Shteti merr nën mbrojtje zonën ku u gjet mozaiku antik në Durrës
Mozaiku i gjetur në Durrës muajin e kaluar, ka zbukuruar dyshemenë e një vile luksoze në afërsi të Amfiteatrit. Sipas të dhënave të deritanishme, arkeologët e kanë datuar midis fundit të shekullit I para erës sonë të fillimit të shekullit I
Marrja nën mbrojtje e zonës ku muajin e kaluar u gjet mozaiku i rrallë në Durrës është hapi i radhës që kanë bërë autoritetet shqiptare. Mozaiku i shtrirë në 60 metra katrorë, vlerësohet të jetë në gjendje të mirë, përderisa konsiderohet se do të jetë një thesar për promovimin e trashëgimisë së pasur kulturore të Shqipërisë
Ministria e Kulturës e Shqipërisë e ka marrë nën mbrojtje zonën në Durrës, ku së voni është zbuluar mozaiku i rrallë. Sensacionale do të konsiderohej gjetja e këtij lloji në mesin e tetorit kur doli në dritë teksa po hapeshin themelet e një shkollë të mesme, e cila do të rindërtohej pasi ishte dëmtuar nga tërmeti i nëntorit të katër vjetëve më parë. Arkeologu Luan Përzhita citohet të ketë thënë se mozaiku është në gjendje mjaft të mirë me një sipërfaqe mbi 60 metër katrorë.
“Jemi fatlumë, pasi mozaiku i zbuluar është në një gjendje shumë të mirë. Ai ka zbukuruar territorin e një vile luksoze, në afërsi të Amfiteatrit të Durrësit dhe si kohë datimi mendojmë se është diku nga fundi i shekullit I para Krishtit dhe fillimi i shekullit I pas Krishtit. Sot flasim për atë që njohim, por mbase zhvillimet e ardhshme do të kenë një datim më të saktë të këtij mozaiku”, citohet të ketë thënë Përzhita, raporton “Zëri i Amerikës”, Sipas tij, në vetvete mozaiku është i tillë, i veçantë edhe për qytetin e Durrësit dhe për Shqipërinë. “Është pjesë e pasurisë së mëtejshme të kësaj trashëgimie antike që i shtohet qytetit aq të njohur, siç ka qenë në antikitet qyteti i Dyrrahut”, ka thënë ai.
Sipas arkeologut të njohur, zona ka vlera arkeologjike, por është prekur edhe nga ndërtimet ndër vite.
“Është shumë shpejt për të folur. Ajo që ne dimë është se këtu ka qenë e ndërtuar shkolla e mesme ‘Gjergj Kastrioti’ në vitet 1960-1970. Po ashtu në këtë zonë në vitet ‘40 është ndërtuar një bunker i madh nga forcat italiane. Këto ndërtime, me sa kemi parë ne, kanë bërë dëmtime herë pas here të strukturave arkeologjike që ndodhen në këtë territor. Është dhe një qoshe e shkollës që lidhet me pjesën e mozaikut që ka pasur themelet në këtë pjesë”, ka thënë ai.
Arkeologu Meringlen Meshini ka thënë se gërmimet arkeologjike në zonë janë të brishta, mirëpo bashkëpunimi i strukturave si shtetërore dhe vendore, por edhe i sipërmarrjes që punon për rindërtimin e shkollës është mjaft i mirë.
“Jemi në kushtet optimale ku paralel me projektin ne kemi të gjitha mundësitë për të realizuar edhe gërmimin arkeologjik të shpëtimit, i cili është vetëm një nga fazat e këtij procesi. Pasi të realizohet gërmimi arkeologjik do të shikojmë të gjithë situatën në një kontekst të gjerë se si qëndrojnë këto gjetje arkeologjike, këto zbulime, vetë mozaiku, por edhe objekte të tjera në raport me projektin dhe më pas do të kemi një vendimmarrje tjetër për ardhmërinë e kësaj zone”, ka thënë arkeologu në Sektorin e Arkeologjisë së Shpëtimit, pranë Ministrisë së Kulturës. Sipas tij, ky zbulim është një ndër kartolinat e ardhshme të turizmit dhe të trashëgimisë kulturore shqiptare. Pos mozaikut, qe zbuluar edhe një pjesë e murit tri metër i lartë në anën lindore, si dhe disa objekte të tjera. Mozaiku përbëhet nga gurë ngjyrë blu të errët dhe të bardhë, ku paraqiten figura gjeometrike dhe florale.
“Për vetë natyrën që ka ky zbulim, për përmasat, për cilësinë mbi të gjitha dhe për atë që ai përfaqëson në kontekstin ku ndodhet, le të themi që paraprakisht kemi të bëjmë me një kartolinë të turizmit dhe të trashëgimisë kulturore shqiptare”, ka thënë ai.
Për arkeologun Përzhita, jo vetëm mozaiku, por edhe gjetjet e tjera arkeologjike pritet të sjellin më shumë informacion për këtë zonë. Nëntoka e Durrësit sjell herë pas here zbulime të reja arkeologjike, por mbingarkesa e ndërtimeve në jo pak raste ka dëmtuar duke cenuar periudha të ndryshme historike të zhvillimit të qytetit të lashtë.
