Pekini dyshohet se ka krijuar dhjetëra stacione policie jashtë vendit, duke përfshirë shumë sosh në Evropë. Pekini është munduar të minimizojë raportet, por një disident në Evropë tregon se si është ngacmuar vazhdimisht nga anëtarët e stafit të një zyre të tillë, shkruan revista gjermane “Der Spiegel”
Për të mësuar më shumë rreth raporteve për stacione të policisë kineze në Evropë, një ekip i “Der Spiegel” ka hulumtuar në Itali, Kinë, Gjermani dhe Holandë. Gazetarët udhëtuan në adresat ku janë identifikuar stacione të tilla policie dhe folën me zyrtarë dhe ekspertë evropianë.
Ata u takuan gjithashtu në Hagë me Wang Jingyun, një disident i ri kinez, i cili ka pësuar ngacmime të konsiderueshme në duart e zyrtarëve kinezë.
Peter Dahlin është ulur në apartamentin e tij në Lisbonë – prej ku ka shkaktuar stuhi.
Stacione sekrete edhe në Shtetet e Bashkuara
Me origjinë nga Suedia, Dahlin është kreu i organizatës së të drejtave të njeriut “Safeguard Defenders” dhe së bashku me kolegët e tij ka arritur të zbulojë një rrjet global të stacioneve të policisë kineze që është ndërtuar pak a shumë në fshehtësi: me vendndodhje në Britani, Spanjë, Itali, Austri, Irlandë dhe Holandë, por edhe në Kanada dhe Shtetet e Bashkuara. Organizata liston më shumë se 30 zyra të supozuara në raportin e saj, të kompletuara me numra telefoni dhe adresa. "Ne prisnim që agjencitë dhe shërbimet sekrete do të ishin të interesuara për gjetjet tona", thotë Dahlin për ekipin e “Der Spiegelit”. Por ai nuk priste një debat publik në kaq shumë vende në të njëjtën kohë.
Javën e kaluar qeveria irlandeze urdhëroi mbylljen e një zyre në Dublin, e cila, sipas një tabele në hyrje, quhet Stacioni i Shërbimit të Jashtëm të Policisë Fuzhou. Në Londër, Dhoma e Komunave ka diskutuar edhe raportin e Dahlinit. Dhe një hetim është duke u zhvilluar në Holandë, pjesërisht për shkak të deklaratave të Wang Jingyut, një disident 21-vjeçar që qeveria kineze ka përndjekur deri në Evropë.
Por a nuk do të ishin konsullatat dhe ambasadat kineze përgjegjëse për detaje të tilla? Si mund të jetë e mundur që një vend të krijojë struktura policore në vende të tjera pa miratimin e qeverive të tyre? Dhe sa të rrezikshme janë stacionet për disidentët? – pyet “Der Spiegel”.
Dahlin e di nga përvoja personale se sa brutalë mund të jenë zyrtarët kinezë. Ai jetoi në Pekin për gati 10 vjet, ku drejtoi një organizatë që mbështeti dhe trajnonte avokatë në zonat rurale të Kinës. Në vitin 2016, Dahlin u arrestua dhe u mbajt në një burg sekret. Rojat mezi e lejonin të flinte natën dhe ditën e merrnin në pyetje për orë të tëra. Ai u lirua pas pak më shumë se tri javësh, por fillimisht iu kërkua të rrëfehej në televizionin shtetëror kinez. Deklarata për të ishte përgatitur nga zyrtarë shtetërorë.
"Çdo rast duhet të shqyrtohet individualisht"
"Nuk është një operacion i centralizuar nga Pekini”, thotë Dahlin për stacionet e policisë jashtë vendit. Shumica e zyrave janë ngritur në apartamente, zyra ose restorante të shtetasve kinezë emigrantë, të cilët shpesh grupohen së bashku në shoqata kulturore. Gjithçka në baza vullnetare. "Ne nuk duam një gjueti shtrigash. Ka edhe shoqata kulturore që bëjnë gjëra vërtet të mira", thotë Dahlin. "Çdo rast duhet të shqyrtohet individualisht”.
Kina e sheh veten si fuqi të madhe globale dhe ligjet dhe rregulloret e saj kanë për qëllim të zbatohen për këdo, pavarësisht se ku jetojnë në botë. Në publik pretendimi i universalitetit njihet si ekstraterritorialitet. Filloi me Ligjin e Sigurisë Kombëtare të miratuar në vitin 2015, i cili në mënyrë eksplicite zbatohet në hapësirën kibernetike, ashtu si në hapësirën e jashtme, në thellësitë e oqeanit dhe në dy polet. E gjithë kjo konsiderohet të jetë pjesë e sferës së sigurisë së Kinës.
"Që nga viti 2019, pothuajse të gjitha ligjet e rëndësishme kineze po shtohen me paragrafë të tillë", thotë Moritz Rudolf, i cili në Universitetin Yale hulumton zbatimin ndërkombëtar të ligjit kinez. A janë stacionet e policisë jashtë vendit pasojë e kuptimit të ri të Kinës për ligjet e saj? "Nuk është aq e thjeshtë", thotë Rudolf për “Der Spiegelin”. "Më duket se disa komuna dhe qytete po përpiqen të marrin iniciativën dhe të tregojnë në nivel provincial se po zbatojnë me zjarr dekretet e qeverisë qendrore. Rezultati është kaos”.
Provat sugjerojnë se ai mund të ketë të drejtë. Stacionet e policisë që Dahlin kanë zbuluar se janë të lidhura ose me qytetin Lishui në nivel komune dhe qarkun Qingtian, ose me zyrtarë në Fuzhou, kryeqytet i provincës bregdetare Fujian. Zona metropolitane Lishui është shtëpia e 2.5 milionë njerëzve, ndërsa 8.3 milionë jetojnë në Fuzhou dhe rrethinë.
Zgjedhja e njerëzve të caktuar në zyra është gjithashtu mjaft e habitshme në disa raste. Për një kohë përfaqësuesi i prokurorisë së Qingtian në Itali ishte një burrë që ishte dënuar në Toskanë me tre vjet burg në vitin 2015 për tentativë shantazhi dhe sulmi, ka mësuar “Der Spiegel”.
Çfarë shkeljesh të tjera ligjore mund të kenë bërë përfaqësuesit kinezë në lidhje me komisariatet duhet të hetohen tani. "Unë dyshoj se shumë nuk janë as të vetëdijshëm se kanë shkelur ligjin", thotë Rudolf.
Zyrtarët ndërlidhës në Gjermani
Lista e Dahlin nuk përmban informacion të saktë në lidhje me stacionet e mundshme të policisë kineze në Gjermani. “Der Spiegel” ka mësuar megjithatë se ka të paktën gjysmë duzinë shtetas kinezë në vend, të cilët në kundërshtim me të gjitha konventat diplomatike kanë punuar si ndërlidhës për agjencitë kineze plotësisht të pavarura nga Ambasada kineze në Berlin dhe konsullatat e saj në qytete tjera gjermane. Shumica e tyre u renditën, së bashku me numrat e tyre celular, në një artikull në një gazetë tregtare kineze në shkurt të vitit të kaluar si kontakte për shtetasit kinezë që jetojnë jashtë vendit. Ata me sa duket janë personalitete të lidhura mirë, duke përfshirë pronarë restorantesh, shitës dhe biznesmenë.
Kur u kontaktua me telefon, njëri prej tyre, i cili punon në gastronomi, thotë se nuk mund të flasë për momentin. Gjatë një pushimi, ai më pas telefonoi. Një ndihmës në polici? "Unë nuk kam asnjë lidhje me këtë”, shprehet ai. Ai thotë se, megjithatë, ndihmon bashkëqytetarët në Gjermani që duhet të kontaktojnë një zyrë automjetesh në shtëpi. Ai thotë se një shoqatë kulturore kineze iu afrua atij gjatë pandemisë, duke e pyetur nëse do të ishte i gatshëm të ndihmonte të tjerët me gjëra të tilla si rinovimi i patentës së shoferit të tyre kinez. "Fluturimet për në Kinë ishin aq të shtrenjta, mijëra euro, askush nuk mund t'i përballonte më”, thotë ai. Pra, ai tha se do të ishte i gatshëm të ndihmonte kinezët në zonën e tij me caktimin e takimeve në internet me agjencitë përkatëse. "Është një gjë e mirë. Unë jam si departamenti vullnetar i zjarrfikësve”.
Berlini ka një pikëpamje tjetër, shkruan “Der Spiegel”. “Qeveria gjermane nuk toleron ushtrimin e pushtetit të shtetit të huaj dhe në përputhje me rrethanat, agjencitë kineze nuk kanë asnjë autoritet ekzekutiv në territorin e Republikës Federale të Gjermanisë”, tha Ministria e Brendshme gjermane në një deklaratë.
