Mungesat e deputetëve s’lejojnë kthimin e AKA-s në ENQA dhe EQAR
Si pasojë e mungesës së kuorumit, Komisioni Parlamentar për Arsim nuk arriti ta shqyrtonte Projektligjin për Agjencinë e Kosovës për Akreditim, të martën. Ky projektligj vlerësohet jetik për kthimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare për arsim. Deputetët që munguan në mbledhjen e Komisionit dhanë si arsye vizitat jashtë vendit për kontrolle mjekësore dhe prishjen e veturës. E kryetari i Komisionit, Ardian Gola, i kritikoi ligjvënësit për mungesat
Komisioni Parlamentar për Arsim nuk arriti të martën të shqyrtojë Projektligjin për Agjencinë e Kosovës për Akreditim (AKA), pasi munguan shtatë deputetë.
Vetëm tre deputetë të Lëvizjes Vetëvendosje: Ardian Gola, Arjeta Fejza e Arijeta Rexhepi ishin të pranishëm në orën 10:00 në mbledhjen për shqyrtimin e Projektligjit, i cili është jetik për rikthim të kësaj agjencie në organizatat ndërkombëtare për arsim, siç janë: Regjistri Evropian për Sigurimin e Cilësisë në Arsimin e Lartë (EQAR) dhe Asociacioni Evropian për Sigurimin e Cilësisë në Arsimin e Lartë (ENQA).
Aktualisht AKA është vetëm anëtare e asociuar e ENQA-s, pas përjashtimit nga këto dy organizata në vitin 2019 për shkak të ndërhyrjeve politike në këtë agjenci nga ish-kryeministri Ramush Haradinaj dhe ish-ministri i Arsimit, Shyqiri Bytyqi.
Kryetari i Komisionit, Ardian Gola, kritikoi ligjvënësit përfshirë edhe ata të partisë së tij, Vetëvendosje, për mungesë të interesimit.
“Është e vërtetë që ka disa deputetë që kanë mungesë kronike në komision, ka disa që kanë mungesë sporadike, por e vërteta është që ka një rënie të disiplinës edhe interesimit që të shkojë puna sipas logjikës parlamentare. Tash këtë unë do ta ngre si çështje edhe brenda vetë grupit parlamentar, për shkak se këtu vërehet që ka mungesë edhe të disa pjesëtarëve të mazhorancës”, ka thënë Gola.
Mbledhja për shqyrtimin e Projektligjit për AKA-n u kthye në takim punues. Me 30 minuta vonesë u paraqitën në takim deputetët e Partisë Demokratike të Kosovës, Eliza Hoxha dhe Ardian Kastrati. Pastaj u paraqit edhe deputeti nga grupi parlamentar multietnik KDTP, Enis Kervan, e më pas edhe deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Vlora Dumoshi. Përderisa të tjerët nuk dhanë arsyetime për vonesën, deputetja Hoxha ka thënë se ishte me bashkëpartiakët e saj për nderime te përmendorja e Zahir Pajazitit, në 26-vjetorin e rënies së tij.
Për mungesën e deputetes së LVV-së, Adriana Matoshi, Gola deklaroi se gjendet në xhirime filmike.
KOHA ka telefonuar edhe deputetët e tjerë që nuk u paraqitën fare në Kuvend. Deputetja nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, Albena Reshitaj, ka thënë se gjendet jashtë vendit për kontroll mjekësor. E, arsyetimi i deputetit të LVV-së, Jahja Koka, ishte se i është prishur vetura gjatë kohës sa ishte duke udhëtuar nga Gjakova për në Prishtinë.
Sipas procesverbaleve të Komisionit për Arsim, nga 26 mbledhjet e mbajtura gjatë vitit të shkuar rekordin për mungesa e mban deputeti i PDK-së, Ardian Kastrati, me 23 mosparaqitje. Pas tij renditet deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Adriana Matoshi, me 13 mungesa.
Qëllimi bazë i Projektligjit për AKA-n është të përcaktojë statusin e Agjencisë, me qëllim të sigurimit të transparencës, cilësisë dhe zhvillimin e arsimit të lartë në përputhje me standardet evropiane.
Sipas Projektligjit, Agjencia do të jetë institucion rregullativ. Për këtë ka pasur kritika nga organizatat “Demokracy+ dhe GLPS, të cilat vlerësojnë se agjenci rregullatore mund të jenë vetëm institucionet që rregullojnë dhe mbikëqyrin tregun.
“Ky status megjithatë është dhënë në mënyrë të gabuar, sepse funksionet të cilat i janë dhënë AKA-s nuk i takojnë këtij lloji të agjencive por tipit tjetër, pra agjencive ekzekutive sipas Ligjit nr. 06/L-113 për Organizimin dhe Funksionimin e Administratës Shtetërore dhe të Agjencive të Pavarura (LOFASHAP)”, thuhet në një prej komenteve të organizatës GLPS.
Por statuti i Agjencisë është përkrahur nga Zyra e Bashkimit Evropian. Sipas kësaj zyre, është në përputhje me standardet dhe udhëzimet evropiane për sigurimin e Cilësisë në Arsimin e Lartë -ESG.
“Sipas mendimit tonë, modeli më i mirë për AKA-në do të ishte ai i një agjencie rregullatore në përputhje me LOFASHAP. Si e tillë, AKA duhet të raportojë (d.m.th., të dorëzojë raportet e saj vjetore në përputhje me nenin 7 të projektligjit) në Qeveri përmes ministrit të Arsimit e jo Kuvendit. Sipas mendimit tonë, kjo nuk do të rrezikonte në asnjë mënyrë pavarësinë e AKA-s, siç përcaktohet nga standardet ESG-së”, thuhet në përgjigjen e Zyrës së BE-së.
Ndryshime në Projektligj ka kërkuar edhe Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE). Kjo organizatë ka kërkuar që të specifikohet një vend për komunitetet joshumicë në përbërjen e Këshillit Shtetëror të Akreditimit (KShA).
“Në përbërjen e KSHA dhe në nenin 14, përbërjen e Komisionit për shqyrtimin e dokumentacionit të të nominuarve për anëtarë të KSHA, respektivisht, konsiderojmë që këto dy dispozita duhet të rishikohen për të pasqyruar përfaqësimin e komuniteteve joshumicë në këto dy organe të rëndësishme. Kjo do të garantojë pjesëmarrjen e komuniteteve joshumicë”, thuhet në kërkesën e tyre.
Kërkesa është refuzuar nga Ministria e Arsimit si sponzorizuese e këtij projektligji, pasi ka kualifikuar se anëtarët duhet të zgjidhën duke u mbështetur në aftësitë profesionale dhe jo sipas përkatësisë etnike.
“Agjencia e Kosovës për akreditim është institucion me rëndësi të veçantë që siguron dhe garanton cilësinë në punën arsimore dhe kërkimore në institucionet e arsimit të lartë në Kosovë. Me legjislacionin në fuqi në Kosovë dhe po ashtu me ligjin e AKA-s u ofrohet e drejta që të gjithë personat juridikë dhe fizikë të Kosovës të mund të aplikojnë, që nënkupton edhe komunitetet. Kjo e drejtë është e siguruar dhe nuk ka diskriminim”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Arsimit, e publikuar në draftin e dëgjimeve publike.
Projektligji për AKA-n është miratuar në lexim të parë në Kuvend dhe pas shqyrtimit në Komisionin për Arsim pritet të dërgohet për votim në lexim të dytë.
