Drejtoresha e BB-së për Ballkanin komenton Mini-Schengenin e taksën 100%

Linda Van Gelder, Drejtoreshë Regjionale e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor, duke komentuar iniciativën për Mini-Schengenin ballkanik ka thënë se BB-ja do të mbështesë çdo vend me masa për të rritur integrimin ekonomik rajonal në të 6-të vendet.

Ajo në Interaktiv të KTV-së ka thënë se fokusi i tyre është në marrëveshjet e arritura nën CEFTA, Traktatin e Transportit dhe marrëveshjet tjera që synojnë forcimin e integrimit ekonomik rajonal.

“Fokusi im është në zotimet e të 6-të vendeve, në kontestin e planit të veprimit shumëvjeçar të Procesit të Berlinit, si dhe marrëveshjet e arritura nën CEEFTA-n, Traktati i Transportit, dhe të gjitha këto marrëveshje synojnë forcimin e integrimit ekonomik rajonal. Ne mbështesim aktivitete dhe masa që forcojnë integrimin ekonomik rajonal”, ka thënë ajo.

Se a mund të funksionojë një Mini-Schengen ballkanik nëse Kosova del kundër, Van Gelder ka thënë se “ne konsiderojmë zotimet e Kosovës në kontekstin e planit të veprimit shumëvjeçar, zotimet që ka bërë Kosova në traktatin e transportit, në marrëveshjen për CEEFTA-n dhe jemi shumë të gatshëm dhe të lumtur që ta mbështesim Kosovën që t’i zbatojë ato zotime”.

Për taksën e Kosovës ndaj mallrave serbe, Van Gelder ka thënë se ky është vendim politik.

“E kuptojmë se vendosja e tarifave mbi mallrat është një vendim politik dhe kjo është zgjedhje politike. Si institucion, ne konsiderojmë si munden vendet ta forcojnë lehtësimin e tregtisë ndërmjet vendeve, konsiderojmë si ta mbështesim reduktimin e barrierave jo-tarifore, si dhe të barrierave tarifore. Por, ky është një vendim politik që Kosovës i duhet ta marrë”, ka thënë ajo.

E pyetur se a shkon taksa kundër synimit origjinal të bashkëpunimit, Van Gelder ka thënë shkurt se “mendoj që është vendim politik”.

Linda Van Gelder, Drejtoreshë Regjionale e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor, ka thënë se kufizimet e rrepta që i ka BB-ja nuk lejojnë ta mbështesë projektin për termocentralin Kosova e Re.

Ajo ka thënë se nga Banka Botërore asnjëherë s’ka pasur deklaratë nëse Kosova duhet të vazhdojë me ndërtimin e këtij termocentrali apo jo, por ka përsëritur se “procedurat nuk na lejojnë ta mbështesim”.

“Me lejoni ta sqaroj pak. Së pari, jam plotësisht dakord se energjia e besueshme, e përballueshme dhe e sigurt, është një prioritet i lartë zhvillimor për Kosovën. Banka Botërore ka një sërë kufizimesh shumë të rrepta, sipas të cilave ne do të mund të siguronim financim për gjenerim të energjisë nga thëngjilli. Për fat të keq, nuk janë kushtet për mbështetjen tonë. Por, ne nuk kemi bërë ndonjë deklaratë nëse qeveria duhet të vazhdojë me ndërtimin e termocentralit ose jo”, ka thënë ajo.

Van Gelder ka thënë se mbështetja e Bankës Botërore për Kosovën në fushën e energjisë është e fokusuar në efikasitetin e energjisë.

“Mbështetja jonë për Kosovën në fushën e energjisë, është aktualisht e fokusuar në efikasitetin e energjisë, ku ne përkrahim përmirësimin e efikasitetit të ndërtesave, sidomos të universiteteve dhe spitaleve, si dhe po mbështesim qeverinë në synimin e saj që të diversifikojë burimet energjetike, duke u larguar prej thëngjillit dhe duke përfshirë burimet e ripërtërishme”, ka shtuar Van Gelder.

Po ashtu ajo ka thënë se ndotja është shqetësim për të gjithë qytetarët dhe se këtë javë do të mbahet një event në Maqedoninë e Veriut ku do të shqyrtohet ndotja e ajrit në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.

Linda Van Gelder, Drejtoreshë Regjionale e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor, ka thënë se është e befasuar me numrin e vogël të kosovarëve që kërkojnë punë, pavarësisht se shkalla e papunësisë është e lartë.

Në një intervistë për Interaktiv të KTV-së, Van Gelder ka thënë se Kosova duhet të orientohet kah investimet e huaja direkte për të ndikuar në uljen e papunësisë.

“Kosova ka shkallë të lartë papunësie, por një nga shifrat që më ka befasuar më shumë kur fillova të punoj me Ballkanin Perëndimor, ishte jo thjesht shkalla e papunësisë, por sa të paktë janë personat që kërkojnë punë. Në Kosovë, për shembull, 6 nga 10 të rritur në moshë pune as që kërkojnë punësim. Për ta adresuar këtë çështje kërkohen veprime në dy anë. E para, si munden kompanitë të gjenerojnë më shumë punë më të mira? Dhe, e dyta, si mund të sigurohet që njerëzit kanë shkathtësitë e kërkuara dhe stimuj që të duan të hyjnë në tregun e punës”, ka thënë ajo.

E pyetur pse pak njerëz po kërkojnë punë dhe se a mund të jetë shkaku i humbjes së besimit se mund të gjejnë vend pune në Kosovë, Van Gelder ka thënë se kjo është temë pak e çuditshme.

“Kjo është temë pak e çuditshme dhe ka disa faktorë që kontribuojnë në të. Një mund të jetë dekurajimi për shanset e gjetjes së punës, ose të një pune të mirë. Por, mendoj se ka edhe çështje të lidhura me sistemin e sigurimeve sociale, që shpesh nuk shenjëstrohet. Në vend që përfitimet t’i shenjëstrojnë më të varfrit, duke pasur më shumë përfitime sipas kategorive, ato i dekurajojnë njerëzit nga kërkimi i punës”, ka thënë ajo.

“Mendoj se një nga konstatimet në mbarë vendet e Ballkanit Perëndimor, është se njerëzit janë të dekurajuar dhe të shqetësuar se nuk ka kushte të barabarta në aspektin e nivelit ku merren vendimet”, ka thënë ajo si përgjigje kur është pyetur nëse dekurajimi ndodh edhe për shkak të nepotizmit të lartë në Qeveri e institucione shtetërore.

Duke folur për rrugët që duhet të ndjekë Kosova për zvogëlimin e papunësisë, Van Gelder ka thënë se Kosova duhet të tërheqë investime nga jashtë e që rritja që bazohet në konsum të kalojë në model të orientuar drejt investimeve dhe sektorit privat. Sipas saj, objektiv i dytë për Kosovën duhet të jetë gjenerimi i punëve të mira për njerëzit, ndërsa në fushë të tretë ka shtuar se është forcimi i sistemit arsimor, në mënyrë që të diplomuarit t’i kenë shkathtësitë e duhura që të gjejnë punë të mira dhe të kontribuojnë për shtimin e tyre.

“Mendoj se Kosova mund të bëjë disa gjëra që ta forcojë mjedisin që tërheq investimet e huaja direkte dhe investimet vendore, po ashtu. Aktualisht, modeli i rritjes i Kosovës është mjaft i nxitur nga konsumi. Kosova duhet të tërheqë investime në kompani që mund të rriten dhe të krijojnë punë të mira. Janë disa gjëra që mund të ndihmojnë në këtë. E para është vendosja e kushteve të barabarta, në mënyrë që të gjithë të konkurrojnë mbi baza të barabarta. Disa nga reformat në vazhdim, për shembull për Administratën tatimore, janë duke ecur në atë drejtim”, ka thënë ajo.

Sipas saj, edhe sundimi i ligjit është shumë i rëndësishëm dhe një nga fushat në të cilat duhet të ketë orientim.

Van Gelder ka thënë se në 20 vjet partneriteti me Kosovën kanë pasur bashkëpunim të shkëlqyer. Ka shtuar se pret që të kenë partnerit të fortë edhe me qeverinë në ardhje.

“Aktualisht, kemi një program asistence që fokusohet në tri fusha. Një është rritja e konkurrueshmërisë së sektorit privat, tjetra është rritja e efikasitetit dhe përmirësimi i shërbimeve publike, kurse fusha e tretë është qëndrueshmëria mjedisore dhe fiskale. Besoj se këto janë prioritete thelbësore për Kosovën, dhe do të rezonojnë edhe me qeverinë e re në ardhje”, ka thënë ajo.

Ajo po ashtu ka thënë se fushat kryesore të fokusit të Bankës Botërore në Kosovë janë forcimi i konkurrueshmërisë së sektorit privat, përmirësimi i cilësisë dhe efikasitetit të shërbimeve publike dhe sigurimi i qëndrueshmërisë fiskale dhe mjedisore.

“Një nga fushat e reja ku po konsiderojmë të angazhohemi, më shumë ka të bëjë me menaxhimin e burimeve ujore dhe sigurimin e burimeve ujore në Kosovë”, ka thënë tutje Van Gelder.

© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.