Qytetarëve u kërkohet që t’i marrin me rezervë premtimet e partive
Foto: Driton Paçarada / KOHA
Premtimet e parealizuara për mirëqenie sociale në shumë palë zgjedhje kanë nisur sërish të zënë vend në programet e partive politike në prag të zgjedhjeve të 14 shkurtit. Para fushatës zgjedhore vetëm AAK-ja e ka prezantuar tërësisht programin, PDK-ja një pjesë të tij e partitë e tjera ende nuk kanë bërë një gjë të tillë.
Premium
Premtimet e parealizuara për mirëqenie sociale në shumë palë zgjedhje kanë nisur sërish të zënë vend në programet e partive politike në prag të zgjedhjeve të 14 shkurtit. Para fushatës zgjedhore vetëm AAK-ja e ka prezantuar tërësisht programin, PDK-ja një pjesë të tij e partitë e tjera ende nuk kanë bërë një gjë të tillë.
Në tubimet e parafushatës që partitë politike po mbajnë, kanë nisur të japin premtime zor të realizueshme, si rimëkëmbje ekonomike me fonde prej 1 miliard eurove, rritje pagash dhe pensionesh e transformim total të Kosovës në katër vjetët e ardhshëm.
Sipas njohësve të situatës politike, gjendja e rënduar ekonomike dhe sociale e qytetarëve sidomos nga pandemia COVID-19 ka nisur dhe do të keqpërdoret në fushatë zgjedhore nga politikanët. Ata thonë se praktikat e mëhershme tregojnë qartë se sa prej premtimeve të fushatave janë realizuar, për çka qytetarët duhet t’i marrin me një dozë rezerve premtimet e këtyre zgjedhjeve.
“Të gjitha këto premtime tingëllojnë mirë në vesh të votuesve, por realisht implementimi i tyre do të jetë i vështirë, mu për shkak të faktit se situata buxhetore do të përkeqësohet. Të hyrat buxhetore shkojnë duke rënë, borxhi Kosovës do të rritet si rrjedhojë, prandaj edhe mundësitë buxhetore të Kosovës do të jenë të limituara. Sigurisht që politikanët do të mundohen ta shfrytëzojnë këtë situatë për të mbledhur më shumë vota”, ka thënë ai.
Sipas Dobrunës, premtimet me karakter zgjedhor janë më të mëdha dhe më vështirë të realizueshme. Ai ka këshilluar qytetarët në këto zgjedhje të votojnë vetëm pas analizimit të programit dhe mundësisë së implementimit të tij.
Premtuan mbi 1 miliard, siguruan vetëm 385 milionë
Përveç rimëkëmbjes, partitë kanë nisur premtime edhe për rritje të pensioneve. Gjatë të mërkurës, kur edhe anëtarët e Komisionit për Verifikimin e Statusit të Veteranëve u shpallën të pafajshëm mbi akuzën për fryrje të listave, PDK-ja i premtoi kësaj kategorie rritje të pensionit për 30 për qind.
“Bedri Hamza ka biseduar gjatë me ekspertët më të mirë të ekonomisë, ne do t'i rrisim pensionet e veteranëve deri në 30 për qind”, ka thënë kandidati për kryeministër i PDK-së, Enver Hoxhaj.
Premtime të tilla, për rritje pensionesh, pagash e shtim jashtë kapaciteteve të vendeve të punës ka pasur në prag të çdo palë zgjedhjesh që janë mbajtur deri më tash. Në pjesën e prezantuar të programit qeverisës për ekonomi nga PDK-ja, por edhe nga AAK-ja, kanë premtuar nga 1 miliard euro për rimëkëmbje ekonomike, pas krizës që ka shkaktuar pandemia COVID-19.
Kryeministri aktual në detyrë, Avdullah Hoti, pak kohë para se të merrte postin e kryeministrit premtoi rimëkëmbje ekonomike prej një miliard eurosh, por, për vitin 2020 e gjitha që Qeveria nën drejtimin e tij mundi t’i kushtonte rimëkëmbjes, ishin 385 milionë euro, ndërsa për vitin 2021, vetëm 222 milionë.
Drejtoresha ekzekutive e lëvizjes FOL, Mexhide Demolli – Nimani, thotë se premtimet e tilla në kohë zgjedhjesh nuk janë asgjë më shumë sesa deklarata për të mbledhur vota.
“Partitë vazhdojnë me premtime të njëjta pavarësisht që jemi dëshmitarë që shumë nga ato premtime përgjatë tërë këtyre viteve nuk janë realizuar asnjëherë, sidomos premtimi i famshëm me liberalizimin e vizave. Gjithashtu kemi pasur viteve të kaluara e prapë do të kemi, premtime me numër të jashtëzakonshëm të punësimeve që do të ndodhin nëse X partia i fiton zgjedhjet”, ka deklaruar ajo.
Ajo ka përmendur edhe mundësinë që të gjitha partitë që kanë qenë në pushtet e kanë pasur për rritje të pagës minimale e që nuk e kanë bërë një gjë të tillë. Kësisoj, sipas saj, mirëqenia e dobët ekonomike është ajo që është keqpërdorur gjithmonë nga politikanët në kohë zgjedhjesh.
"Shembull është edhe paga minimale, e cila sa kohë është e njëjta dhe nuk është rritur pavarësisht premtimeve. Prandaj, të gjitha premtimet që jepen nga partitë politike gjatë këtyre zgjedhjeve duhet të merren me një dozë rezerve dhe të analizohen në detaje se sa ka gjasa që ato premtime t'i quaj gjigande, të vijnë në realizim", ka theksuar Demolli-Nimani.
“Silicon Valley”
Premtimi në parafushatën e zgjedhjeve të 14 shkurtit është edhe transformimi total i Kosovës. Lugina e Silikonit ose e njohur ndryshe si “Silicon Valley” gjendet në Kaliforni dhe është qendër globale e teknologjisë dhe inovacionit. Qysh në vitin 2007, në fushatën për zgjedhjet parlamentare, atëbotë, lideri i PDK-së, Hashim Thaçi, që synonte postin e kryeministrit, kishte premtuar se me ardhjen e tij në krye të Qeverisë, Kosovën do ta shndërronte në Luginë të Silikonit. Gati 15 vjet pas, edhe pasi Thaçi ka udhëhequr për 12 vjet vendin, Kosova ka një numër të vogël të fabrikave dhe shumë prej tyre që dikur ishin pronë e shtetit tashmë janë privatizuar.
Por shndërrimi i Kosovës në Luginë të Silikonit është kthyer sërish si premtim në fushatë zgjedhore, kësaj here nga AAK-ja. Ministrja në detyrë e Punëve të Jashtme, Meliza Haradinaj, njëherësh kandidate për deputete, në prezantimin e programit qeverisës, ndër të tjera, u zotua se me qeverisjen e AAK-së Kosova do të kthehet në Luginë të Silikonit sa u përket investimeve.
“Do ta kthejmë Kosovën në Silicon Valley të Ballkanit, përmes tërheqjes së investimeve në teknologji dhe inovacion duke kapitalizuar potencialin tonë rinor”, ka thënë ajo.
Mospërmbushja e premtimeve dhe keqqeverisja ka rritur zhgënjimin tek qytetarët. Bazuar në një anketë të dhjetorit të vitit të kaluar të Grupit për Studime Juridike dhe Politike me 1065 qytetarë nga i gjithë vendi, rreth 48.4 për qind e tyre janë të gatshëm ta lënë Kosovën. Prej tyre moshat e reja, kryesisht studentët (54.5 për qind) janë kategoritë që kanë përqindjen më të lartë të gatishmërisë për migrim dhe arsyet janë pamundësia për të gjetur punë dhe situata e rëndë ekonomike e politike.
