“Bashkohuni me Tajvanin” për paqen dhe mirëqenien globale

Teksa Kombet e Bashkuara po e festojnë 80-vjetorin e tyre – dhe teksa kanë mbetur edhe pesë vjet për t’i jetësuar Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) – ka ardhur koha që ato ta përmbushin vizionin e tyre për “të mos e lënë askënd prapa” dhe për të qenë “më të mirë së bashku”, duke e përfshirë edhe Tajvanin. Tajvani fton botën që “të bashkohet” dhe të ndihmojë, duke ia njohur Tajvanit vendin e merituar në skenën botërore dhe duke i përqafuar kontributet që ai ka për t’i ofruar. Vetëm duke punuar së bashku ne mund të krijojmë një të ardhme më të mirë dhe më të ndritur për rajonin e Indo-Paqësorit dhe për mbarë botën

Lin Chia-lung

Sot bota po ballafaqohet me pasiguri dhe sfida në rritje – nisur nga konfliktet e zgjatura dhe rënia e demokracisë deri te shtrëngimi ekonomik dhe fushatat e dezinformimit. Regjimet autoritare përherë e më shumë po përdorin taktika të “zonës gri” që e minojnë rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla. Në këtë mjedis global të brishtë, paqja nuk mund të merret si e mirëqenë. Demokracitë duhet të bashkohen për ta forcuar qëndrueshmërinë dhe për t’i mbrojtur vlerat dhe mënyrën tonë të jetesës.
Tajvani është akter kyç dhe partner i domosdoshëm në rajonin Indo-Paqësor, që punon për paqen, stabilitetin dhe mirëqenien globale. Ai qëndron në vijën e parë të zinxhirit të ishujve të parë të Indo-Paqësorit, duke i mbrojtur demokracinë dhe lirinë nga ekspansionizmi autoritar. Tajvani gjithashtu kontribuon theksueshëm për stabilitetin dhe mirëqenien nëpërmjet ekonomisë së tij të fuqishme dhe ekosistemit të gjysmëpërçuesve. Si ekonomia e 21-të më e madhe në botë, Tajvani udhëheq në fushën e inteligjencës artificiale dhe të gjysmëpërçuesve – duke prodhuar mbi 60 për qind të çipave të botës dhe 90 për qind të atyre më të avancuarve. Kjo forcë ekonomike nxit rritjen globale dhe e bën Tajvanin partner të pazëvendësueshëm për zhvillimin global në fusha të ndryshme.

Tajvani është i vendosur t’i mbrojë vlerat demokratike, si brenda ashtu edhe jashtë vendit. Presidenti Lai Ching-te e lansoi vitin e kaluar planin e veprimit “Katër shtyllat e paqes”, i cili angazhohet për rritjen e shpenzimeve për mbrojtje dhe për forcimin e qëndrueshmërisë në të gjitha nivelet e shoqërisë. Tajvani nuk kërkon konflikt me Kinën dhe nuk do ta provokojë atë. Përkundrazi, Tajvani e nxit Pekinin që ta vazhdojë dialogun mbi bazën e barazisë dhe dinjitetit.

Për më tepër, Ministria e Punëve të Jashtme e ka adoptuar “Diplomacinë e integruar” për të shfrytëzuar fuqitë diplomatike, mbrojtëse, teknologjike dhe ekonomike të Tajvanit. Me këtë qasje të “fuqisë së mençur”, Tajvani po i orienton me kujdes marrëdhëniet ndërkombëtare komplekse, po e rrit praninë e tij globale dhe po kontribuon për një botë më të qëndrueshme dhe më të begatë.

Nëpërmjet zinxhirit të vlerave demokratike globale, Tajvani po e forcon partneritetin me demokracitë që përballen me rreziqe të paqarta gjeopolitike për t’i rezistuar ndikimit autoritar, për t’i promovuar të drejtat e njeriut, për ta avancuar qeverisjen digjitale dhe për ta mbrojtur rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla. Qëndrueshmëria e Tajvanit karshi kërcënimeve autoritare dëshmon se demokracia mund të mbijetojë dhe të lulëzojë edhe nën presion.

Si një fuqi e zhvilluar ekonomike, Tajvani udhëheq në prodhimin e gjysmëpërçuesve dhe të teknologjive të avancuara. Pikat e tij të forta ekonomike i nxisin inovacionin dhe rritjen në sektorë të Inteligjencës Artificiale, digjitalizimit dhe kujdesit shëndetësor. Për të forcuar këtë pozitë, Tajvani e ka lansuar një strategji të diplomacisë ekonomike, të përqendruar në zinxhirë furnizimi jo të lidhur me Kinën, në synimin për të ndërtuar rrjete të besueshme dhe transparente që i mbrojnë industritë kritike nga ndërhyrja autoritare.

Tajvani njashtu e avancon aktivisht Projektin e Mirëqenies për Aleatët Diplomatikë, duke e përdorur bashkëpunimin publik-privat për t’i konsoliduar burimet qeveritare dhe për t’i shfrytëzuar pikat e forta industriale të Tajvanit për zhvillim të ndërsjellë, të dobishëm. Iniciativat përfshijnë bashkëpunimin me Paraguain për zhvillimin e një sistemi të integruar informativ për spitalet (HIS) për menaxhimin e të dhënave mjekësore në nivel kombëtar; partneritetin me Eswatinin në një projekt të rezervave të naftës për ta forcuar sigurinë energjetike dhe për ta nxitur industrinë vendore; dhe ndihmën për Palaun që t’u bërë komb ishullor i zgjuar dhe i qëndrueshëm për ta dëshmuar përkushtimin e Tajvanit për bashkëpunim ndërkombëtar të qëndrueshëm.

Fatkeqësisht, me gjithë kontributin e rëndësishëm global të Tajvanit, ai mbetet kryesisht i panjohur nga komuniteti ndërkombëtar dhe nuk është në gjendje që të marrë pjesë në sistemin e Kombeve të Bashkuara. Përjashtimi i pajustifikuar i Tajvanit buron nga keqinterpretimi i qëllimshëm i Rezolutës 2758 të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara nga ana e Kinës. Kjo rezolutë lidhet gabimisht me të ashtuquajturin “parim të një Kine” dhe vazhdon të shfrytëzohet padrejtësisht për ta bllokuar pjesëmarrjen e Tajvanit.

Megjithëkëtë Rezoluta 2758 e OKB-së nuk e përmend fare Tajvanin – ajo e adreson vetëm përfaqësimin e Kinës në Kombet e Bashkuara. Kjo rezolutë nuk cek se Tajvani është pjesë e Republikës Popullore të Kinës (RPK) dhe as nuk ia jep të drejtën RPK-së që ta përfaqësojë Tajvanin në sistemin e OKB-së. Megjithëkëtë Kombet e Bashkuara i janë nënshtruar presionit politik të Kinës, duke e përdorur këtë rezolutë si pretekst për ta përjashtuar Tajvanin nga komuniteti ndërkombëtar.

Si përgjigje Tajvani po e ngre zërin kundër kësaj padrejtësie dhe po përfiton përherë e më shumë mbështetje. Përderisa mbështetja ndërkombëtare për Tajvanin po rritet, vendet anembanë botës gjithnjë e më shumë po e spikasin rëndësinë e paqes dhe stabilitetit përgjatë Ngushticës së Tajvanit nëpër forume dypalëshe dhe shumëpalëshe, si samiti i G7-s. Ndërkaq degët ekzekutive dhe legjislative të shumë vendeve publikisht kanë sqaruar se Rezoluta 2758 e OKB-së as nuk e përcakton statusin e Tajvanit dhe as nuk e pengon pjesëmarrjen e tij në organizatat ndërkombëtare, përfshirë sistemin e OKB-së.

Teksa Kombet e Bashkuara po e festojnë 80-vjetorin e tyre – dhe teksa kanë mbetur edhe pesë vjet për t’i jetësuar Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) – ka ardhur koha që ato ta përmbushin vizionin e tyre për “të mos e lënë askënd prapa” dhe për të qenë “më të mirë së bashku”, duke e përfshirë edhe Tajvanin.

Tajvani fton botën që “të bashkohet” dhe të ndihmojë, duke ia njohur Tajvanit vendin e merituar në skenën botërore dhe duke i përqafuar kontributet që ai ka për t’i ofruar. Vetëm duke punuar së bashku ne mund të krijojmë një të ardhme më të mirë dhe më të ndritur për rajonin e Indo-Paqësorit dhe për mbarë botën.

(Autori është ministër i Punëve të Jashtme i Republikës së Kinës (Tajvani))