuara për klimën është forcuar vetëm me kalimin e kohës. Gjatë viteve të fundit, BEI-ja është bërë financuesja më e madhe shumëpalësh në botë i projekteve klimatike, me angazhime për të mbështetur të paktën 1 trilion euro investime këtë dekadë. Megjithatë, në një rajon kaq kompleks si Lindja e Mesme, do të duhet më shumë sesa thjesht financa për t’i realizuar shumë nga këto projekte. Ne do të kemi nevojë për shumë më tepër bashkëpunim ndërmjet vendeve dhe aktorëve kryesorë të jashtëm si Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.
Përfaqësimi i ri i BEI-së me bazë në Jerusalem për Bregun Perëndimor dhe Gazën, i cili u hap këtë muaj, mund të ndihmojë në nxitjen e një bashkëpunimi të tillë. Ai do të zhvillojë partneritete dhe bashkëpunim më të fortë në Bregun Perëndimor dhe Gaza, ndërsa do të mbështesë gjithashtu projekte transformuese ndërkufitare të klimës në të gjithë rajonin. Si i tillë, ai do të jetë i dobishëm për diplomacinë klimatike të BE-së në Lindjen e Mesme.
Ne synojmë të plotësojmë dhe zgjerojmë, nga një perspektivë evropiane, atë që ka nisur i dërguari i posaçëm presidencial i SHBA-së për Klimën, John Kerry, me shtytjen e tij diplomatike që vendet e Lindjes së Mesme të hyjnë në fazën e energjisë së rinovueshme. Kjo nënkupton financimin e zhvillimit të bashkëpunimit në shkallë të gjerë të energjisë së rinovueshme dhe ujit në rajon dhe ndërtimin e një konsensusi edhe më të fortë klimatik.
Jam i bindur se nëse diplomacia e klimës mbështetet nga projekte inovative të cilësisë së lartë me rëndësi rajonale, mund të hapë rrugë të reja premtuese për të ndjekur stabilitetin, rritjen dhe paqen në Lindjen e Mesme. Është koha për t'i dhënë një shans financimit të klimës.
(Autori është president i Bankës Evropiane të Investimeve. Vështrimi është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”)
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
