Kampi i shkollës i kthyer në vend ekzekutimi në Bucha

Që kur forcat ruse u larguan nga Kievi, në fund të marsit, trupat e më shumë se 1000 civilëve janë zbuluar në rajonin e Buchas - shumë prej tyre janë varrosur me nxitim në varre të cekëta. Sarah Rainsford e BBC-së ka hulumtuar çfarë ndodhi në një kamp veror për fëmijë – që tani po trajtohet si skenë krimi. Dëshmitë e të mbijetuarve të masakrave janë rrëqethëse.

Është e lehtë në fillim të mos e mbash mend mirë vendin e vrasjes në errësirë. Por në një bodrum të ftohtë dhe të lagësht në buzë të pyllit që e bëri Buchan vend të njohur, pesë burra ukrainas u detyruan të gjunjëzoheshin dhe u qëlluan në kokë.

Në të djathtë të hyrjes ka gurë të lyer me gjak, që ka marrë ngjyrë të kuqe të errët. Shtrirë mes tyre është një kapele leshi me një vrimë dalëse në njërën anë dhe cepin e lagur në gjak. Në mur numërova të paktën një duzinë vrima plumbash.

Disa hapa më tutje janë mbetjet e një pakete racioni ushtarak rus - një kanaçe e hapur me qull orizi me mish viçi. Një emër i ngjitur me mbishkrime në një mur është shenjë kujtese se skena është kamp për fëmijë. Por kur trupat ruse u zhvendosën në Bucha, pak matanë kryeqytetit, në fillim të marsit, Kampi i Ndritshëm u bë terren ekzekutimi.

Histori rrëqethëse

Historia e vrasjeve në kampet verore është rrëqethëse, por edhe ky detaj: më shumë se 1000 civilë u vranë në rajonin e Buchas gjatë një muaji nën pushtimin rus, por shumica nuk vdiqën nga prerjet apo granatimet. Më shumë se 650 u qëlluan për vdekje nga ushtarët rusë.

Tani Ukraina është në kërkim të vrasësve të tyre.

Volodymyr Boichenko jetonte në Hostemel, pikërisht në rrugën nga Bucha dhe pranë fushës ajrore ku u ulën forcat e para ruse në përpjekje për të rrëzuar Qeverinë e Ukrainës. Kur motra e tij, Aliona Mykytiuk, vendosi të ikte para se lufta të arrinte tek ajo, iu lut Volodymyrit që t'i bashkohej. Ai ishte civil, jo ushtar, por donte të qëndronte dhe të ndihmonte. Kështu ai kaloi ditët duke kërkuar në Hostemel ushqim dhe ujë për t'iu sjellë fqinjëve, duke përfshirë fëmijë, të cilët ishin bllokuar në bodrumet e tyre nga bombardimet e vazhdueshme dhe nga sulmet ajrore ruse.

Një 34-vjeçar llafazan, i cili kishte udhëtuar nëpër botë me marinën tregtare, Volodymyr i telefononte familjes nga Hostemeli shumicën e ditëve për t'i siguruar se ishte i sigurt. Aliona do të priste me nervozizëm telefonatat e tij të shkurtra: e dinte se ai duhej të lëvizte në një tokë më të lartë për të marrë lidhjen dhe nëse granatimet ishin të rënda, ishte e pamundur të largohej nga streha e bombave. Ndërsa furnizimet mbaruan, ajo i kërkoi të vëllait të përpiqej të arratisej, por deri atëherë rrugët ishin bllokuar.

Komunikimi i fundit me vëllanë

Hera e fundit që Aliona ishte dëgjuar me të ishte më 8 mars. Volodymyr nuk ishte tip demonstrues, por atë ditë i tha motrës të mos shqetësohej për të. "Ai tha ‘të dua vërtet’, dhe kjo ishte shumë e dhimbshme për t'u dëgjuar”, qanë Aliona, duke fërkuar fort sytë, por nuk mund t'i ndalë lotët. “Në zërin e tij kishte frikë”.

Katër ditë më vonë, Volodymyr u pa nga fqinjët afër Promenystyit, siç njihet këtu, ose Kamp i Ndritshëm. Më pas ai u zhduk.

Në mars, luftimet rreth Kievit ishin intensive dhe qyteti i vogël i Buchas ishte në epiqendër. Tërheqja e trupave ruse në fillim të prillit zbuloi skena që tronditën botën: trupat e banorëve ranë në rrugët ku ishin qëlluar.

Moska i thotë kujtdo që do të dëgjojë se vrasjet ishin inskenuar, një ide sa e shtrembëruar aq edhe e rreme. Të vendosur për t'i kërkuar përgjegjësit, hetuesit ukrainas janë të zënë me mbledhjen e provave të forta në territorin që tani është kthyer nën kontrollin e tyre.

Mbledhja e provave

"Ne nuk e dimë se cilat janë planet e Putinit, kështu që po punojmë sa më shpejt që të jetë e mundur në rast se ai hedh një bombë dhe shkatërron të gjitha provat", thotë shefi i policisë rajonale të Kievit, Andrii Niebytov.

Këto prova përfshijnë një fushë plot me makina civile të shpuara me vrima të shumta plumbash, të grumbulluara tani në buzë të Buchas. Janë automjete që u qëlluan në momentin që familjet tentuan të iknin. Njëra ka ende një leckë të bardhë në dritare, të varur për t'iu treguar ushtarëve se banorët e saj nuk ishin kërcënim. Afrohuni dhe ju ngufat era e vdekjes.

Kur trupat nën Kampin e Ndritshëm u zbuluan më 4 prill, Volodymyr Boichenko ishte mes tyre. Aliona kishte kaluar javë të tëra duke telefonuar furishëm në spitale dhe morgë. Atë ditë asaj iu dërgua një fotografi për t'u identifikuar. Ajo e dinte se ishte vëllai i saj para se të ishte shkarkuar.

"I urrej ata me çdo qelizë të qenies sime", thotë Aliona për vrasësit e Volodymyrit. "E di që është e gabuar të thuhet për njerëzit, por ata nuk janë njerëz. Nuk kishte asnjë pjesë në trupat e atyre burrave që të mos ishte rrahur”.

Pesë burrat u gjetën të përkulur në gjunjë, kokën ulur dhe duart të lidhura pas shpine.

"Ne e dimë se ata ishin torturuar", tha shefi i policisë për BBC. "Ushtria ruse ka kaluar kufirin se si po zhvillohet lufta. Ata nuk po luftonin me ushtrinë në Ukrainë, ata rrëmbyen dhe torturuan popullsinë civile”.

Listat e ekzekutuesve

As Zyra e prokurorit dhe as Shërbimi i Sigurisë SBU nuk do të zbulojnë detaje të hetimeve në vazhdim, por disa ushtarakë rusë ishin aq të pakujdesshëm në mbulimin e gjurmëve të tyre saqë ka të ngjarë të ketë të dhëna të konsiderueshme për të punuar. Njësitë e mbrojtjes territoriale të Ukrainës madje kanë zbuluar lista të ushtarëve në disa pozicione të braktisura. Njëri duket të jetë pjesë e një rotacioni për detyrën e mbeturinave, tjetri përfshin detajet e pasaportës dhe numrat e telefonit celular.

Me një vëllim kaq të madh të punës - më shumë se 11.000 raste të mundshme të krimeve të luftës të regjistruara deri më tani - shërbimet e sigurisë të Ukrainës kanë bërë thirrje për ndihmë civilëve me njohuri digjitale.

"Ndiej një thirrje detyre", tha Dmytro Replianchuk, gazetar në slidstvo.info, i cili ka punuar për të ekspozuar korrupsionin brenda organeve të zbatimit të ligjit të Ukrainës përpara luftës. Tani ai ka bashkuar forcat me prokurorët, duke kërkuar në internet të dhëna shtesë për të ndihmuar në kapjen e kriminelëve të dyshuar të luftës.

"Unë e kuptoj se do të jetë kaq e vështirë dhe shumë raste nuk do të zgjidhen. Por në këto javë është e rëndësishme të gjejmë sa më shumë informacione që të jetë e mundur", shpjegoi Dmytro.

Ne gjetëm një të dhënë të mundshme midis mbeturinave në Kampin e Ndritshëm - mbështjelljen e një pakete të dërguar nga një grua e quajtur Ksyuha tek një ushtar rus, emri dhe njësia ushtarake e të cilit janë shënuar qartë. Njësia 6720 është e vendosur në Rubtsovsk, në rajonin Altai të Siberisë. Ajo ka qenë e lidhur me Buchan më parë, kur ushtarët nga qyteti u kapën në CCTV duke u dërguar pako gjigante të afërmve plot me mallra që ata kishin grabitur nga shtëpitë ukrainase.

Nuk mund të jemi ende të sigurt nëse ushtarët nga Rubtsovski ishin vendosur në kampin e fëmijëve, apo ishin aty kur u vranë burrat. Policia fillimisht duhet të përcaktojë një kohë më të saktë të vdekjes.

"Ne jemi duke punuar për të, por nuk bëhet shpejt", shpjegon Niebytov. "Por ai kamp ishte një shtab, kështu që do të kishte një komandant. Ushtarët nuk mund të kishin ekzekutuar askënd pa dijeninë e komandantit. Kështu që ne fillimisht do të gjejmë organizatorët dhe më pas do të kërkojmë zbatuesit”.

Ringjallja

Përtej rrugës nga kampi, pas një kishe, një cep i Buchas po tregon dalëngadalë shenja jete të rinovuara. Djem të rinj vrapojnë rreth oborrit, ndërsa një burrë rregullon fletët e drurit në dritaret e thyera kur qyteti bombardohej vazhdimisht. Dhe një dyqan i vogël sapo është rihapur për t'iu shërbyer të tjerëve që tani po qarkullojnë përsëri për të filluar riparimet e tyre.

Ndërsa fqinjët kalojnë rrugët, diskutojnë ditët kur tanket ruse u futën në qytetin e tyre, ushtarët që gjuanin egërsisht dhe ata që bridhnin rrugëve të dehur, duke hyrë në shtëpi dhe duke vjedhur prej tyre. Dhe ata kujtojnë një vendës që u arratis në pallatin e tyre nga kampi veror përballë dhe që e kishin strehuar, pavarësisht rrezikut.

Viktor Sytnytskyi nuk e njihte më parë kampin, por të gjitha detajet që ai jep përputhen. Ai është tani në Ukrainën perëndimore dhe më tregoi historinë e tij përmes telefonit, duke telefonuar nga makina e tij që të mos e shqetësonte nënën e tij.

Ishte fillimi i marsit kur Viktori u rrëmbye nga ushtarët rusë në rrugë. Ia lidhën duart dhe ia hodhën kapelën mbi sy, e më pas e tërhoqën zvarrë në një bodrum për të cilin ishte i sigurt se ishte në terrenin e kampit të fëmijëve.

Atje rusët i derdhën ujë mbi këmbët e tij që të ngrinte dhe i mbajtën një armë në kokë.

"Ata vazhduan të thoshin, ‘ku janë fashistët? Ku janë trupat? Ku është Zelensky? Njëri prej tyre përmendi Putinin, kështu që unë thashë diçka të vrazhdë dhe ai më goditi”, kujton Viktori.

Ai kujton se ishte i zemëruar me robëruesit e tij dhe si ishte tmerruar. Ai kishte punuar në Moskë në të kaluarën me burra nga Siberia dhe ishte i tmerruar që tani rusët mund ta trajtonin atë me një brutalitet të tillë. Aq më tepër, kur një nga ushtarët zbuloi se edhe ai ishte nga Siberia.

“Sa do t'u kushtonte të tërhiqnin këmbëzën?"

Viktori i tha atij se ishte i trishtuar që gjërat kishin ardhur deri këtu.

“E trishtueshme është se gjyshërit tanë luftuan së bashku kundër nazistëve dhe tani ju jeni fashistët”, ishte përgjigjja e zemëruar e rusit.

"Më tha: Ke kohë deri në mëngjes për të kujtuar atë që ke parë dhe nëse jo, do të pushkatoheni".

Atë natë Viktori pati fat. Pati granatime të forta dhe kur e kuptoi se robëruesit nuk po e ruanin më, iku për të shpëtuar.

"Kam llogaritur se kisha më shumë shanse për të mbijetuar nën granatimet sesa nëse do të qëndroja në atë bodrum. Ata tashmë ma kishin vënë armën në kokë. Sa do t'u kushtonte të tërhiqnin këmbëzën?"

Nga një varr i përbashkët nën kampin e fëmijëve, Volodymyr Boichenkos tani i është hapur një varr i duhur nën lulëzimin e qershisë në varrezat e vjetra të Buchas.

Pas varrimit të tij, Aliona thotë se më në fund pa përsëri fytyrën e vëllait në ëndrrat e saj, sikur po e ngushëllonte.

Por ajo ka ende shumë pyetje. Kryqi në varrin e Volodimirit është shënuar vetëm me ditëlindjen, jo datën e vdekjes, sepse familja nuk e ka idenë se kur u qëllua.

Ata mund të mos e dinë kurrë, përveç nëse mund të gjendet komandanti rus që mori kampin nën kontroll.

Megjithatë, si të gjithë në Bucha, ata e dinë se civilët nuk janë kurthuar rastësisht në këtë luftë. Ata janë në shënjestër nga ushtarë rusë të cilët ose nuk i dinë rregullat e luftës, ose nuk u interesojnë.