“Dashamirësia ndaj të tjerëve, veçanërisht ndihma e të huajve, e cila u rrit në mënyrë dramatike në vitin 2021, mbeti e lartë në vitin 2022”, tha John Helliwell, një nga autorët e Raportit të Lumturisë Botërore, në një intervistë për CNN. Dhe lumturia globale nuk është goditur në tre vjetët e pandemisë COVID-19. Vlerësimet e jetës nga 2020 deri në 2022 kanë qenë "jashtëzakonisht elastike", thotë raporti, me mesataret globale në thelb në përputhje me tre vjetët para pandemisë
Ka arsye për optimizëm në raportin e fundit mbi lumturinë botërore.
Së paku për një gjë: Dashamirësia është rreth 25% më e lartë sesa ishte para pandemisë.
“Dashamirësia ndaj të tjerëve, veçanërisht ndihma e të huajve, e cila u rrit në mënyrë dramatike në vitin 2021, mbeti e lartë në vitin 2022”, tha John Helliwell, një nga autorët e Raportit të Lumturisë Botërore, në një intervistë për CNN-në.
Dhe lumturia globale nuk është goditur në tre vjetët e pandemisë COVID-19. Vlerësimet e jetës nga 2020 deri në 2022 kanë qenë "jashtëzakonisht elastike", thotë raporti, me mesataret globale në thelb në përputhje me tre vjetët para pandemisë.
"Edhe gjatë këtyre viteve të vështira emocionet pozitive kanë mbetur dy herë më të përhapura se ato negative dhe ndjenjat e mbështetjes pozitive sociale dy herë më të forta se ato të vetmisë", tha Helliwell në një njoftim për shtyp.
Raporti, i cili është një botim i Rrjetit të Zgjidhjeve të Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së, bazohet në të dhënat e sondazheve globale nga njerëz në më shumë se 150 vende. Vendet renditen sipas lumturisë bazuar në vlerësimet mesatare të jetës së tyre gjatë tre vjetëve të mëparshëm, në këtë rast 2020-2022.
Çelësi i suksesit finlandez
Për të gjashtin vit radhazi, Finlanda është vendi më i lumtur në botë, sipas renditjes së Raportit të Lumturisë Botërore bazuar kryesisht në vlerësimet e jetës nga Sondazhi Botëror i Gallup.
Vendi nordik dhe fqinjët e tij, Danimarka, Islanda, Suedia dhe Norvegjia, të gjitha shënojnë shumë mirë në masat që përdor raporti për të shpjeguar gjetjet e tij: jetëgjatësia e shëndetshme, PBB-ja për frymë, mbështetja sociale, korrupsion i ulët, bujari në një komunitet ku njerëzit kujdesen për njëri-tjetrin dhe lirinë për të marrë vendime kyç të jetës.
Por meqenëse nuk mund të shkojmë të gjithë në Finlandë, a ka diçka që shoqëritë e tjera mund të mësojnë nga këto renditje?
“A po bëjnë ata gjëra që ne do të donim t'i kishim parë më parë dhe të fillojmë t'i bëjmë? Apo është diçka unike për klimën dhe historinë e tyre që i bën ata të ndryshëm? Dhe për fat të mirë, të paktën nga këndvështrimi im, përgjigjja është e para”, tha Helliwell, i cili është profesor emeritus në Shkollën Ekonomike të Vankuverit, Universiteti i Kolumbisë Britanike.
Mbajtja e një këndvështrimi miqësor të mirëqenies së të gjithë përbërësve të një shoqërie dhe anëtarëve të saj bën vlerësime më të mira të jetës dhe vende më të lumtura.
“Objektivi i çdo institucioni duhet të kontribuojë me atë që mundet për mirëqenien njerëzore”, thotë raporti, i cili përfshin llogaridhënien për brezat e ardhshëm dhe ruajtjen e të drejtave themelore të njeriut.
Izraeli ngjitet në vendin e katërt këtë vit nga renditja e tij numër 9 vitin e kaluar. Holanda (nr. 5), Zvicra (nr. 8), Luksemburgu (nr. 9) dhe Zelanda e Re (nr. 10) përfundojnë 10-shen e parë.
Australia (Nr. 12), Kanadaja (Nr. 13), Irlanda (Nr. 14), Shtetet e Bashkuara (Nr. 15) dhe Mbretëria e Bashkuar (Nr. 19) hynë të gjitha në top 20-she.
Ngritja e Lituanisë
Ndërsa të njëjtat vende priren të shfaqen në 20 vendet e para vit pas viti, ka një hyrje të re këtë vit: Lituania.
Kombi baltik është ngjitur në mënyrë të qëndrueshme gjatë gjashtë vjetëve të fundit nga numri 52 në 2017 në numrin 20 në listën e fundit. Dhe vendet e tjera baltike, Estonia (nr. 31) dhe Letonia (nr. 41), janë ngjitur në renditje gjithashtu.
"Është në thelb e njëjta histori që po luhet në pjesën tjetër të Evropës Qendrore dhe Lindore", tha Helliwell.
Vendet në ato rajone "ndoshta e kanë normalizuar atë tranzicion pas vitit 1990 dhe po ndihen më të forta në identitetin e tyre të ri" me kalimin e viteve, tha ai.
Franca doli nga 20 vendet e para në vendin 21 në raportin e këtij viti.
Në fund të listës është Afganistani në vendin e 137-të. Libani është një renditje më lart në vendin e 136-të. Vlerësimet mesatare të jetës në këto vende janë më shumë se pesë pikë më të ulëta (në një shkallë nga 0 në 10) sesa në 10 vendet më të lumtura.
Pushtimi rus i Ukrainës i vuri të dyja vendet shumë në qendër të vëmendjes globale pasi u publikua raporti i vitit 2022.
Pra, ku qëndrojnë këto dy kombe, sipas sondazheve të fundit?
Mirëqenia në Ukrainë ka marrë pa dyshim një goditje, por “pavarësisht nga madhësia e vuajtjeve dhe dëmeve në Ukrainë, vlerësimet e jetës në shtator 2022 mbetën më të larta se në pasojat e aneksimit të vitit 2014, të mbështetur tani nga një ndjenjë më e fortë e qëllimit të përbashkët, dashamirësisë., dhe besimin te lidershipi ukrainas”, thuhet në raport.
Besimi në qeveritë e tyre u rrit në të dy vendet në vitin 2022, thotë anketa, "por shumë më tepër në Ukrainë sesa në Rusi". Dhe mbështetja e Ukrainës për udhëheqjen në Rusi ra në zero.
Në renditjen e këtij viti, Rusia është në vendin e 70-të dhe Ukraina në vendin e 92-të.
Reflektimi
Izolimet e pandemisë kanë nxitur shumë reflektim.
"Njerëzit po rimendojnë qëllimet e tyre të jetës", tha Helliwell. “Ata po thonë: 'Unë po kthehem, por me çfarë do të kthehem? Çfarë dua të kthehet? Si dua ta kaloj pjesën tjetër të jetës sime?”
Ai shpreson se kjo “lëvizje drejt të menduarit për vlerat dhe njerëzit e tjerë në mënyrë më eksplicite” do të ndikojë jo vetëm në faktorë të tillë si punët apo shkollat që zgjedhin njerëzit, por edhe mënyrën se si ata veprojnë brenda atyre mjediseve.
“Nuk ka të bëjë me notat apo pagën, ka të bëjë me bashkëpunimin me njerëzit e tjerë në një mënyrë të dobishme. Dhe sigurisht, kjo është e dobishme për botën, por i gjithë thelbi i këtij hulumtimi të lumturisë është se është gjithashtu i mirë për njerëzit që e bëjnë atë.
"Me fjalë të tjera, ju përfundoni duke u ndier më mirë për veten tuaj nëse jeni duke u kujdesur për njerëzit e tjerë”.
