Botë

Publikohen fotografi të papublikuara më parë të mizorive të nazistëve

Imazhe rrëqethëse, të papara më parë nga pogromi i Kristallnachtit të vitit 1938 kundër hebrenjve gjermanë dhe austriakë janë shfaqur në një koleksion fotografish të dhuruar për memorialin Yad Vashem të Izraelit.

Njëri tregon një turmë burrash dhe grash gjermanë të qeshur, të veshur mirë, që qëndrojnë rastësisht ndërsa një oficer nazist thyen një vitrinë të dyqanit. Në një tjetër, nazistët mbajnë grumbuj librash hebrenj, me sa duket për t'i djegur. Një tjetër imazh tregon një oficer nazist duke spërkatur benzinë mbi stolat e një sinagoge para se të vihet në flakë, shkroi The Guardian. 

Image

“Yad Vashem”, një qendër përkujtimore e Holokaustit, publikoi fotografitë në 84-vjetorin e Kristallnacht, e njohur gjithashtu si “Nata e Xhamave të Thyer”. Turma gjermanësh dhe austriakësh sulmuan, plaçkitën dhe dogjën dyqanet dhe shtëpitë e hebrenjve, shkatërruan 1,400 sinagoga, vranë 92 hebrenj dhe dërguan 30,000 të tjerë në kampet e përqendrimit.

Dhuna konsiderohet gjerësisht si një pikënisje e Holokaustit, në të cilin Gjermania naziste vrau 6 milionë hebrenj.

Image

Jonathan Matthews, kreu i arkivit fotografik të “Yad Vashem”, tha se fotot rrëzojnë një mit nazist se sulmet ishin "një shpërthim spontan dhune" dhe jo një masakër e orkestruar nga shteti. Zjarrfikës, oficerë të policisë speciale dhe pjesëtarë të publikut të gjerë shihen të gjithë në fotot që marrin pjesë në Kristallnacht. Vetë fotografët ishin pjesë e pandashme e ngjarjeve.

Matthews tha se këto ishin fotot e para që ai ishte në dijeni që përshkruanin veprime që ndodhin brenda, pasi "shumica e imazheve që kemi të Kristallnachtit janë imazhe nga jashtë". Në total, tha ai, fotot "ju japin një imazh shumë më intim të asaj që ndodhi".

Fotografitë u bënë nga fotografë nazistë gjatë pogromit në qytetin Nuremberg dhe Furth. Ato përfunduan në duart e një ushtaraku hebre-amerikan që ishte vendosur në Gjermani gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Image

“Yad Vashem” tha se fotografitë ndihmonin të demonstrohej se publiku gjerman ishte i vetëdijshëm për atë që po ndodhte dhe se dhuna ishte pjesë e pogromit të koordinuar me përpikëri nga autoritetet naziste.