Arkeologët në Iran kanë zbuluar grim të zi tre mijë vjet të vjetër me një formulë unike pa plumb, duke zbuluar detaje të reja rreth zakoneve kozmetike të Epokës së Hekurit Lindjen e Mesme
Në varrezat Kani Koter, të fshehura në malet Zagros në veriperëndim të Iranit të sotëm, arkeologët kanë zbuluar këtë formulë të pazakontë kozmetike që është tre mijë vjet e vjetër. Në varret që datojnë që nga Epoka e Hekurit – midis shekujve 9 dhe 7 para erës sonë – midis sendeve të pasura të varreve të anëtarëve të elitës së shoqërisë, u gjet një kavanoz me pluhur të zi që nuk i ngjante asnjë forme të njohur më parë të lapsit të syve.
Ndryshe nga kohli standard i kohës – një përbërje grimi që në krejt Lindjen e Afërt përmbante plumb në lashtësi – kjo formulë ishte krejtësisht e ndryshme.
Shkencëtarët kanë zbuluar se përbërja e lashtë nga ky vend ishte bërë nga grafiti natyral dhe oksidi i manganit. “Në vend të plumbit ose përbërësve organikë, këtu u përdor grafiti, i cili ngjitet mirë në lëkurë dhe mund t’i ketë dhënë asaj një pamje metalike të shndritshme", ka thënë dr. Silvia Amicone nga Universiteti i Tübingenit, e cila udhëhoqi gërmimet.
Pluhuri i zi u zbulua së bashku me pasqyra dhe mjete grimi – tregues të qartë të kujdesit të përditshëm dhe zbukurimit personal të të ndjerit. Disa nga objektet kanë gjithashtu elementë stilistikë të artit asirian, duke treguar shkëmbimin kulturor në kufirin lindor të Perandorisë së atëhershme Asiriane.
Është interesante se në përbërje nuk u gjetën substanca organike – shkencëtarët ende nuk janë të sigurt nëse ato fillimisht u lanë jashtë apo thjesht u dekompozuan gjatë shekujve. Sidoqoftë, përdorimi i grafitit dhe oksidit të manganit tregon se sa në mënyrë kreative i përdorën banorët e lashtë burimet natyrore të rajonit të tyre.
“Ky zbulim hedh dritë jo vetëm mbi estetikën, por edhe mbi identitetin dhe kulturën e një populli që jetonte në periferi të një prej perandorive më të mëdha të epokës”, ka thënë Amicone. Rezultatet u botuan në revistën shkencore “Archaeometry”./“Archaeometry”