Derbi i Lisbonës që shfaq një nga rivalitetet më të ashpra të Evropës

Lisbonë, 22 prill (BBC) - Një fishekzjarrë duke rrëshqitur nëpër beton drejt kamerës, pati një shpërthim të dhunshëm. Ishte një paralajmërim për të mos filmuar fytyrat e “No Name Boys”, ultrasit e Benficas, të cilët ishin në mesin e rreth 3.000 tifozëve që u mblodhën jashtë “Estadio da Luz” katër orë para fillimit të ndeshjes për të kënduar, pirë dhe takuar miqtë përpara se të bënin ecjen për në “Jose Stadiumi Alvalade”, shtëpia e rivalit të madh, Sportingut. Kjo ndodhi vikendin e shkuar përpara derbit të madh të Portugalisë, që vlerësohet lart në Evropë.

“Ndihesh si një ushtri që shkon në territorin e armikut”, thotë Filipe Ingles, një tifoz i Benficas. “Ne do të shkojmë atje për të përfaqësuar Benfican në tribuna, po aq sa lojtarët na përfaqësojnë në fushë dhe ne japim gjithçka”.

Më pak se dy milje larg, mbështetësit të veshur me ngjyrën jeshile dhe të bardhë përzihen jashtë stadiumit “Alvalade”, ku varet një pankartë “Campeao Nacional 2020-21” për të shënuar titullin e parë të Sportingut në 19 vjet. E pranë asaj pankarte qëndron “Juventude Leonina”, klubi më i vjetër i mbështetësve në Portugali dhe anëtarët e të cilit ishin përgjegjës për sulmin e lojtarëve në terrenin stërvitor të Sportingut në vitin 2018. Kjo është një atmosferë dhe një mjedis i përshtatshëm për një nga rivalitetet më të vjetra dhe më pasionante në Evropë.

“Është një lloj gjëje shpirtërore. Në Portugali, futbolli është si një fe. Ne po flasim për dy klube që ndahen nga vetëm një rrugë”, thotë Beatriz Marujo, nga CNN Portugal.

Është një rivalitet që daton më shumë se një shekull, me ekipet që do të njiheshin zyrtarisht si Sporting Clube de Portugal dhe Sport Lisboa e Benfica, takohen për herë të parë në vitin 1907 në një kohë kur kishte një ndarje të madhe klasore mes tyre. Sportingu, i financuar nga Baroni i Alvaladeas, kishte ngacmuar tashmë rivalët duke ia marrë tetë nga lojtarët me premtimin për ambiente më të mira dhe fitoi 2:1. Ndërkohë, imazhi i Benficas si klub i popullit ishte i mbështjellë në vitin 1954 nga tifozët që ndihmuan në ndërtimin e “Estadio da Luz”, një stadium që mburrej me frekuentimin e tij prej 135.000 personash për një ndeshje kundër Portos në vitin 1987. Megjithatë, ky stadium është rindërtuar përpara “Euro 2004”. Më pas ishte Eusebio, i cili luajti për klubin furnizues të Sportingut, Sporting Clube de Lourenço Marques në Mozambik, por përfundoi duke nënshkruar për Benfican dhe e ndihmoi për 11 tituj në ligë dhe një Kupë Evropiane në 15 sezone, ndërsa fitoi gjithashtu “Topin e Artë”.

“Eusebio kishte gjithçka të përgatitur për të shkuar te Sportingu”, shpjegon gazetari i Expresso, Diogo Pombo. “Ai hipi në një aeroplan, por kur u ul në Lisbonë, njerëzit që punonin për Benfican shkuan atje, e rrëmbyen dhe e fshehën Eusebion në një hotel. Ai është lojtari më i madh që Benfica ka pasur ndonjëherë dhe më i rëndësishmi në historinë e tyre”.

Mst: “Një derbi që lëviz gjithë vendin”

Manuel Fernandes e ka përjetuar derbin si tifoz, lojtar dhe trajner. Ai është golashënuesi i dytë më i mirë i të gjitha kohërave i Sportingut dhe është njeriu i merituar për sjelljen e Sir Bobby Robsonit në klub në vitin 1992, së bashku me Jose Mourinhon, për të cilin ai këmbëngul se ishte një anëtar i ekipit të trajnerëve dhe jo thjesht një përkthyes. Megjithatë, Fernandes, i cili ishte kapiten i klubit për tetë sezone, ka rënë në folklorin e derbit të Lisbonës - duke shënuar katër gola gjatë një fitoreje 7:1 ndaj Benficas në vitin 1986.

“Kjo është e vetmja ndeshje që prek Portugalinë, i vetmi derbi në kampionat që lëviz gjithë vendin”, shpjegon 70-vjeçari.

Kjo për shkak se shumica e tifozëve të futbollit në Portugali mbështesin një nga tre klubet - Benfican, Sportingun ose Porton. Megjithatë, mendohet se vetëm Benfica ka rreth gjashtë milionë ndjekës në një vend me një popullsi prej pak më shumë se 10 milionë banorësh. Fernandes, i cili luajti 31 ndeshje për vendin e tij, ndjen se atmosfera rreth derbit ka ndryshuar që nga ditët e tij të lojës.

“Kam luajtur për Portugalinë për shumë vite me kapitenin e Benficas, Humberto Coelhon. Kur Benfica ishte kampione pas një ndeshjeje, shkova të pija një gotë shampanjë në dhomën e tyre të zhveshjes dhe kjo është e shëndetshme”, tha ai. “Por rivaliteti do të ekzistojë gjithmonë dhe sot gjëra të tilla janë të pamundura - komentuesit dhe televizioni janë të ndryshëm nga e kaluara dhe kjo krijon një mjedis pak armiqësor”.

Me këtë pajtohet edhe gazetari Pombo: “Në 10 apo 15 vitet e fundit gjërat u ndezën pak, u ndezën shumë dhe klubet nuk kanë marrëdhënie të mira si dikur”.

Urrejtja mes disa fansave ka rezultuar më parë në tragjedi. Në vitin 1996, gjatë finales të Kupës së Portugalisë, një fishekzjarrë i hedhur nga ultrasit e Benficas vrau një tifoz të Sportingut, ndërsa në vitin 2017 një tifoz i Sportingut vdiq pasi u godit nga një makinë gjatë një nate me telashe. Por për shumicën e tifozëve, rivaliteti ushqehet nga pasioni për klubin e tyre dhe jo nga dhuna.

“Është gjëja më e afërt që kam me një fe” thotë Ingles. “Benfica më ka dhënë kaq shumë miq, udhëtime dhe eksperienca, është si një anëtar i familjes sime. Nuk e di me kë do të jem, ku do të jem, por e di që do të jem një tifoz i Benficas për të gjithë jetën time”.

Ndërkohë, tifozi i Sportingut, Andre Barroca Sobral, shton: “Është diçka që nuk mund ta përshkruani me të vërtetë, por fjala që ju vjen gjithmonë në mendje është nderi. Sportingu gjithmonë ka historinë dhe nderin të ketë mbështetësit më të pasionuar”.

Një portë për në ligat më të mëdha të Evropës

Brenda stadiumit “Alvalade”, tifozët e Sportingut bëjnë ritualet e tyre para ndeshjes. Ata mbajnë lart pankarta që mbajnë distinktivin e tyre, këndojnë himnin e klubit dhe më pas japin një interpretim emocionues të këngës “My Way” të Frank Sinatras, ndërsa fillon loja. Mikpritësit dominojnë zotërimin e topit, por është Benfica ajo që kalon në epërsi përmes Darwin Nunezit, i cili ka gjasa të mëdha që të transferohet në një ekip dhe ligë më të fortë, sikurse të gjithë të talentuarit në kampionatin portugez. Portugalia është bërë një portë për në Evropë për disa prej talenteve më të ndritur të Amerikës së Jugut dhe sulmuesi 22-vjeçar i Uruguait, Nunez, i cili mbërriti pas një sezoni në kategorinë e dytë spanjolle me Almerian, tashmë po lidhet me disa klube të Premier Leagues.

“Një nga gjërat më të mahnitshme që ka bërë Benfica është gjetja e lojtarëve si Angel di Maria, Ramires, Joao Felix, Bernardo Silva, Ruben Dias. Mund të vazhdoj ende të numëroj”, thotë Ingles. “Fatkeqësisht si tifoz, ne kemi vetëm një sezon të mirë prej tyre, pasi ata shkojnë në Angli ose Spanjë dhe më pas është shumë e mrekullueshme t'i shohësh ata duke pasur karriera të shkëlqyera, por uroj që ata të qëndrojnë te Benfica dhe të fitojnë më shumë tituj”.

Nunez e shton vlerën e tij duke asistuar në golin e dytë të Benficas që e shënoi në kohën shtesë për ta vulosur fitoren me rezultatin 2:0. Ky gol i tërboi tifozët mysafirë, ndërsa ata vendas në shenjë pakënaqësie filluan të dalin nga stadiumi. Rezultati do të ketë pak vlerë përtej mburrjeve këtë sezon - Sportingu duhet të përfundojë sërish i dyti, duke zënë një vend automatikisht në Ligën e Kampionëve dhe Benfica e treta, pasi Porto ikën me titullin e kampionit. Në fakt, vetëm dy herë që nga viti 1938 një klub e ka fituar titullin jashtë treshes së madhe - Boavista në sezonin 2000/01 dhe Belenenses në sezonin 1945/56. Ndërsa mund të mos ketë një titull që do të shkojë në kryeqytetin portugez këtë vit, nëse e ndani Lisbonën përgjysmë, atëherë do të ndahet në ngjyrën e kuqe dhe të gjelbër.