Zhdukjet e zyrtarëve mund të shihen si shenjë e destabilitetit nën udhëheqjen e Xi-S ose një shfaqje pushteti
Disa ende besojnë se largimet misterioze të zyrtarëve nuk kanë gjasa të kenë ndikim afatgjatë në stabilitetin e udhëheqjes së Xi-s. Asnjë nga kuadrot që janë shënjestruar deri më tani nuk janë pjesë e rrethit të tij të brendshëm, vuri në dukje Neil Thomas, ekspert në politikën e elitës kineze me Institutin e Politikave të Shoqërisë së Azisë
Ishin të besueshmit dhe të preferuarit e Xi Jinpingut. Tani, ata duket se janë zhdukur.
Zhdukjet e disa zyrtarëve të lartë kinezë muajt e fundit kanë nxitur spekulime intensive nëse Xi po nis spastrimin, veçanërisht të atyre që kanë lidhje me ushtrinë.
Personi i fundit që duket se nuk më i favorizuar, është ministri i Mbrojtjes, Li Shangfu, i cili nuk është parë në publik prej disa javësh.
mungesa e tij nuk u pa si diçka e pazakontë në fillim, shqyrtimi u intensifikua kur një diplomat i lartë amerikan e vuri në dukje këtë. Një raport nga Reuters, ka treguar se gjenerali Li, i cili dikur e mbikëqyrte prokurimin e armëve për Ushtrinë Çlirimtare Popullore (PLA), po hetohej për blerjet e pajisjeve ushtarake.
“Zhdukja” e tij vjen disa javë pasi dy zyrtarë të lartë në Forcat Raketore - krahu ushtarak që kontrollon raketat bërthamore - dhe një gjykatës i gjykatës ushtarake u hoqën nga puna.
Tani po qarkullojnë thashetheme të reja se po hetohen edhe disa kuadro në komisionin ushtarak qendror të Partisë Komuniste Kineze (CCP) që kontrollon forcat e armatosura.
Nuk ka shpjegime
Për këto largime është dhënë pak ose aspak shpjegim zyrtar, përveç “arsyeve shëndetësore”. Në këtë boshllëk, spekulimet kanë zënë vend.
Teoria kryesore është se autoritetet po godasin korrupsionin në PLA.
Ushtria ka qenë gjithmonë në gatishmëri- në korrik ka bërë një thirrje të pazakontë duke kërkuar nga publiku informacione për korrupsionin në pesë vitet e fundit. Xi gjithashtu nisi raund të ri inspektimesh, duke bërë pesë vizita në bazat ushtarake që nga prilli, sipas kontrolleve nga BBC Monitoring.
Korrupsioni ka qenë prej kohësh problem në ushtri, veçanërisht që kur Kina filloi liberalizimin e ekonomisë së saj në vitet 1970, vuri në dukje James Char, studiues në Universitetin Teknologjik Nanyang të Singaporit, i cili studion marrëdhëniet midis CCP-së dhe ushtrisë.
Çdo vit, Kina shpenzon më shumë se një trilion juanë për ushtrinë dhe disa shkojnë drejt transaksioneve të prokurimit, të cilat për arsye të sigurisë kombëtare nuk mund të zbulohen plotësisht. Kjo mungesë transparence përkeqësohet më tej nga sistemi i centralizuar njëpartiak i Kinës.
Ndryshe nga lloji i kontrollit publik të cilit i nënshtrohen ushtritë e vendeve të tjera, forcat e armatosura të Kinës mbikëqyren ekskluzivisht nga CCP-ja, vuri në dukje Dr Char.
Gjersa Xi ka pasur disa fitore në zbutjen e korrupsionit brenda forcave të armatosura dhe rivendosjen e reputacionit të tij në një farë mase, “çrrënjosja e korrupsionit është hap i frikshëm, nëse jo i pamundur”, pasi do të kërkonte “ripërpunime sistematike, të cilat kam frikë se shteti autoritar i urren”, ka shtuar Dr Char.
“Derisa qeveria CCP-së të jetë gati të vendosë një sistem të duhur ligjor që nuk sanksionohet më, spastrime të tilla do të vazhdojnë të ndodhin”.
Në korrik, ligji kundër spiunazhit hyri në fuqi në Kinë, duke u dhënë autoriteteve më shumë fuqi dhe shtrirje në kryerjen e hetimeve. Menjëherë pas kësaj, ministria e sigurisë shtetërore e Kinës i ka inkurajuar publikisht qytetarët që t’i ndihmonin ata të luftonin aktivitetet e spiunazhit.
Gjenerali Li Shangfu nuk është parë në publik prej javësh
Spastrim politik
Zhdukja e gjeneralit Li i bën jehonë asaj të ministrit të Jashtëm, Qin Gang, largimi i të cilit në korrik gjithashtu ka shkaktuar spekulime. Këtë javë, Wall Street Journal raportoi se Qin po hetohej për një lidhje të dyshuar jashtëmartesore që rezultoi në një fëmijë të lindur në SHBA.
“Të kesh një lidhje nuk është skualifikim në qarqet e elitës, Partisë Komuniste, por të kesh një lidhje me dikë që mund të dyshohet se ka lidhje me inteligjencën me jashtë dhe që bën një fëmijë që mban pasaportën e rivalit tënd kyç gjeopolitik, nëse jo armikut, tani mund të jetë”, vuri në dukje analisti kinez, Bill Bishop.
Ka gjithashtu spekulime se Xi po vepron nën presionin e brendshëm të partisë për t’i dëbuar të papëlqyerit pasi Kina lufton me një ekonomi të ngadalësuar pas Covidit dhe papunësinë në rritje të të rinjve. Sipas sistemit politik të Kinës, Xi nuk është vetëm presidenti i Kinës, por edhe udhëheqësi më i lartë i ushtrisë.
Parë nga një tjetër kënd, zhdukjet janë një shenjë e paqëndrueshmërisë në udhëheqjen e Xi-s.
Vëzhguesit kanë pranuar faktin se gjenerali Li dhe Qin, të cilët nuk ishin vetëm ministra, por gjithashtu zinin poste më të larta si Këshilltarë të Shtetit, u favorizuan nga Xi. Rënia e tyre e papritur mund të shihet si mungesë gjykimi nga presidenti kinez.
Nëse dikush i sheh zhdukjet si spastrim politik, atëherë fakti që atij iu desh ta miratonte një të tillë kaq shpejt pas konsolidimit të pushtetit në kongresin e partisë vitin e kaluar, ku ai neutralizoi me sukses fraksionet e mundshme rivale dhe grumbulloi komitetet kryesore me aleatët e tij, është vështrim i keq.
Por pikëpamja tjetër është se është se kjo tregon në fakt forcën e Xi-s.
Djali i një zyrtari të spastruar të CCP-së, Xi është i famshëm për goditjet e tij publike ndaj korrupsionit - të cilat gjithashtu veprojnë si spastrime politike që synojnë çrrënjosjen e armiqve të tij, thonë vëzhguesit.
Që nga Mao Ce Duni, asnjë lider tjetër kinez nuk ka arritur të përputhet me shkallën e masave të Xi-s. Ata vlerësohet se kanë grumbulluar mijëra kuadro gjatë viteve dhe kanë shënjestruar si zyrtarë të nivelit të ulët ashtu edhe ata të lartë duke filluar me fushatën e tij “tigrat dhe mizat” e nisur menjëherë pasi ai mori detyrën në vitin 2013.
Ai ka synuar gjithashtu forcat e armatosura dhe deri në vitin 2017 kishte hequr më shumë se 100 zyrtarë të lartë. Në atë kohë agjencia shtetërore e lajmeve Xinhua, ka njoftuar në një artikull se shifra “tejkalonte shumë numrin e gjeneralëve të vrarë në luftëra për të krijuar Kinën e re”.
Por pyetja më e madhe është mbi sinjalin që dërgojnë zhdukjet e fundit dhe ndikimin e tyre përfundimtar.
Vëzhguesit kanë treguar se do të krijonin klimë frike në ushtri dhe qeveri. Megjithëse ky mund të jetë rezultati i synuar për të siguruar pajtueshmërinë, ai do të kishte gjithashtu efekt demoralizues.
“Paqartësitë” e sistemit kinez
Vite të tëra të çrrënjosjes sistematike të atyre që kanë rënë në favor të tij dhe të grumbullimit të postimeve kryesore me ndjekësit e tij mund të nënkuptojnë se Xi e ka rrethuar veten me njerëz që nuk ia prishin qejfin. Rreziku i të menduarit në grup është “paqëndrueshmëria e vërtetë” e udhëheqjes së Xi-s, pasi mund të ndikojë negativisht në sigurinë kombëtare dhe politikën e jashtme të Kinës, vuri në dukje Dr Char.
Zhdukjet në fakt kanë ndodhur gjatë një periudhe të tensionuar në ngushticën e Tajvanit, ku Kina ka dërguar më shumë anije luftarake dhe avionë ushtarakë atje javët e fundit.
Çdo ndërprerje në komunikimin mbi politikën e jashtme dhe diplomacinë e mbrojtjes do të ishte “veçanërisht shqetësuese” pasi “aksidentet mund të ndodhin dhe menaxhimi i përshkallëzimit mund të bëhet më sfidues”, ka theksuar Ian Chong, anëtar jorezident në institutin e ekspertëve Carnegie China.
Të tjerë, megjithatë, argumentojnë se udhëheqja ushtarake e Kinës është mjaft e fortë për t’i bërë ballë zëvendësimit të disa zyrtarëve të lartë dhe theksojnë se ajo ka qenë e kujdesshme për të vepruar nën pragun e luftës.
Disa ende besojnë se zhdukjet nuk kanë gjasa të kenë ndikim afatgjatë në stabilitetin e udhëheqjes së Xi-s. Asnjë nga kuadrot që janë shënjestruar deri më tani nuk janë pjesë e rrethit të tij të brendshëm, vuri në dukje Neil Thomas, ekspert në politikën e elitës kineze me Institutin e Politikave të Shoqërisë së Azisë.
Ajo që shumica e vëzhguesve mund të bien dakord është se këto incidente nxjerrin në pah paqartësinë e sistemit kinez. “Ai thekson më tej pyetjet në lidhje me vazhdimësinë e zbatimit të politikave dhe besueshmërinë e çdo premtimi ose garancie të nivelit të punës”, ka thënë Dr Chong.
Në fund të fundit, veprimet e zhdukjes së këtyre zyrtarëve kanë shkaktuar frikë.
