Lifestyle

Popullsia e SHBA-së po plaket më shpejt

Mosha mesatare ndryshonte shumë sipas racës dhe përkatësisë etnike. Të bardhët johispanikë ishin grupi më i vjetër, me një moshë mesatare prej 44.5 vjeç. Hispanikët ishin më të rinjtë, me një moshë mesatare 30 vjeç; dhe një e katërta e të gjithë fëmijëve në SHBA ishin hispanikë. Amerikanët afro-amerikanë që nuk ishin hispanikë kishin një moshë mesatare prej 35.5 vjeç. Numri ishte për 37.2 për aziatikët

Përqindja e banorëve 65 vjeç e lart u rrit me më shumë se një të tretën nga viti 2010 në 2020 dhe me ritmin më të shpejtë të çdo dekade në 130 vjet, ndërsa pjesa e fëmijëve ra, sipas shifrave të reja nga regjistrimi më i fundit.

Përqindja në rënie e fëmijëve nën moshën 5 vjeç ishte veçanërisht e dukshme në shifrat nga numërimi i kokës së vitit 2020. Të kombinuara, tendencat nënkuptojnë se mosha mesatare në SHBA u rrit nga 37.2 në 38.8 gjatë dekadës.

Dy grupmoshat më të mëdha të Amerikës nxitën ndryshimet: më shumë brezi i lindur mes viteve 1946-1965 që mbushin 65 vjeç ose më shumë dhe fëmijëve të viteve 1990 që u rritën ose që shkuan më tej në të 20-at dhe në fillim të të 30-tave. Gjithashtu, më pak fëmijë kanë lindur midis 2010 dhe 2020, sipas numrave nga numërimi i kokës një herë në dekadë të çdo banori të SHBA-së. Rënia vjen nga gratë që vonojnë lindjen e foshnjave deri më vonë në jetë, në shumë raste për t’u fokusuar në arsim dhe karrierë, sipas ekspertëve, të cilët vunë në dukje se normat e lindjeve nuk u rikuperuan kurrë pas Recesionit të Madh të 2007-2009.

“Në afat të shkurtër, kriza e ekuilibrit punë-familje, mungesa e kujdesit të përballueshëm për fëmijët, streset e lidhura me kujdesin shëndetësor, strehimin dhe stabilitetin e punësimit, të gjitha ndikojnë në uljen e nivelit të lindjeve duke rritur pasigurinë dhe duke e bërë më të vështirë vendimin për të pasur dhe rritur fëmijë”, ka theksuar Philip Cohen, sociolog në Universitetin e Marylandit.

Pasojat e plakjes së popullsisë

Ka pasoja të rëndësishme sociale dhe ekonomike për një popullsi në plakje, duke përfshirë aftësinë e të rriturve në moshë pune për të mbështetur të moshuarit përmes kontributeve të Sigurimeve Shoqërore dhe Kujdesit Shëndetësor. Byroja e Regjistrimit llogarit një raport varësie, të përcaktuar si numrin e fëmijëve plus numrin e të moshuarve për 100 persona në moshë pune. Teksa raporti i varësisë u ul për fëmijët nga viti 2010 në 2020, ai u rrit për të moshuarit me 6.8 persona.

Në krye të spektrit të moshës, numri i njerëzve mbi 100 u rrit përgjysmë, nga më shumë se 53 mijë njerëz në më shumë se 80 mijë. Përqindja e burrave që jetojnë në pleqëri gjithashtu u rrit. Buddy Lebman, një 98-vjeçar në zonën e St. Louis, ka thënë se çelësi i jetëgjatësisë janë gjenet e mira dhe qëndrimi aktiv. Ai luan me letra dy herë në javë, drejton një diskutim mbi ngjarjet aktuale në komunitetin e tij të pensionistëve dhe është ende i përfshirë me sinagogën e tij dhe një shkollë që ai ndihmoi në themelimin e saj. Deri para pesë vitesh, ai bënte shëtitje të rregullta me biçikletë.

“Kam kontrolluar së fundmi stimuluesin tim dhe mjeku më tha se është mirë për 4 e gjysmë vite të tjera”, ka treguar Lebman. “Kështu që unë duhet të jetoj të paktën aq sa mundem”.

Njerëzit që mbushin moshën 100 vjeç përfituan nga një shekull zhvillimesh të vaksinave dhe antibiotikëve, përmirësime në kirurgji dhe trajtim më të mirë të sëmundjeve, ka thënë Thomas Perls, profesor i mjekësisë në Universitetin e Bostonit.

“Shumë më shumë njerëz që kanë përbërjen gjenetike dhe ekspozimet mjedisore që rrisin shanset e dikujt për të arritur në 100, por që përndryshe do të kishin vdekur nga problemet që tani janë lehtësisht të kthyeshme, janë në gjendje të përmbushin fatin e tyre të mbijetesës”, ka theksuar Perls.

Byroja e Regjistrimit publikoi dy grupe të mëparshme të të dhënave nga regjistrimi i vitit 2020 në 2021: shifrat e popullsisë së shtetit përdoreshin për të vendosur se sa vende kongresi merr secili shtet dhe rindarja e numrave të përdorur për të nxjerrë distriktet politike. Publikimi i të dhënave u vonua me pothuajse dy vjet për shkak të vështirësive të lidhura me pandeminë në mbledhjen e informacionit dhe përpjekjeve nga Byroja e Regjistrimit për të zbatuar një metodë të re, të diskutueshme të mbrojtjes së privatësisë që përdor algoritme për të shtuar gabime të qëllimshme për të errësuar identitetin e çdo të anketuari të caktuar.

Regjistrimet e fundit

Ky ishte regjistrimi i parë që kur Gjykata e Lartë e SHBA-së legalizoi martesat e së njëjtës gjini në vitin 2015. Raporti tregoi se më shumë se gjysma e familjeve amerikane përmbanin partnerë ose bashkëshortë të çiftuar që jetonin së bashku dhe familjet e së njëjtës gjini përbënin 1.7% të atyre familjeve. Meqenëse regjistrimi nuk pyeti për orientimin seksual, ai nuk kapi personat LGBTQ+ që janë beqarë ose nuk jetojnë me një partner ose bashkëshort.

Mosha mesatare ndryshonte shumë sipas racës dhe përkatësisë etnike. Të bardhët johispanikë ishin grupi më i vjetër, me një moshë mesatare prej 44.5 vjeç. Hispanikët ishin më të rinjtë, me një moshë mesatare 30 vjeç; dhe një e katërta e të gjithë fëmijëve në SHBA ishin hispanikë. Amerikanët afro-amerikanë që nuk ishin hispanikë kishin një moshë mesatare prej 35.5 vjeç. Numri ishte për 37.2 për aziatikët.

Utah, shtëpia e popullsisë më të madhe mormone në SHBA, ishte shteti më i ri, me një moshë mesatare prej 31.3 vjeç, një funksion i një prej niveleve më të larta të lindjeve në vend. Mosha mesatare e Distriktit të Kolumbisë prej 33.9 vjeç ishte e dyta afër për shkak të numrit të madh të të rriturve të rinj në moshë pune që gjenden zakonisht në zonat urbane. Dakota e Veriut ishte i vetmi shtet ku mosha mesatare ra, nga 37 në 35,8 vjeç, pasi një fluks punëtorësh të rinj mbërriti për të punuar në një sektor të lulëzuar të energjisë.

Maine ishte shteti më i vjetër në SHBA, me një moshë mesatare prej 45.1 vjeç, pasi më shumë persona të gjeneratave të vjetra u larguan nga fuqia punëtore. Porto Riko kishte një moshë mesatare në të njëjtin interval, në 45.2 vjeç, pasi një eksod i të rriturve në moshë pune u largua nga ishulli pas një sërë uraganesh dhe keqmenaxhimit të qeverisë. Të rriturit e moshuar në katër shtete - Florida, Maine, Vermont dhe Virxhinia Perëndimore - përbënin më shumë se një të pestën e popullsisë së atyre shteteve.

Teksa njerëzit 65 vjeç e lart përbënin 16.8% të 331 milionë banorëve në SHBA në vitin 2020, përqindja ishte ende dukshëm më e ulët se sa ishte në vende si Japonia, Italia dhe Greqia, ku grupmosha përbën më shumë se një e pesta dhe më shumë se një e katërta e popullsisë. Megjithatë, pjesa e tyre në popullsinë amerikane do të vazhdojë të rritet me rritjen e moshës së bebeve.

“Në planin afatgjatë, imigrimi është mënyra e vetme që Shtetet e Bashkuara do të shmangin rënien e popullsisë”, ka theksuar Cohen.

Përktheu: Blerta Haxhiu