Shtetet e Bashkimit Evropian ishin të pranishëm të hënën për fillimin e bisedimeve me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut për të hyrë në bllok, ndërkohë që Qiproja kërcënoi të vërë veton për çdo marrëveshje mbi zgjerimin e ardhshëm, përveç nëse BE e forcon linjën e saj ndaj Turqisë, transmeton Shekulli.
Ministrat e BE-së nga 28 shtetet e bllokut u takuan në Luksemburg të martën për të diskutuar fillimin e negociatave formale të anëtarësimit me të dy vendet e Ballkanit një vit pasi Franca dhe Holanda e bllokuan atë, duke kërkuar më shumë reforma nga frika e shqetësimit të parlamenteve dhe votuesve të tyre në shtëpi.
Maqedonia e Veriut që prej asaj kohe ka nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme me Greqinë e BE-së, duke i dhënë fund një mosmarrëveshjeje të emrit prej dhjetëvjeçarësh dhe duke bërë që një duzinë shtetesh të BE-së të bëjnë publike thirrjen për shpërblimin e Shkupit. Në rrezik është edhe besueshmëria e BE-së dhe vullneti i bllokut për të vepruar kundër asaj që e sheh si një ndikim në rritje të Rusisë dhe fuqive të tjera të huaja në rajon, ende të goditura nga luftërat përgjatë linjave fetare dhe etnike në vitet 1990.
Por diplomatët kombëtarë që përgatitën takimin e së martës nuk arritën të arrijnë një marrëveshje mbi një deklaratë të përbashkët ligjore, e cila ka nevojë për mbështetjen unanime të të gjitha shteteve të BE-së që të miratohen. “Ka pasur një mosmarrëveshje masive dhe nuk është aspak e sigurt se nesër ministri do të jenë në gjendje të gjejnë një marrëveshje”, tha një diplomat i BE.
Ngritjet vazhduan në draftin e fundit të tekstit, duke përfshirë aty ku do të thoshte se zgjerimi do të varet gjithashtu nga aftësia e BE-së për të reformuar veten dhe për të integruar në mënyrë efektive çdo anëtar të ri. Drafti i fundit – por ende i diskutueshëm – i cili u pa nga Reuters, do të shtyjë çdo vendim mbi Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë deri në tetor dhe pasi parlamenti gjerman do të shqyrtojë çështjen.
Qiproja ka kërcënuar të bllokojë tërë tekstin për perspektivat e ardhshme të vendeve të gatshme për t’u bashkuar me BE-në – një grup që gjithashtu përfshin Kosovën, Serbinë, Malin e Zi dhe Bosnje dhe Hercegovinën në Ballkan. Diplomatët thanë se Nikosia po kërkonte një linjë më të ashpër të BE mbi Turqinë mbi shpimet në det të hapur në Mesdheun lindor, që qeveria greke qipriote thotë se shkel zonën e saj ekskluzive tregtare.
Qiproja dhe Greqia thanë se mund të kërkojnë sanksione të BE kundër Turqisë, megjithëse blloku nuk është parë duke vepruar për momentin. Ministrat e BE të takimit të martën – si dhe krerët kombëtarë të BE që do të takohen në Bruksel të enjten dhe të premten – do të lëshojnë një paralajmërim për Ankaranë. Gjuha e tanishme e deklaratës së ministrisë thotë se Turqia “vazhdon të lëvizë më larg nga Bashkimi Evropian” dhe i bën thirrje Ankarasë të ndalojë shpimet e “paligjshme”.
Turqia thotë se zona është në shelfin e saj kontinental. Diplomatët thanë se Qiproja po kërkonte një kërcënim më të qartë se nëse Ankaraja nuk do të ndryshojë, BE mund të përfundojë zyrtarisht bisedimet mbi përmirësimin e bashkimit të saj doganor me Turqinë dhe mbi të drejtën për udhëtim pa viza për qytetarët turq që udhëtojnë në BE, si dhe të presin fondet për aleatin kyç të NATO-s. BE ndaloi zyrtarisht ofertën e anuluar të Turqisë për anëtarësimin gjatë aksionit së ashpër të presidentit Tayyip Erdogan mbi kritikët pas një grushti të vitit 2016 të dështuar. Ndërsa marrëdhënia është e tensionuar, BE-ja ende varet nga Turqia për çështjet e sigurisë, si dhe për migracionin.
