Pse lidershipi amerikan mund ta ndihmojë natyrën

SHBA-ja mund të arrijë një konsensus të brendshëm mbi nevojën për të mbrojtur trashëgiminë e saj të madhe natyrore dhe për të mbështetur agjendën globale të ruajtjes përmes angazhimeve financuese dhe nismave për ndërtimin e kapaciteteve. Ky konsensus nuk mund të vijë shpejt. Me orën pesë në dymbëdhjetë, COP15 duhet parë si një thirrje urgjente zgjimi

Në rrëfimin për serialin Netflix "Our Great National Parks", ish-presidenti i SHBA-së, Barack Obama, përshkruan një përtaci që strehon "një mikro-mbretëri të tërë" në gëzofin e tij. "Kërkimi i tij do të ndihmojë në luftimin e kancerit, malaries dhe superbaktereve rezistuese ndaj antibiotikëve", vëren ai, përpara se të përfundojë se “kjo përtaci e përgjumur thjesht mund të na shpëtojë të gjithëve”.

Këto fjalë të habitshme pasqyrojnë se sa të varur jemi nga natyra për mbijetesën dhe mirëqenien tonë. Dhe ajo që na thonë përtacia e përgjumur dhe speciet e tjera të panumërta të faunës dhe florës është se krizat e ndërlidhura të humbjes së biodiversitetit dhe ndryshimeve klimatike janë bërë një kërcënim ekzistencial.

Një kërcënim ekzistencial do të thotë që ne nuk kemi luksin e kohës. Që nga viti 1970, popullsia globale e kafshëve të egra ka rënë mesatarisht me rreth 69%. Vetëm në Amerikën e Veriut llojet e specieve të egra u ulën me 20% midis 1970 dhe 2018. Ky trend do të vazhdojë nëse nuk veprojmë tani. Ajo që ne bëjmë sot do të përcaktojë nëse brezat e ardhshëm mund të jenë të sigurt duke ditur se jetesa, klima, shëndeti, prosperiteti dhe habitati i tyre nuk janë në rrezik.

Shtetet e Bashkuara, nga ana e tyre, janë shtëpia e një sërë ekosistemesh dhe një shumëllojshmërie mahnitëse të bimëve dhe kafshëve të egra. Në territorin amerikan ka rreth 200.000 specie vendëse, që përfaqësojnë 13% të specieve në mbarë botën. Peizazhet të lënë pa frymë shtrihen nga pyjet e harlisura deri te tundra e ngrirë dhe pyjet subtropikale të shiut, duke përfshirë 63 parqe kombëtare të mbrojtura.

SHBA-ja është gjithashtu një peshë e rëndë politike dhe ekonomike globale. Dhe, si vendi donator më i madh në botë, zhvillimi ndërkombëtar është një komponent kryesor i ndikimit amerikan në çështjet botërore.

Këtë muaj sytë e botës do t'i drejtohen konferencës vendimtare COP15 të Konventës për Diversitetin Biologjik (CBD) në Montreal. Shpresa është se këto bisedime do të prodhojnë një marrëveshje përfundimtare ambicioze për "kornizën e pas vitit 2020", e cila synon të mbrojë të paktën 30% të planetit deri në vitin 2030 (30x30). COP15 është gjithashtu moment ideal për SHBA-në që të shfrytëzojë fuqinë e butë thelbësore në emër të përpjekjeve globale për të ndërtuar një të ardhme "pozitive për natyrën" në të cilën ne jo vetëm kemi ndalur, por edhe përmbysur humbjen e natyrës. Megjithëse vetë SHBA-ja nuk është palë në CBD – për shkak të ndarjeve dypartiake dhe kundërshtimit nga grupe të ndryshme interesi – statusi i saj i peshës së rëndë i ofron asaj mundësi të mjaftueshme për të kontribuar, duke përfshirë ndikimin në debatin mbi gjuhën përfundimtare të kornizës.

Për më tepër, SHBA-ja mund të ndihmojë në ndërtimin e partneriteteve, të ndikojë në vendimmarrësit kryesorë dhe të krijojë stimuj të rinj për përpjekjet e ruajtjes në mbarë botën. Ajo mund të mbrojë stimuj më të fortë për angazhimet specifike të vendit për të arritur qëllimet më urgjente të ruajtjes. Mund të ndihmojë për të siguruar financimin dhe premtimet e financimit të nevojshëm për të mbështetur përpjekjet e vendeve me të ardhura të ulëta dhe të mesme për të arritur qëllimet globale të ruajtjes dhe për të mbrojtur ekosistemet e tyre lokale. Dhe mund të integrojë ruajtjen në politikat e saj ndërkombëtare të zhvillimit, duke ndihmuar kështu në kompensimin e kostos së ruajtjes së biodiversitetit në këto vende.

Me gjithë dështimin prej tri dekadash të SHBA-së për të ratifikuar CBD-në, kohët e fundit ka treguar se është ende e aftë të zbatojë politika të guximshme, që ndryshojnë lojën. Nisma e administratës Biden "America the Beautiful” synon të ruajë 30% të tokave dhe ujërave amerikane deri në vitin 2030, në përputhje me objektivin global 30x30 që do të negociohet në COP15. Kjo nismë synon jo vetëm të përshpejtojë një zhvendosje drejt ruajtjes së biodiversitetit, por gjithashtu të vendosë të drejtat e komuniteteve lokale, popujve indigjenë dhe kombeve fisnore në qendër të masave të zonave të mbrojtura.

Në të njëjtën mënyrë, administrata e Bidenit kohët e fundit emëroi Monica Medinën si të dërguarën e parë speciale për biodiversitetin dhe burimet ujore – një lëvizje që sinjalizon angazhimin e Amerikës për të trajtuar humbjen e biodiversitetit dhe krizën klimatike. Nën drejtimin e Medinës në fillim të këtij viti, SHBA-ja u bashkua me Koalicionin e Ambicieve të Larta për Natyrën dhe Njerëzit.

Në vitin 1964, Departamenti i Brendshëm i SHBA-së botoi raportin special që paralajmëronte se "ora e ruajtjes po troket shumë shpejt për t'u kthyer prapa". Pothuajse 60 vjet më vonë, ora e ruajtjes ende po troket. Por të paktën vlerësimi i amerikanëve për bukurinë e trashëgimisë sonë natyrore është ende i gjallë.

Iniciativat e fundit të administratës Biden mund të ripërcaktojnë lëvizjen e ruajtjes së Amerikës, duke i mundësuar SHBA-së të udhëheqë me shembull dhe të vendosë standardin për ruajtje në kontinent. Është një vend që mund të përdorë fuqinë e tij të madhe dhe ndikimin global – qoftë ekonomik, kulturor apo politik – për të ndihmuar botën të formojë një kornizë të re dhe dëshpërimisht të nevojshme të biodiversitetit global. Pavarësisht ndarjeve mbi çështje të tjera, SHBA-ja mund të arrijë një konsensus të brendshëm mbi nevojën për të mbrojtur trashëgiminë e saj të madhe natyrore dhe për të mbështetur agjendën globale të ruajtjes përmes angazhimeve financuese dhe nismave për ndërtimin e kapaciteteve.

Ky konsensus nuk mund të vijë shpejt. Me orën pesë në dymbëdhjetë, COP15 duhet parë si një thirrje urgjente zgjimi.

(Autori është një ish-senator amerikan nga Wisconsin (1993-2011). Komenti është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”)