New Haven – Nuk ka mungesë hiperbole në debatin nëse kompanitë duhet të kërkojnë një rikthim të plotë në vendin e punës. Sipas Ken Griffinit të Citadelit, fondi mbrojtës i detyrohet shumës së tij rekord prej 16 miliardë dollarësh vitin e kaluar, pranisë me kohë të plotë të stafit në zyrë. Por shenjat e tilla injorojnë të gjitha përfitimet që puna në distancë u ofron punëdhënësve, punonjësve dhe ekonomisë më gjerësisht.
Mohuesit e hedhin poshtë preferencën e punonjësve për punën në distancë si një manifestim të së drejtës ose "largimit të qetë" (duke bërë minimumin për të mbetur i punësuar). Por ky gjykim i menjëhershëm është shumë i papërpunuar. Një studim i fundit nga laboratori Opportunity Insights i ekonomistit të Universitetit të Harvardit, Raj Chetty, vlerëson se ka rreth 2.6 milionë njerëz në Shtetet e Bashkuara që duhet të punojnë, por nuk punojnë. Në një kohë kur shumë punëdhënës nuk mund të plotësojnë vendet e lira të punës, ofrimi i fleksibilitetit më të madh rrit numrin e aplikantëve dhe kontribuon në norma më të larta të mbajtjes, duke lehtësuar presionin për punësimin.
Punonjësit më të lumtur gjithashtu priren të jenë më produktivë. Të dhënat e anketës mbi qëndrimet ndaj punës në distancë nga shumë vende tregojnë se shumë punonjës u befasuan nga produktiviteti i tyre gjatë pandemisë. Puna në distancë u shpëtoi atyre orë të tëra udhëtimesh rraskapitëse dhe ata ishin në gjendje t'i përshtatnin ditët e tyre për të bërë punën e tyre kur ndiheshin më produktiv. Gratë dhe prindërit e fëmijëve të vegjël veçanërisht e vlerësuan – dhe e shfrytëzuan sa më shumë – këtë fleksibilitet të sapogjetur.
Më gjerësisht, puna në distancë ofron mundësi më të mëdha për pjesëmarrje në tregun e punës për individët e talentuar që më parë kanë qenë të pafavorizuar nga koha ose kufizimet e lëvizshmërisë (duke përfshirë jo vetëm gratë dhe prindërit, por edhe njerëzit me aftësi të kufizuara). Hulumtimi nga Claudia Goldin e Harvardit tregon se nevoja për të punuar me orë të gjata jashtë shtëpisë në orare të caktuara është një nga sfidat më të rëndësishme me të cilat përballen gratë (veçanërisht ato me arsim universitar) në tregun e punës.
Kështu, puna në distancë mund të ndihmojë në eliminimin e një pjese të tensionit midis karrierës dhe familjes. Por siç na mësoi pandemia, shfrytëzimi i plotë i punës në distancë kërkon politika plotësuese, veçanërisht kujdesin adekuat për fëmijët. Përndryshe, puna në distancë nuk do t'i kursejë gratë nga detyra e dyfishtë e punësimit me kohë të plotë dhe menaxhimit të përgjegjësive shtëpiake dhe të kujdesit për fëmijët.
Nëse zbatohet gjerësisht dhe shoqërohet me politikat e duhura, puna në distancë do të sjellë përfitime të gjera për ekonominë e përgjithshme. Kjo do të reduktonte kostot e punës dhe rrjedhimisht presionet inflacioniste, sepse punonjësit mund të zhvendosen në vende më të lira. Dhe këto zhvendosje mund të ulin kostot e mbipopullimit, duke i bërë udhëtimet më të lehta dhe më pak të kushtueshme për ata që ende duhet të jenë fizikisht të pranishëm në vendin e punës.
Në tregjet e pasurive të paluajtshme, qiratë dhe çmimet e banesave do të shpërndaheshin në mënyrë më të barabartë gjeografikisht. Megjithëse kjo mund t’i rrisë çmimet në disa vende, më parë me kosto të ulët, do të eliminonte qiratë dhe çmimet e banesave jashtëzakonisht të larta që gjenden në zona shumë të mbipopulluara si zona metropolitane e qytetit të New Yorkut ose San Francisco Bay Area.
Sigurisht, ka edhe disa disavantazhe që duhen marrë parasysh. Në disa sektorë, punëdhënësit shqetësohen se mungesa e strukturës, "kulturës" së zyrës ose aftësisë për të monitoruar progresin e punonjësve do ta ulë produktivitetin. Dhe meqenëse puna në distancë nuk është një opsion në shumë industri – nga restorantet te kujdesi shëndetësor – përdorimi i saj mund t'i shtojë një dimension tjetër pabarazisë së tregut të punës.
Megjithatë, edhe ata punëtorë që duhet të paraqiten çdo ditë do të përfitonin indirekt nga puna në distancë, nëpërmjet uljes së kostove të udhëtimit, qirave dhe çmimeve të shtëpive. Për më tepër, nëse tregjet funksionojnë siç duhet, duhet të ketë një diferencë kompensuese për punën në vendin e punës. Punonjësit tashmë duket se e njohin këtë kompromis. Vlerësimet e fundit sugjerojnë se, mesatarisht, punonjësit do të ishin të gatshëm të heqin dorë nga 5% e pagës së tyre për të punuar nga shtëpia 2-3 ditë në javë.
Kritikët e punës në distancë shpesh argumentojnë gjithashtu se ndërveprimi personal nxit kreativitetin dhe inovacionin, si për të sugjeruar që idetë e reja të mos dalin kurrë nga një ekran Zoom. Dhe, sigurisht, shumë punëdhënës dhe punonjës (veçanërisht grupet më të reja) ushqejnë një kulturë të mirë zyre. Por shumica e këtyre nevojave mund të plotësohen përmes modeleve hibride, ku punonjësit janë fizikisht të pranishëm në disa ditë të paracaktuara të çdo jave ose muaji.
Së fundi, është e vërtetë se miratimi i gjerë i punës në distancë ose hibride do të kishte implikime serioze për të ardhmen e qendrave të qyteteve, veçanërisht ato që konsiderohen më pak tërheqëse ose konkurruese. Shumë vende pune lokale, veçanërisht në shërbime dhe argëtim, do të humbasin, duke kontribuar në një rreth vicioz të rënies urbane. E megjithatë, avantazhet e punës në distancë dhe veçanërisht hibride, duket se i tejkalojnë disavantazhet, veçanërisht nëse një punë e tillë plotësohet nga politika plotësuese për të ofruar kujdesin ndaj fëmijëve dhe për të mbështetur zhvillimin urban.
Pandemia e COVID-19 ishte e tmerrshme për të gjithë. Por si çdo krizë, ajo na mësoi disa mësime të vlefshme dhe përshpejtoi inovacionin në sektorë të caktuar. Puna në distancë dhe hibride janë e mira e një tragjedie të zgjatur. Ne duhet të kapemi pas saj.
(Autorja, ish-kryekonomiste e Grupit të Bankës Botërore dhe kryeredaktore e American Economic Review, është profesoreshë e ekonomisë në Universitetin Yale. Komenti është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”)
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
