Kritikohet neni në Kodin Penal që ndalon vetëm në “online” mohimin e gjenocidit
Një nen i Projektkodit Penal, që është në mes të dy leximeve në Kuvend, e kriminalizon shpërndarjen e materialeve që mohojnë apo minimizojnë gjenocidin dhe krimet kundër njerëzimit përmes rrjeteve kompjuterike. Kufizimi vetëm tek platforma online po vlerësohet si gabim i madh nga njohësit e fushës së drejtësisë.
Projektligji për Plotësimndryshimin e Kodit Penal e dënon me tre deri në gjashtë vjet burgim mohimin e gjenocidit dhe krimet kundër njerëzimit.
Dënimi është paraparë me nenin 277, pika A dhe e kufizon këtë vepër vetëm për ata që këtë e bëjnë përmes platformave online.
“Shpërndarja kompjuterike e materialeve pro gjenocidit ose krimeve kundër njerëzimit kushdo që ofron në publik ose shpërndan qëllimshëm në publik, nëpërmjet sistemeve kompjuterike, materiale që mohojnë, minimizojnë në mënyrë të ndjeshme, arsyetojnë ose justifikojnë veprën penale të gjenocidit ose krimit kundër njerëzimit, dënohet me burgim nga tre (3) deri në gjashtë (6) vjet”, thuhet në nenin 277, pika A.
Iniciativa e Ministrisë së Drejtësisë për këtë formulim në projektkodin që tash është mes dy leximeve në Kuvend, po shihet problematike prej njohësve të fushës.
Amer Alija, koordinator dhe jurist në Fondin për të Drejtën Humanitare në Kosovë, thotë se neni nuk është në përputhje me praktikat ndërkombëtare.
“Në këtë nen nuk përfshihen krimet e luftës, aty përmendet gjenocidi dhe krimet kundër njerëzimit. Nëse ne i krahasojmë të gjitha vendimet gjyqësore me të cilat janë dënuar personat e dyshuar për krime të luftës nga gjykatat e Kosovës, atëherë të gjithë janë dënuar për krime të luftës. Pra, në këtë nen duhet të modifikohet dhe të bëhet “për krimet ndërkombëtare”, pra këtu përfshihen edhe gjenocidi, edhe krimet e luftës e edhe krimet kundër njerëzimit dhe mohimi i vendimeve të plotfuqishme të vërtetuara nga gjykatat, nëse janë vërtetuar që kanë ndodhur krimet, atëherë personat që i mohojnë këto krime, qoftë publikisht apo përmes rrjeteve sociale duhet të sanksionohen… Aty nuk ceket a po vlen ky ligj për krimet në Kosovë apo për gjenocidin, që e ka vërtetuar Tribunali i Hagës në Srebrenicë”, ka thënë Alija.
Profesori i së drejtës penale, Ismet Salihu, e quan gabim kufizimin e kësaj vepre vetëm kur bëhet përmes platformave që ofron interneti.
“Pse ta kufizosh vetëm me internet, me kompjuter. Në kodet penale të Perëndimit, por edhe të Maqedonisë, këtu afër që e kemi ne, është paraparë kjo vepër penale, por interneti është një formë mediumi apo jo? Në mënyrë publike, përveç kompjuterit është edhe përmes mjeteve të tjera, a s’mundet në tubime publike, pse ta kufizosh me kompjuter”, ka thënë Salihu.
Ministria e Drejtësisë, pa dhënë sqarime për kritikat, ka thënë se për plotësim-ndryshimin e Kodit Penal tash janë përgjegjës deputetët.
“Qëllimi i tërë kapitullit XXIVA të shtuar në Projektligjin për Plotësimin dhe Ndryshimin e Kodit Penal të Republikës së Kosovës ka qenë të trajtohen dhe sanksionohen veprat penale të cilat kryhen përmes sistemit kompjuterik, andaj për këtë arsye nuk janë përfshirë forma të tjera të kësaj vepre. Aktualisht ky projektligj gjendet në Kuvendin e Kosovës për miratim dhe ju inkurajojmë që të gjitha komentet dhe sugjerimet apo propozimet e mundshme t’i paraqisni aty”, ka thënë MD-ja.
E kryetarja e Komisionit Parlamentar për të Drejtat e Njeriut, Duda Balje, ka thënë se ky nen do të trajtohet me kujdes.
“Mendoj se është temë shumë e ndjeshme dhe specifike dhe me të vërtetë duhet ta mendojmë mirë, sepse gjenocidi është temë shumë komplekse dhe sigurisht ne jemi shumë të ndjeshëm kur flitet për të. Prapëseprapë është Kuvend dhe secili prej deputetëve merr obligim për të vendosur për vete, pra secili deputet, dhe pastaj e marrim vendimin si komision dhe e përcjellim në Kuvend (seancë plenare)”, ka thënë Balje.
Shtetet e rajonit, përfshirë Bosnjë-Hercegovinën, Maqedoninë e Veriut, Serbinë e Malin e Zi, e parashohin si vepër penale mohimin e krimeve të luftës, atyre kundër njerëzimit e gjenocidit. Nga rajoni, vetëm Shqipëria e ka të ndaluar mohimin, minimizimin e arsyetimin e këtyre veprave penale vetëm nëpërmjet sistemeve kompjuterike.
